هپاتوما ـ hepatoma

هپاتوما عبارت‌ است‌ از یك‌ تومور بدخیم‌ (سرطانی‌) كه‌ از بافت‌ كبد منشأ می‌گیرد. در كبد سرطان‌هایی‌ نیز یافت‌ می‌شوند كه‌ از نقاط‌ دیگر منشأ گرفته‌ به‌ كبد گسترش‌ یافته‌اند. سرطان‌ كبد معمولاً در ارتباط‌ با یك‌ بیماری‌ زمینه‌ای‌ در كبد مثل‌ سیروز كبد رخ‌ می‌دهد. این‌ سرطان‌ در هر دو جنس‌ به‌ وجود می‌آید، اما در مردان‌ شایع‌تر است‌.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. تب‌

۲. وجود یك‌ توده‌ سفت‌ در قسمت‌ بالایی‌ در سمت‌ راست‌

۳. كاهش‌ وزن‌ و بی‌اشتهایی‌ بدون‌ توجیه‌

۴. ندرتاً زردی‌ چشم‌ها و پوست‌

۵. پایین‌ افتادن‌ قندخون‌ (ضعف‌، تعریق‌، گرسنگی‌، لرزش‌ و سردرد)

۶. وجود مایع‌ در شكم‌؛ بزرگ‌ شدن‌ طحال‌

۷. مستعد شدن‌ به‌ خونریزی‌ گوارشی‌ و سایر جاها

۸. احساس‌ ناراحتی‌ در شكم‌ كه‌ شبیه‌ حالتی‌ است‌ كه‌ انگار ماهیچه‌ دچار كشیدگی‌ شده‌ باشد.

ـ علل‌ بیماری:

۱. عفونت‌ هپاتیت‌ B یا C

۲. عفونت‌ احتمالی‌ با ویروس‌های‌ آهسته‌

۳. وجود سیروز از قبل‌ در كبد. در حدود 50% بیمارانی‌ كه‌ سرطان‌ كبد دارند از قبل‌ از آن‌ دچار سیروز بوده‌اند.

ـ عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر:

۱. سابقه‌ هپاتیت‌؛ الكلی‌ بودن‌

۲. مصرف‌ قرص‌های‌ تنظیم‌ خانواده‌ (ضد حاملگی‌)

۳. استفاده‌ از استروییدهای‌ آنابولیك‌ توسط‌ بعضی‌ از ورزشكاران‌ برای‌ افزودن‌ بر حجم‌ عضلات‌

۴. مناطق‌ خاص‌ جغرافیایی‌. سرطان‌ كبد خصوصاً در آفریقای‌ جنوبی‌ و آسیای‌ جنوب‌شرقی‌ شایع‌ است‌.

ـ پیشگیری‌:

الكل‌ به‌ هیچ‌ عنوان‌ ننوشید. واكسیناسیون‌ علیه‌ هپاتیت‌ B ممكن‌ است‌ كمك‌كننده‌ باشد. انجام‌ منظم‌ آزمایشاتی‌ جهت‌ بررسی‌ وجود این‌ سرطان‌ در افراد در معرض‌ خطر (كسانی‌ كه‌ سیروز یا هپاتیت‌ مزمن‌ فعال‌ دارند).

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

این‌ بیماری‌ در حال‌ حاضر لاعلاج‌ است‌. تنها تعداد كمی‌ از بیماران‌ تا 5 سال‌ پس‌ از جراحی‌ زنده‌ می‌مانند. اما علایم‌ را می‌توان‌ تخفیف‌ داد یا كنترل‌ نمود و البته‌ تا به‌ حال‌ چندین‌ مورد بوده‌اند كه‌ بدون‌ دلیل‌ مشخص‌ بهبود یافته‌اند. تحقیقات‌ علمی‌ در زمینه‌ علل‌ و درمان‌ این‌ سرطان‌ ادامه‌ دارند، بنابراین‌ امید می‌رود كه‌ درمان‌های‌ مؤثرتری‌ ابداع‌ شوند و نهایتاً بتوان‌ این‌ سرطان‌ را معالجه‌ كرد.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

نارسایی‌ كبد، گسترش‌ سرطان‌ به‌ سایر اعضا، خصوصاً ریه‌ها، غدد فوق‌كلیوی‌ و استخوان‌ها.

ـ درمان‌:

بررسی‌ تشخیصی‌ عبارتند از آزمایش‌ خون‌ از نظر كار كبد و آنتی‌ژن‌ هپاتیت‌ B ، سی‌تی‌ اسكن‌ كبد، سونوگرافی‌، عكسبرداری‌ از شكم‌، آنژیوگرافی‌ از رگ‌های‌ كبد (عكسبرداری‌ از رگ‌ها با تزریق‌ ماده‌ حاجب‌ و تاباندن‌ اشعه‌ ایكس‌) و نمونه‌برداری‌ از كبد. در صورت‌ امكان‌، جراحی‌ برای‌ برداشتن‌ تومور. تنها 25% از سرطان‌های‌ كبد را می‌توان‌ با موفقیت‌ برداشت‌. پیوند كبد در تعدادی‌ از بیماران‌ موفقیت‌آمیز بوده‌ است‌، اما عود سرطان‌ شایع‌ است‌. روان‌ درمانی‌ یا مشاوره‌ برای‌ كنار آمدن‌ با این‌ بیماری‌ لاعلاج‌، ممكن‌ است‌ نهایتاً لازم‌ شود بیمار در یك‌ مركز نگهداری‌ بستری‌ و درمان‌ وی‌ در آنجا ادامه‌ یابد.

ـ داروها:

برای‌ ناراحتی‌ خفیف‌ می‌توان‌ از داروهایی‌ مثل‌ استامنیوفن‌ استفاده‌ نمود. در صورت‌ نیاز، داروهای‌ ضد درد قوی‌تری‌ تجویز خواهند شد. داروهای‌ ضد سرطان‌ تاكنون‌ نتایج‌ خوبی‌ نداده‌اند.

ـ فعالیت‌:

تا حدی‌ كه‌ قدرتتان‌ اجازه‌ می‌دهد فعال‌ بمانید.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود. الكل‌ ننوشید.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ سرطان‌ كبد را دارید. اگر علایم‌ خونریزی‌ ظاهر شوند، خصوصاً خونریزی‌ از دستگاه‌ گوارش‌. این‌ علایم‌ عبارتند از استفراغ‌ خونی‌ یا استفراغی‌ كه‌ حاوی‌ ماده‌ سیاه‌ رنگ‌ شبیه‌ دانه‌های‌ قهوه‌ باشد، وجود خون‌ در اجابت‌ مزاج‌، یا اجابت‌ مزاج‌ سیاه‌رنگ‌ و قیری‌.