کد، کر، کژ

	کدام ابله بود احمق‌تر از آنک بر زير استاد دوکان گيرد (کيمياى سعادت)
		رک: شاگرد ناسپاس تخته بر سرِ استاد مى‌زند
	کدام باد بهارى وزيد در آفاق	که باز در عقبش نکبت خزانى نيست (سعدى)
		رک: اندر پس هر خنده دو صد گريه مهياست
	کدام باغ به ديدار دوستان مانَد؟٭
			٭ کسى بهشت نگويد به بوستان مانَد	.......................... (سعدى)
	کدام شوخى است که نصفش جدّى نباشد؟
	کدبانو و کدخدا که با هم بسازند از خاک زر کنند
		نظير: کدخدا رود بايد و کدبانو بند (از قابوس‌نامه)
	کدخدا را ببين، دِه را بچاب
		نظير:
		کدخدا را ديده، ده را چاپيده
		ـ با کدخدا بساز، ده را بتاز
	کدخدا را ديده، دِه را چاپيده!
		رک: کدخدا را ببين، ده را بچاپ
	کدخدا رود بايد و کدبانو بند (از قابوس‌نامه)
		نظير: کدبانو و کدخدا که با هم بسازند از خاک زر کنند
	کدخدا موش و کدخدا گربه
		نظير:
		جنبده‌اى نيست تا خودش است و سايه‌اش
		ـ خودش است و دو گوشش
	کدخداى دِه که مرغابى باشد در آن ده چه رسوائى باشد (عا).
		رک: خانه ويران مى‌شود چون طفل گردد خانه‌دار
	کدو افتاد بادمجان آمد٭
		رک: کلّه‌پز برخاست سگ جايش نشست
			٭ تمثّل:
			چو تابستان رسيد و شد هوا گرم	کدو افتاد و بادمجان برآمد (کمال خجندى)
	کرايهٔ پاى دزد دستهٔ جاروست
	کرايه نشين خوش‌نشين است
		رک: اجاره‌نشين خوش‌نشين است
	کربلا رفتنت بهانه بوَد ٭
		نظير: ز آن ساکن کربلاشدستى کامروز	در مقبرهٔ يزيد حلوائى نيست
			٭ ............................	کربلاى تو کنج خانه بوَد (...؟)
	کردار بيار و گرِد گفتار مگرد
		رک: دو صد گفته چو نيم کردار نيست
	کِرد پيش آر و گفت کوته کن٭
		رک: دو صد گفته چون نيم‌کردار نيست
			٭ .............................	با چنين گفت کِرد همره کن (سنائى)
	کُرد را اگر رو بدهى با چارقش مى‌آيد (عا).
		رک: گدا را که رو بدهى ادعاى قوم و خويشى مى‌کند
	کردگار آن کند که خود خواهد
		رک: هر چه دلم خواست نه آن مى‌شود	هر چه خدا خواست همان مى‌شود
	کرده پشيمان نکرده آرمان
		نظير: آنکه بسيار يافت ناخشنود	و آنکه اندک ربود ناخرسند (مسعود سعد سلمان)
	کر کجا نغمهٔ داود کجا؟
		نظير: لحن داود و کرِ مادرزاد؟ آنجا که بصر نيست چه خوبيّ و چه زشتى (حافظ)
	کِرکِرش هم حساب است؟
		زنى فرتوت هر شام از پسر پرسيدى امروز در بازار چه مى‌گفتند؟ روزى پسر به مزاح گفت فرمان رفته [است] که همهٔ پيرزنان را که غربالى کاه از زمين توانند برداشت به شوى دهند. پيرزن که اين قوت و توانائى را نيز در خود نمى‌ديد پس از تفکرى پرسيد: کرکرش هم حساب است؟ يعنى اگر زن بتواند غربال کاه را تنها به زمين بکشاند او را نيز به شوى خواهند داد؟ (امثال و حکم دهخدا، ج ۳، ص ۱۱۹۹، ۱۲۰۰)
	کرکس که از سر افتاد کلاغان نيز منقارش زنند
		نظير: هر که افتاد همه ديوار را روى او مى‌غلتانند
		نيزرک: مار که پير شد قورباغه سوارش مى‌شود
	کرِ مادرزاد را چه به سُرنا
		رک: کور و شب‌نشينى؟
	کِرم پنير از خودِ پنير است
		رک: آتش چنار از خود چنار است
	کِرِم ‌پيله خود کفنش را مى‌تند
		رک: از ماست که بر ماست
	کِرم درخت از خود درخت است
		رک: از ماست که بر ماست
	کِرمِ سرکه از طعم انگبين ناآگاه است
	کِرمِ شب‌تاب پيش چشمهٔ آفتاب چه تاب آرد؟ (دولتشاه سمرقندى)
		رک: چراغ پيش آفتاب پرتوى ندارد
	کرم شب‌تاب کجا گوهر شب تاب کجا (يوسف جويبارى)
		رک: از اين حسن تا آن حسن صد گز رسن
	کرِ مصلحتى دوا ندارد!
		نظير:
		باغبان را وقت ميوه گوش‌ها کر مى‌شود
		ـ گوش اگر گوش تو و ناله اگر نالهٔ ماست	آنچه البته به‌جائى نرسد فرياد است (يغما)
		ـ اى دو گوش تو کرِّ مادرزاد	با توام گرمى و عتاب چه سود (منصور بن نوح سامانى)
		ـ آن را که گوش ارادت گران آفريده‌اند چون کند که بشنود (سعدى)
		نيزرک: يک گوشش در است، يک گوشش دروازه.
	کُرّه‌اى که از اين خر است خاکش بر سر است ٭
			٭ به تمسخر و تحقير به‌کار برند
	کُرّه‌خر از خريّت پيش پيشِ مادر است!
		نظير: رجّاله ز پيش و شه ز دنبال آيد
	کُرّه‌ داده شتر مى‌خواهد!
		نظير:
		نُه مى‌دهد ده مى‌گيرد! لقمهٔ چهل و شش شاهى است
		ـ بِهْ مى‌دهد دِه بگيرد
		ـ کاسه جائى رود که قدح باز آيد
	کريمان دوست‌تر دارند مهمان طفيلى را٭
			٭ توجه بيشتر از عاشقان با بوالهوس دارد	............................. (صائب)
	کژدم از خبث طبيعت بزند نيش به سنگ٭
		نظير: نيش عقرب نه از ره کين است	اقتضاء طبيعتش اين است
			٭ من خود از کيد عدو باک ندارم ليکن	........................ (سعدى)
	کژى بهتر از راستى در کمان (عنصرى)
		رک: راستيِ ابرو در کجيِ آن است