لوح معنی در دامن حکایت نهادن و زبان به درس نکته گشاد...

دبیر مکتب نادر بیانی		چنین گوید ز پیر نکته دانی
که مکتبخانه‌ای گردید تعیین		چه مکتب، خانه‌ای پر لعبت چین
گلستانی ز باد فتنه رسته		در او از هر طرف سروی نشسته
در او خوش صورتان پرنیان پوش		چو صورتخانه‌ی چین دوش بر دوش
یکی درس جفا آغاز کرده		کتاب فتنه‌جویی باز کرده
یکی را غمزه از مژگان قلمزن		به خون بیدلان می‌شد رقمزن
یکی مصحف ز هم بگشوده چون گل		یکی در نغمه سازی گشته بلبل
در آن مکتب که عشرتخانه‌ای بود		در او حرف بهشت افسانه‌ای بود
به فرمان نظر منظور و ناظر		پی تعلیم گردیدند حاضر
معلم دیده خود جایشان ساخت		سر از اکرام خاک پایشان ساخت
به سوی خویش از تعظیمشان خواند		به دامن تخته‌ی تعلیمشان ماند
معلم بر رخ منظور حیران		ز طفلان شور حسنش در دبستان
خوشا آن دلبر غارتگر هوش		کزو خرد و بزرگ افتند مدهوش
می حیرت دهد نظاره‌ی او		ز دل طاقت برد رخساره‌ی او
به سد دل غمزه‌اش تیری فروشد		لبش جانها به تکبیری فروشد
دمی ناظر از و غافل نمی‌شد		به سوی دیگری مایل نمی‌شد
نظر از لوح خود سوی دگر داشت		الف می‌گفت و بر قدش نظر داشت
برآن صورت گشادی چشم پرنم		نمی‌زد چشم همچون صاد بر هم
چو میل آن رخ گلفام می‌کرد		دو چشم دیگر از وی وام می‌کرد
ز تیغ حسن او گاه نظاره		دلی بودش بسان غنچه پاره
چو آن میم دهان گشتی سخن ساز		چو میم از حیرتش ماندی دهان باز
چو بر حیرانی ناظر نظر کرد		به دل شهزاده را چیزی اثر کرد
به خود می‌گفت کاین حیرانیش چیست		به سویم دیدن پنهانیش چیست
چرا چون می‌کنم نظاره‌ی او		شود تغییر در رخساره‌ی او
تغافل گر زنم بیتاب گردد		بر او گر تیز بینم آب گردد
به دل پیوسته بود این خار خارش		که چون آرد سری بیرون ز کارش
به راه عشق از آن خوشتر دمی نیست		به آن عشرت فزایی عالمی نیست
که بیند یار زیر بار شوقت		شکی پیدا کند در کار شوقت
ترا ساقی کند چشم فسون ساز		که در مستی گشایش پرده از راز
لبش با دیگری در بذله‌گویی		نهانی غمزه‌اش در رازجویی
تبسم را به دلجویی نشاند		نظر سویت به جاسوسی دواند
وگر در پرده پنهان سازی آن راز		کند از ناز قانون دگر ساز
بفرماید به ترک چشم خونریز		که نوک خنجر مژگان کند تیز
دهد هندوی زلفش عرض زنجیر		کشد ابروی خوبش بر کمان تیر
به جانت درزند از ناز پنجه		کشد زلفش دلت را در شکنجه
اگر اظهار آن معنی نمودی		به روی خود در سد غم گشودی
و گر کردی نهان راز جمالش		بسا شادی که دیدی از وصالش