پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
شاخه‌ها و لهجه‌های دیگر (۲)
| آنچه اهل تحقيق، بر آن هستند که شاخه‌هاى زبان ايران بعد از اوستائى و مادي، عبارت بوده است از، فارسى باستان و پرثوى (پهلوى يا پهلواني) و سغدى و خوارزمى ـ که از اين شاخه‌ها لهجه‌هاى ديگر به‌وجود آمده است مانند پهلوى شمالى و پهلوى جنوبى و درى و طبرى و گيلى و آذرى و سکزى و هروى و خوزى و فارسى (شيرازي) و رازى و کردى و غيره و امروز هم هنوز در انحاء ايرن لهجه‌ها و شاخه‌هاى گوناگونى از زبان‌هاى ايرانى موجود است که مورد تحقيق دانشمندان قرار نگرفته و بيم آن است که به‌سرعت منفرض گردد از قبيل سمنائى و نطنزى و گزى و کوپائى و بلوچى و شيرازى و لکى و لرى و بختيارى و مازندرانى و گيلانى و طالشى و مشهدى و طبسى و کرمانى و سيستانى و بلوچى و کوه کيلويه‌اي؛ شاخه‌ها و لهجه‌هاى بيرون از ايران مانند پختو در افغانستان و پاميرى و چترالى و غورى و کشميرى و زبان تاجيکى و زبان تات‌هاى قفقاز و غيره که بدبختانه غالباً رو به انقراض مى‌روند چنانکه زبان رازى و آذرى و سکزى و خوارزمى تقريباً منقرض شده است! |
| خاورشناسانى که در لهجه‌هاى امروزى ايران مطالعاتى کرده‌اند به قرار زير هستند: |
| - و.هنري: تحقيقات افغانى |
| - دارمستتر: سرودهاى عاميانهٔ افعانان. |
| - و. گَيگر: زبان افغان‌ها، پختو (جزء کتاب فقه‌اللغهٔ ايرانى) |
| - و. گيگر: زبان بلوچ‌ها (جزء کتاب فقه‌اللغهٔ ايرانى) |
| - فرديناند يوستي: دستور زبان کردى. |
| - هوگو ماکاس: متون کردى. |
| - اِسکارمان: فرهنگ کردى به فارسى. |
| - البرت سُوسَن: زبان کردى (جزء کتاب فقه‌اللغهٔ ايرانى) |
| - آ.و. جَکْسُن: زبان‌هاى پامير. |
| - گيگر: زبان‌هاى پامير (جزء کتاب فقه‌اللغهٔ ايرانى) |
| - هُرْزين: بحث در لهجه‌هاى فارسى در ۳ جلد ۱۹۵۳ |
| - دُرْن: زبان مازندرانى در ۱۸۶۰ |
| - ملگونوف: بحث در زبان مازندارانى و زبان گيلانى در ۱۸۶۸ |
| - و.گيگر: لهجه‌هاى اطراف درياى خزر (جزء کتاب فقه‌اللغهٔ ايرانى) |
| - و. گيگر: زبان‌هاى مرکزى (جزء کتاب فقه‌اللغهٔ ايرانى) |
| - کريستنسن: زبان سمنانى در ۱۹۱۵ (در کپنهاک چاپ شده) |
| - کريستنسن: زبان گيلانى |
| - لُريمر: يادداشت‌هاى راجع به لهجه‌هاى گبرى فارسى جديد. |
| - ايوانف: لهجه‌هاى گبرى که زرتشتيان ايران تکلم مى‌کنند ـ مطالعاتى در لهجهٔ خراسان و کردان و قوچان. |
| - هادارک: زبان‌هاى خونسارى و محلاّتى و نطنزى و نائينى و سمنانى و سيوندى و قُهْرودى. |
| - ب. و.ميلا: متونى در لهجهٔ طالشى در ۱۹۳۰ به روسى. |
| - ابراهيميان: لهجهٔ يهوديان همدان. |
| - ژوکوفسکي: اسنادى در لهجه‌هاى ايرانى ج ۱ ـ ۱۸۸۸ ـ ج ۲ ـ ۱۹۲۲ شامل: |
| ۱. زبان‌هاى سمنانى و سنگسرى و شهميرزادى (۱) . |
| ۲. زبان‌هاى اصفهاني، سدهي، گزي، کفرونى. |
| ۳. زبان‌هاى شيرازي، سيوندي، عبدوئى. |
| ۴. زبان‌هاى گوراني، طالش دشتى. |
| ۵. زبان‌هاى يهوديان کاشان، ده تجريشى. |
| (۱) . کلمهٔ 'زبان' در اين صورت از لحاظ اصطلاح نيست، چه بعضى از آنها 'زبان' و بعضى لهجه است. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل غزه روز معلم مجلس شورای اسلامی دولت رهبر انقلاب نیکا شاکرمی دولت سیزدهم مجلس بابک زنجانی شهید مطهری
آتش سوزی تهران پلیس زلزله قوه قضاییه پلیس راهور شهرداری تهران سیل آموزش و پرورش سلامت سازمان هواشناسی دستگیری
قیمت طلا قیمت خودرو قیمت دلار خودرو بازار خودرو دلار بانک مرکزی ایران خودرو سایپا کارگران تورم حقوق بازنشستگان
سریال نمایشگاه کتاب فیلم سینمایی عفاف و حجاب تلویزیون جواد عزتی مسعود اسکویی سینما رضا عطاران سینمای ایران دفاع مقدس فیلم
مکزیک
رژیم صهیونیستی فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس اوکراین نوار غزه انگلیس نتانیاهو یمن افغانستان ایالات متحده آمریکا
پرسپولیس استقلال فوتبال سپاهان تراکتور علی خطیر لیگ برتر ایران لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید باشگاه استقلال بایرن مونیخ لیگ برتر
هوش مصنوعی تلفن همراه اپل اینستاگرام گوگل همراه اول فرودگاه واکسن تبلیغات ناسا پهپاد
سرطان کبد چرب فشار خون بیمه کاهش وزن بیماری قلبی دیابت مسمومیت داروخانه