جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

بازی‌ها


زيست‌شناسان و رفتارشناسان گفته‌اند که علاقهٔ انسان به بازي، ارتباطى تنگاتنگ با کنجکاوى‌هاى او در کشف و شناخت خود و محيط پيرامون خود دارد.
روانشناسان بر اين باور هستند که بازى وسيله‌اى براى کسب لذت فردى و ايجاد تنوع در زندگى است. و جامعه‌شناسان بازى را نيازى اجتماعى تلقى مى‌کنند.
دامنهٔ اين نظريه‌پردازى‌ها تا آنجا گسترش مى‌يابد که پاره‌اى از هنرشناسان خلق آثار هنرى و ادبى را ناشى از بازى پيشرفته و خلاق ذهن انسان مى‌دانند.
اما آنچه اهميت دارد پى بردن به اين واقعيت غيرقابل انکار است که نياز به بازي، نيازى عمومى و جهانى است و مرزهاى سن و جنس و موقعيت اجتماعى و پايگاه اقتصادى و جغرافيائى را درهم مى‌شکند. چنين به‌نظر مى‌رسد که همهٔ انسان‌ها دوست دارند در کنار فعاليت‌هاى معيشتى و موظف خود به فعاليت‌هائى بپردازند که ريشه درخواست‌ها و تمايلات آنها داشته باشد بى‌آنکه ناگزير باشند خود را گرفتار نتيجهٔ به‌دست آمده از آن بدانند.
در سرزمين پهناور و کهنسال ايران، با وجود تنوع در آب و هوا و گوناگونى ريشه‌هاى فرهنگي، بازى‌ها و سرگرمى‌هاى رايج در ميان مردم نيز از تنوع و گستردگى برخوردار است. هيچ‌کس نمى‌داند از چه زمان و از کجا آغاز شده‌اند و چه کس يا کسانى آغازگر آنها بوده‌اند.
تغيير در شيوه‌هاى زندگى مردم، گسترش شهرنشينى و صنعتى‌شدن و پيدايش فن‌آورى‌هاى نوين، بسيارى از بازى‌هاى سنتى را يا منسوخ کرده يا به حاشيه رانده است. گرچه هنوز بعضى از اين بازى‌ها در سطح شهرهاى کوچک و روستاها بازى مى‌شود ولى در کل مى‌توان گفت که اين بازى‌ها ديگر نقشى پراهميت در پر کردن اوقات فراغت انسان‌هاى امروز ندارد و بسيارى از آن بازى‌هاى ورزشى که در نهايت آزادى و بدون مقيد بودن به مکان، زمان و ابزار و مقررات دست و پاگير توسط مردم اجراء مى‌شد، در قالب ورزش‌هاى شناخته‌شدهٔ رسمى و بين‌المللى جاى گرفته و مقررات و ابزارها و استانداردهاى تثبيت‌شده‌اى پيدا کرده‌اند.
امروزه برخى از مردم مى‌کوشند با احياء بازى‌ها و ورزش‌هاى سنتي، شرايط لازم را براى ازادى و رهائى و لذت بردن از بازى‌هاى خودانگيخته و آزاد براى خود و نسل جوان سرزمين آنها فراهم آورند.
بازى‌ها و سرگرمى‌ها را مى‌توان به سه دسته تقسيم کرد.
- بازى‌هاى نمايشى
دربرگيرندهٔ فعاليت‌هاى نمايشى خاصى است و در مجالس ميهمانى و بنا بر مناسبت در جشن‌ها و اعياد به‌وسيلهٔ خود مردم و بدون استفاده از بازيگران حرفه‌اى و نيمه‌حرفه‌اى انجام مى‌گيرند؛ لذا براى مثال نمايش سياه‌بازى به‌دليل اتکاء آن به هنرمندان حرفه‌اى و نيمه‌حرفه‌اى بيرون از حيطهٔ کار گرد‌آورى ما قرار گرفته است.
- بازى‌هاى ورزشى
شامل آن دسته فعاليت‌هائى است که نيازمند تحرک بدنى بوده و بر مهارت‌هاى خاصى استوار است.
- بازى و سرگرمى
جنبه‌هاى سرگرم‌کننده در آنها بر فعاليت‌هاى بدنى و نمايشى آنها مى‌چربد، مثل لى‌لى‌لى‌لى حوضک در محدودهٔ بازى کودکان و قاپ‌بازى در حيطهٔ سرگرمى‌هاى بزرگسالان.


همچنین مشاهده کنید