محصول ناخالص داخلى عبارت از ارزش افزوده ايجاد شده توسط توليدکنندگان مقيم و غيرمقيم کشور در قلمرو داخل اقتصاد است. به بيان ديگر به ارزش بازار کليه کالاها و خدماتى که در قلمرو اقتصاد داخلى توليد مى‌شود، محصول ناخالص داخلى گفته مى‌شود. باتوجه به اين تعريف در جدول ارزش و سهم محصول ناخالص داخلى بخش کشاورزى به قيمت عوامل، ارزش و سهم محصول ناخالص داخلى بخش کشورى به قيمت عوامل و به تفکيک قيمت‌هاى جارى و ثابت نشان داده شده است. ملاحظه مى‌گردد سهم اين بخش در محصول ناخالص داخلى به قيمت عوامل و به قيمت‌هاى جارى از ۹/۱۰ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۱/۲۳ درصد در سال ۱۳۷۰ رسيده است. به بيان ديگر ارزش محصول ناخالص داخلى اين بخش به‌طور ميانگين ساليانه رشدى معادل ۳/۲۳ درصد داشته و از ۱/۴۸۶ ميليارد ريال در سال ۱۳۵۵ به ۶/۱۱۲۲۱ ميليارد ريال در سال ۱۳۷۰ رسيده است. همچنين به قيمت ثابت سال ۱۳۶۱، سهم اين بخش در محصول ناخالص داخلى از ۲/۱۵ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۴/۲۶ درصد در سال ۱۳۷۰ رسيده و ارزش آن به‌طور ميانگين سالانه رشدى معادل ۱۱/۴ درصد داشته است (۱).
(۱) . جهت محاسبه ميانگين رشد سالانه اين قبيل متغيرها (يعنى i)، از فرمول S= P(1 + i)t استفاده شده است. در اين فرمول S و P به ترتيب مقدار متغير در سال صفر و در سال يک بوده و t نيز فاصله زمانى مورد بحث را نشان مى‌دهد.
لازم به ذکر است که سهم اين بخش به قيمت عوامل از سال ۱۳۶۰ به بعد هميشه مقام دوم را پس از بخش خدمات به خود اختصاص داده است.
اما على‌رغم عمده‌اى که بخش کشاورزى در توليد ناخالص داخلى و در نتيجه در درآمد ملى کشور طى سال‌هاى مختلف داشته است، سهم اين بخش در تشکيل سرمايه ثابت ناخالص در طول همين سال‌ها تغيير چندانى نکرده است. يادآورى مى‌شود تشکيل سرمايه ثابت ناخالص عبارت از هزينه خريدارى کالاهاى سرمايه‌اى توسط بخش خصوصي، توليدکنندگان خدمات دولتى و توليدکنندگان خدمات خصوصى غيرانتفاعى در خدمت خانوارها منهاى خالص فروش کالاهاى سرمايه‌اى دست دوم در طول يک دوره حسابدارى است. سهم بخش کشاورزى در تشکيل سرمايه ثابت ناخالص به قيمت بازار و به قيمت‌هاى جارى از ۴/۵ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۵/۵ درصد در سال ۱۳۶۵ و به ۹/۵ درصد در سال ۱۳۷۰ رسيده است.
جدول ارزش و سهم محصول ناخالص داخلى بخش کشاورزى به قيمت عوامل
