|
|
|
|
|
|
آنژين به معنى درد است و آنژين صدرى به معنى درد قفسهٔ سينه است که در اثر کاهش شديد اکسيژن‌رسانى به عضلهٔ قلب ايجاد مى‌شود. اين عارضه معمولاً در نتيجهٔ فعاليت زياد يا ساير عواملى که قلب را تحت فشار قرار مى‌دهد (فشار خون بالا يا ضربان تند قلب)، ايجاد مى‌شود. آنژين اغلب در اثر آترواسکلروز شريان‌هاى کرونرى که باعث کاهش جريان خون عضله قلب (ايسکمي٭) بدون آسيب واقعى (انفارکتوس٭) اين عضلات مى‌شود، پديد مى‌آيد.
|
|
|
٭ کاهش جريان خون و اکسيژن‌رسانى به يک عضو را ايسکمى و آسيب غيرقابل برگشت آن را انفارکتوس گويند -م .
|
|
|
درد آنژين بسيار متنوع است. اين درد به‌طور معمول زير استخوان جناغ سينه حس مى‌شود و اغلب به پشت يا شانه چپ انتشار مى‌يابد. محل اين درد به‌ندرت مستقيماً روى قلب قرار دارد. اين عارضه ممکن است با سوءهاضمه اشتباه شود. اين درد معمولاً با ورزش برانگيخته مى‌شود و فقط چند دقيقه طول مى‌کشد و با استراحت فروکش مىکند. اين درد با فعاليت بدنى بعد از غذا هنگامى که بيشتر حجم خون کل بدن متوجه دستگاه گوارش شده است، بدتر مى‌شود. اين عارضه اغلب در هواى سرد بدتر است به‌طورى که فعاليت ورزشى‌اى که در تابستان بدن درد است ممکن است در زمستان باعث آنژين شود. اين درد ممکن است شب‌ها ايجاد شود که به آن آنژين شبانه گويند. هرگونه تغيير در ماهيت يا نوع درد آنژيني، آنژينى ناپايدار خوانده مى‌شود. اين نشانهٔ خطرناکى است و قلب شما در اين شرايط نيازمند مراقبت‌هاى فورى پزشکى است.
|
|
|
|
|
اقدامات چندى وجود دارد که مى‌توانيد براى جلوگيرى يا کاهش شدت حملات آنژينى انجام دهيد:
|
|
|
- از پرخورى خوددارى کنيد: غذاى زياد فشار اضافى روى قلب وارد مىکند. بعد از غذا خوردن استراحت کنيد. کاهش وزن نيز بار قلب را کاهش مى‌دهد و امکان ورزش بيشترى را قبل از شروع آنژين فراهم مىکند.
|
|
|
- چربى و کلسترول رژيم غذائى را کاهش دهيد. برخى شواهد نشان مى‌دهد که کاهش کلسترول خون ممکن است تنگى شريان‌هاى کرونرى ناشى از آترواسکلروز (نوعى تصلب شرائين) را کاهش دهد.
|
|
|
- از افراد، مباحثات و ساير شرايطى که شما را عصبانى مىکند بپرهيزيد. فشار عصبى کارکرد قلب شما را مشکل‌تر مىکند.
|
|
|
- سيگار را ترک کنيد. نيکوتين عروق خونى را منقبض مىکند و اين درست برخلاف شرايطى است که در آنژين مطلوب است.
|
|
|
- از مصرف الکل بپرهيزيد.
|
|
|
- ورزش: از پزشک بخواهيد که يک برنامهٔ تمرينات ورزشى براى شما طرح‌ريزى کند تا به‌تدريج تحمل شما نسبت به ورزش افزايش يابد. پياده‌روى به‌ويژه مفيد است. از هواى خيلى گرم يا خيلى سرد بپرهيزيد. اگر دچار تنگى نفس يا درد شُديد بنشينيد و استراحت کنيد و فوراً يک قرص نيتروگليسيرين در صورتى که براى شما تجويز شده است مصرف کنيد. تا هنگامى که احساس آرامش نکرده‌ايد به فعاليت خود ادامه ندهيد.
|
|
|
- در صورت خستگى يا خوردن غذاى سنگين از فعاليت جنسى بپرهيزيد. اگر هنگام فعاليت جنسى دچار درد قفسهٔ سينه شديد فوراً آن را متوقف کنيد. در مورد بهترين نحوهٔ تجديدنظر در فعاليت جنسى خود با پزشک مشورت کنيد.
|
|
|
- از فعاليت‌هائى مثل بلند کردن اجسام سنگين، تميز کردن يا باغبانى طاقت‌فرسا که به‌سرعت خسته‌تان مىکند و باعث تنگى نفس شما مى‌شود، بپرهيزيد. اگر به هر علتى خسته شديد کار را متوقف و استراحت کنيد.
|
|
|
- با خود و ديگران شوخ طبع باشيد. خنده‌روئى براى قلب و روح مفيد است.
|
|
|
|
|
درد قفسهٔ سينه به‌جز آنژين علل بسيارى مثل اختلالات دستگاه گوارش و ريه، دارد و پزشک آزمايش‌هاى مناسبى براى کنار گذاشتن علل غير قلبى انجام خواهد داد. اين آزمايش‌ها شامل گرفتن نوار قلبى هنگام استراحت و ورزش است تا تغييراتى را که هنگام نرسيدن اکسيژن کافى به قلب ايجاد مى‌شود، شناسائى کند. تصويربردارى با کمک امواج ماوراء صوت (اولتراسوند) يا ايزوتوپ‌هاى راديواکتيو در موارد مشکوک ممکن است انجام شود تا کارآئى عملکرد قلب را ارزيابى کند. در ساير موارد شما ممکن است براى تعبيهٔ کاتتر٭ (Catheter)، و پرتونگارى از عروق کرونرى (تزريق ماده حاجب در شريان‌هاى قلب و انجام پرتونگارى با اشعهٔ X) به يک متخصص بيمارى‌هاى قلب ارجاع داده شويد تا وسعت تنگى شريان‌هاى کرونرى در اثر آترواسکلروز تعيين شود.
|
|
|
٭ يک وسيله لوله‌اى قابل انعطاف که در مجارى يا حفرات بدن کار گذاشته مى‌شود -م .
|
|
|
عوامل خطر عمده که تعيين‌کنندهٔ بروز حملهٔ قلبى (انفارکتوس قلبي) هستند عبارتند از:
|
|
|
سن، وسعت بيمارى کرونرى (که توسط تعبيهٔ کاتتر معين مى‌شود)، شدت علائم، و واکنش قلب نسبت به ورزش. تقريباً ۵/۱ درصد بيماران مبتلا به آنژين در هر سال مى‌ميرند. در صورت فشار خون بالا و نوار قلبى غيرعادى ميزان مرگ و مير سالانه ۱۰ درصد است.
|
|
|
|
|
سه داروى اصلى در درمان آنژين به‌کار مى‌رود.
|
|
|
۱. نيترات‌ها:نيتروگليسيرين که بهصورت قرص‌هاى زيرزبانى مصرف مى‌شود به‌ويژه در برطرف کردن حمله حاد آنژين و جلوگيرى از درد هنگام ورزش مؤثر است. معمولاً تسکين چشمگيرى ظرف يک يا دو دقيقه ايجاد مى‌شود. نيتروگليسيرين عضلات شريان‌ها را شل مىکند و باعث انبساط شريان‌ها مى‌گردد. اين عمل باعث کاهش فشار خون مى‌شود و فشار روى قلب را کاهش مى‌دهد. اگر نيتروگليسيرين براى شما تجويز شد بايد هميشه قرص‌هاى آن را همراه داشته باشيد. نيتروگليسيرين براى شما تجويز شد بايد هميشه قرص‌هاى آن را همراه داشته باشيد. نيتروگليسيرين بهصورت اسپري، پماد، يا قطعه‌هاى قابل چسباندن به پوست که امکان جذب تدريجى و مداوم از طريق پوست را فراهم مىکند، در دسترس است. نيتروگليسيرين نسبتاً زود خراب مى‌شود و قدرت خود را از دست مى‌دهد. قرص‌هاى آن را به‌طور مکرر و به مقادير کم خريدارى کنيد. در شيشهٔ دارو را محکم ببنديد. هيچ يک از داروهاى قلبى را پيش از دستور پزشک تهيه نکنيد.
|
|
|
آميل نيرتيت يک گشادکنندهٔ عروقى قوى است که تنها بايد براى آنژين شديد مصرف شود. اين دارو بهصورت آمپول‌هاى قابل شکستن ارائه شده است که بايد با دقت استنشاق شود. استنشاق اين دارو عملاً معادل تزريق وريدى آن است. تنها دو يا سه بار استنشاق براى تسکين درد کافى است.
|
|
|
۲. داروهاى مهارکننده گيرنده‌هاى بتا مثل پروپرانولول و آتنولول تحريک عصبى قلب را مهار مىکند و فشار خون و تعداد و قدرت ضربان قلب را کاهش مى‌دهد و به اين ترتيب مصرف اکسيژن را پائين مى‌آورد.
|
|
|
۳. داروهاى مهارکننده کلسيم (مثل وراپاميل، نيفيديپين، ديليازم) ممکن است در نوع خاصى از آنژين که در اثر انقباض عضلات شريان‌هاى کرونرى ايجاد مى‌شود، مؤثر باشند. اين داروها از طريق شل کردن عضلهٔ شريان‌ها عمل مى‌کنند و جريان خون عضلهٔ قلب را افزايش مى‌دهند.
|
|
|
عمل جراحى ايجاد راه فرعى در شريان کرونرى (coronary bypass) و عمل ترميم عروق نيز در درمان آنژين شديد درست مانند موارد حمله قلبى مورد استفاده قرار مى‌گيرد (به مبحث حمله قلبى مراجعه کنيد).
|
