مدل حلزونی

ون‌دن‌بن و هاوکينز با استناد بر قرآن کريم مى‌گويند اگر هدفى نداشته باشى پس هر راهى در مقابل شما صحيح جلوه مى‌کند؛ اين دو اضافه مى‌کنند که مروج براى کارى که خود يا به کمک ديگران انجام مى‌دهد بايد تصميم بگيرد که:

۱- به سمت چه هدفى برود.

۲- به سمت چه گروهى به‌عنوان گروه هدف برود و آنها را با شکل‌دهى باورها و يا تصميم‌گيرى‌ها يارى دهد.

۳- چه محتوائى را براى کار ترويجى خود برگزيند.

۴- چه روش ترويجى يا ترکيبى از روش‌ەا را به‌کار گيرد و چگونه از آنها استفاده کند.

۵- چگونه همهٔ اين عمليات را سازماندهى کند.

مروج براى کشف حقايق دربارهٔ مواردئ زير نيازمند کسب اطلاعات است:

۱- هدف يا اهداف.

۲- گروه هدف.

۳- بديل‌هاى رفتارى براى گروه هدف و نتايجى که از هر يک انتظار مى‌رود.

۴- رسانهٔ مورد استفاده.

۵- منابع ديگرى که ممکن است تهيه کنند.

اين دو محقق اضافه مى‌کنند که مروجى که طرح گام به گام و متوالى برنامه‌ريزى ترويجى را براى امورى که بر عهده دارد به اجراء در نياورد بايد به پرسش‌هاى فراوان مخاطبان خود پاسخ گويد.

تصميم‌گيرى خوب نيازمند اطلاعات کافى است؛ مثلاً دربارهٔ اينکه هدف برنامهٔ ترويجى چيست مروج بايد موارد نياز مخاطبان خود را بررسى کند و پيرامون هر نياز اطلاعات کافى به‌دست آورد مثلاً:

- گروه مخاطب (که اصطلاحاً گروه هدف ناميده مى‌شود) و رفتار حرفه‌اى خاصى که بايد در آنان تغيير يابد کدام هستند؟

- چه بدل‌هائى در مقابل اين رفتارها قابل معرفى است؟

- گروه هدف چه نيتى دارد و نياز اساسى افراد گروه در رفتارهاى حرفه‌اى که در پيش گرفته‌اند چيست؟

- چه معلومات، شناخت و مهارتى نسبت به آنچه بايد انجام بدهند دارند؟

- هر عضو از گروه هدف چه تصميمى مى‌گيرد و چگونه در تصميم‌گيرى ديگران تأثير مى‌گذارد؟

- مجراهاى ارتباطى مورد استفادهٔ اعضاء گروه هدف در حال حاضر کدام هستند؟ و چه راه‌هائى در آينده مى‌تواند براى آنها مفيد باشد؟

- اعضاء گروه هدف چگونه مى‌توانند با مروج ارتباط داشته باشند؟ چه منابعى براى گروه هدف قابل دسترس و استفاده است؟

- وضعيت و ويژگى‌هاى گروه هدف چيست و اين وضعيت چگونه در رفتار آنان تأثير مى‌گذارد؟

- چه متغيرهائى در تقسيم‌بندى گروه هدف به ريز گروه‌هاى مختلف اما مشابه مؤثر است؟

- متغيرهاى متعددى چون سن، سواد منزلت اقتصادى - اجتماعى و منابع مشاغل جنبى غيرحرفه‌اى براى تأمين در آمد کدام هستند؟

به اين ترتيب مراحل برنامه‌ريزى اين ديدگاه شامل کسب اطلاع براى معرفى هدف برنامه، گروه هدف، محتواى برنامه، امکانات مورد نياز و روش‌هاى ترويجى قابل استفاده در برنامه است که تهايتاً منجر مى‌شود به اينکه مروج در مورد برنامه تصميم‌گيرى کنند. اين مراحل در نمودار (نمودار حلزونى مراحل طرح برنامهٔ ترويجي) نشان داده شده است.

اين نمودار (نمودار حلزونى مراحل طرح برنامهٔ ترويجي) به اين دليل حلزونى ناميده مى‌شود که يک مروج نمى‌تواند در يک لحظه به همهٔ سؤال‌هاى مراحل مختلف برنامه پاسخ دهد بلکه پاسخ هر مرحله زمينه‌اى براى فراهم آوردن پاسخ مرحلهٔ بعدى مى‌شود و به اين ترتيب يک مرحله وابسته به کامل شدن پاسخ مرحلهٔ قبل است، مروجى که اين مدل را انتخاب مى‌کند ابتدا بايد يک سلسله تصميماتى را دربارهٔ نکات مختلف اتخاذ کند و سپس مکرر به اين تصميمات باز گردد تا بتواند تشخيص دهد کدام يک از اين نکات صحيح است. پس شايسته است موضوع را از جائى شروع کند که بيشترين اثر را بر ساير تصميمات دارد؛ مثلاً هدف را که اين خود مى‌تواند گروه هدف مشخصى را معرفى کند.