آمیوتروفیك‌ لاترال‌ اسكلروز ـ amyotrophic lateral sclerosis

آمیوتروفیك‌ لاترال‌ اسكلروز (ALS) عبارت‌ است‌ از تخریب‌ پیش‌ رونده‌ سلول‌های‌ طناب‌ نخاعی‌، كه‌ منجر به‌ از دست‌ رفتن‌ تدریجی‌ عملكرد عضلات‌ می‌شود. این‌ بیماری‌ مسری‌ یا سرطانی‌ نیست‌.

علایم‌ این‌ بیماری‌ ممكن‌ است‌ با علایمی‌ كه‌ در اثر بیماری‌ لایم‌ در دستگاه‌ عصبی‌ بروز می‌كند اشتباه‌ شوند. در بیماری‌ ALS ، دستگاه‌ عصبی‌ مركزی‌ و عضلات‌، به‌ خصوص‌ عضلات‌ دست‌، ساعد، پا، سر و گردن‌ درگیر می‌شوند.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. گرفتگی‌ عضله‌

۲. كاهش‌ وزن‌ بدون‌ توجیه‌

۳. حملات‌ ناگهانی‌ خنده‌ یا گریه‌

۴. خورده‌ خورده‌ و نامفهوم‌ صحبت‌ كردن‌

۵. سفتی‌ و انعطاف‌ناپذیری‌ گروه‌های‌ عضلانی‌

۶. معمولاً توانایی‌های‌ ذهنی‌ مشكلی‌ پیدا نمی‌كنند

۷. پرش‌ و ضعف‌ عضلات‌، كه‌ از دست‌ها شروع‌ شده‌، به‌ بازوها و پاها گسترش‌ می‌یابد. نهایتاً عضلات‌ مسؤول‌ تنفس‌ و بلع‌ نیز درگیر شده‌، دچار ضعف‌ می‌شوند.

ـ علل‌ بیماری:

علت‌ دقیق‌ آن‌ نامشخص‌ است‌.

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

۱. سن‌ بالای‌ 40 سال‌

۲. سابقه‌ خانوادگی‌ ALS

۳. بروز این‌ بیماری‌ در بین‌ افرادی‌ كه‌ شغلشان‌ مستلزم‌ فعالیت‌ بدنی‌ شدید است‌ بیشتر گزارش‌ شده‌ است‌.

ـ پیشگیری‌:

در حال‌ حاضر نمی‌توان‌ از این‌ بیماری‌ پیشگیری‌ كرد.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

در حال‌ حاضر این‌ بیماری‌ علاج‌ناپذیر است‌. بیماران‌ معمولاً در عرض‌ 5-2 سال‌ فوت‌ می‌كنند، اما 20% از آنها تا 5 و 10% از آنها تا 10 سال‌ زنده‌ می‌مانند.

تحقیقات‌ علمی‌ در زمینه‌ علل‌ و درمان‌ این‌ بیماری‌ در حال‌ انجام‌ هستند، بنابراین‌ امید می‌رود كه‌ روش‌های‌ درمانی‌ مؤثرتری‌ یافت‌ شوند و نهایتاً علاج‌ آن‌ میسر گردد.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. لریه‌ ناشی‌ از مشكل‌ در بلع‌ و جمع‌شدن‌ ترشحات‌ در راه‌های‌ هوایی‌

۲. عدم‌ توانایی‌ حركت‌ ناشی‌ از بیماری‌ باعث‌ بروز زخم‌های‌ ناشی‌ از فشارآمدن‌ طولانی‌مدت‌ روی‌ نقاط‌ خاص‌ می‌شود.

۳. زوال‌ رفتن‌ پیش‌رونده‌ قوای‌ جسمانی‌ فرد بر جنبه‌های‌ مختلف‌ زندگی‌ وی‌ از جمله‌ روابط‌، كار، درآمد، هماهنگی‌ عضلانی‌ و مسایل‌ جنسی‌ تأثیر منفی‌ می‌گذارد.

ـ درمان‌:

۱. روان‌ درمانی‌ یا مشاوره‌ برای‌ یادگیری‌ روش‌های‌ مقابله‌ با ناتوانی‌ و معلولیت‌

۲. بیمار باید تكنیك‌ مكش‌ و بیرون‌ آوردن‌ ترشحات‌ جمع‌ شده‌ در ریه‌ خود را یاد بگیرد.

۳. برای‌ پیشگیری‌ از زخم‌های‌ فشاری‌، باید مراقبت‌ پرستاری‌ در حد مناسب‌ انجام‌ گیرد.

۴. نهایتاً بستری‌ شدن‌ در بیمارستان‌ یا مراكز نگهداری‌ از بیماران‌ دچار بیماری‌های‌ مزمن‌

۵. هیچ‌ درمان‌ اختصاصی‌ وجود ندارد. برای‌ كنترل‌ علایم‌ و اورژانس‌های‌ عارض‌ شده‌، بیمار تحت‌ مراقبت‌ حمایتی‌ قرار می‌گیرد.

۶. تشخیص‌ شامل‌ آزمون‌ الكترمیوگرافی‌ (نوار عضله‌) است‌. این‌ آزمایش‌ برای‌ ارزیابی‌ انتقال‌ پیام‌های‌ عصبی‌ به‌ عضله‌ انجام‌ می‌گیرد.

ـ داروها:

۱. هیچ‌ دارویی‌ برای‌ درمان‌ ALS وجود ندارد.

۲. آنتی‌بیوتیك‌ برای‌ مبارزه‌ با عفونت‌ در صورت‌ بروز ذات‌الریه‌

۳. از داروهای‌ ضدافسردگی‌ شاید بتوان‌ برای‌ كاهش‌ تولید بزاق‌ استفاده‌ نمود.

۴. داروی‌ باكلوفن‌ ممكن‌ است‌ به‌ كاهش‌ سفتی‌ و انعطاف‌پذیری‌ عضلات‌ كمك‌ كند.

ـ فعالیت‌:

تا حدی‌ كه‌ امكان‌ دارد بیمار باید فعالیت‌ خود را حفظ‌ كند. ضعف‌ عضلانی‌ تدریجاً توانایی‌ جسمانی‌ فرد را كاهش‌ می‌دهد. با استفاده‌ از یك‌ برنامه‌ مخصوص‌ بازتوانی‌ می‌توان‌ استقلال‌ فرد را به‌ مدت‌ بیشتری‌ حفظ‌ نمود. باید وسایلی‌ تهیه‌ شوند تا فرد را در حركت‌ كمك‌ كنند، مثلاً واكِر یا صندلی‌ چرخدار.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

اگر مشكل‌ در بلع‌ وجود دارد، باید غذاهای‌ نرم‌ و راحت‌الحلقوم‌ خورده‌ شوند. نهایتاً ممكن‌ است‌ نیاز به‌ دادن‌ غذا از راه‌ لوله‌ وجود داشته‌ باشد.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

۱. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ آمیوتروفیك‌ لاترال‌ اسكلروز (ALS) را دارید.

۲. اگر پس‌ از تشخیص‌ و اقدامات‌ لازم‌، دچار سرفه‌، تنگی‌ نفس‌، یا تب‌ شده‌اید.