|
|
|
| DCPA علف‌کشی است که در خاک مصرف می‌شود و به‌طور وسیعی برای کنترل علف خرچنگ در چمن و برای کنترل برگ‌باریک‌های یک‌ساله در بسیاری از سبزیجات و درختان زینتی به‌کار می‌رود. محلولیت آن در آب، تحرک آن در گیاه و خاک، و فشار بخار آن، همگی پائین است. عدم توانائی حرکت آن به داخل خاک را بایستی با استفاده از مقادیر زیادی از آن یعنی ۲/۱۱الی ۴/۲۲ کیلوگرم در هکتار، جبران کرد. این ترکیب باعث اختلال در تقسیمات میتوزی در انتهاء ریشه و ساقه شده و از رشد آنها جلوگیری می‌کنند. اغلب گیاهچه‌ها از خاک خارج شده و سپس می‌میرند.
|
|
| اسم تجاری و کارخانهٔ سازندهٔ آن
|
|
| داکتال - شرکت سهامی اس، دی، اس بیوتک (تأسیس شده توسط دایاموند شامراک)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| - سمپاشی به شکل محلول در آب:
|
| ۱. پودر وتابل ۷۵ درصد (داکتال W-۷۵)
|
|
| - سمپاشی به شکل خشک:
|
| ۱. گرانول ۵ درصد (داکتال G-۵)
|
|
| - بسیاری از فرآورده‌های محافظ چمن از علف‌های هرز حاوی DCPA است.
|
|
| حرکت و نحوهٔ عمل علف‌کش در گیاهان
|
|
| DCPA را در خاک مصرف شده و از رشد گیاهچه‌های در حال جوانه‌زنی جلوگیری می‌کند این علف‌کش، علف‌های هرز سبز شده را کنترل نمی‌کند.
DCPA از طریق اندام‌های هوائی جذب نشده در پیکر گیاه حرکت نیز نمی‌نماید.
|
|
|
|
| DCPA محلولیت کمی در آب داشته (ppm0/۵) و همبستگی شدیدی به کلوئیدهای خاک دارد در نتیجه حرکت آن در خاک از طریق آبشوئی محدود می‌شود. بدون کاهش فعالیت به میزان قابل ملاحظه‌ای میتوان آن را تا عمق ۵/۲ سانتی‌متر در خاک شرکت داد. نمایش مؤثر این علف‌کش محدود به خاک‌های معدنی است. نیمه عمر DCPA در اغلب خاک‌ها به‌طور متوسط ۱۰۰ روز است.
|
|
|
|
| عمتاً گیاهچهٔ برگ‌باریک‌ها و بعضی برگ‌پهن‌ها به DCPA حساس هستند. علف‌های هرز سبز شده به هنگام تیمار کنترل نخواهند شد.
|
|
| - برگ‌باریک‌هائی که گیاهچه‌های آنها کنترل می‌شوند عبارتند از: علف خرچنگ، دم روباهی، علف بدبو و ارزن وحشی، سنکروس خارخکی (علف خارخسکی)، سوروف، علف غاز، پاتیکوم قهوه‌ای، چچم یک‌ساله و قیاق از جمله گیاهان نسبتاً حساس به علف‌کش هستند.
|
|
| - علف‌های هرز پهن‌برگی را که کنترل می‌کند عبارتند از: گندمک، سلمه، Richardia scabra و خرفه.
|
|
| برای کنترل تاج خروس، سس و فرفیون نیاز به مقدار بیشتری سم می‌باشد.
|
|
|
|
| - برای کنترل علف خرچنگ، برگ‌باریک‌های یک‌سالهٔ دیگر و بعضی از علف‌های هرز برگ‌پهن روی چمن زینتی تثبیت شده قبل از سبز شدن مصرف می‌شود. برای چمن گلف پیشنهاد می‌شود. در بهار بعد از رشد اولیهٔ چمن‌های زینتی سرما دوست و قبل از جوانه‌زنی علف خرچنگ به‌کار ببرید. تا دو ماه پس از تیمار نبایستی بذر چمن پاشید.
|
|
| - قبل از سبز شدن برای کنترل گیاهچهٔ اکثر برگ‌باریک‌های تعدادی از برگ‌پهن‌ها در سبزیجات و گیاهان زراعی مصرف می‌شود:
|
|
| ۱. گیاهان زراعی بذری همچون گیاهان کلمی (بروکلی، بروکسل، گل کلم، کلم برگ)، حبوبات دانه‌درشت (لوبیا زراعی، لوبیا سبز، لوبیا چیتی، لوبیا چشم بلبلی، سویا)، کلم کولارت، کلم پیچ، خردل، شلغم، سیر، پیاز و پنبه.
|
|
| ۲. در کشت قطعات بذر یا نشاء گیاهان کلمی، سیر، پیاز، سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین، یام و توت‌فرنگی.
|
|
| ۳. گیاهان تثبیت شده یک‌ساله بعد از بذرپاشی یا نشاء:
|
|
| - طالبی، خربزه، هندوانه، خیار، کدو تابستانه و زمستانه، زمانی‌که این گیاهان در مرحلهٔ چهار یا پنج برگی باشند.
|
|
| - گوجه فرنگی، بادمجان، فلفل، چهار تا شش هفته پس از نشاء یا روی گیاهان بذری زمانی‌که به ارتفاع ۱۰ الی ۱۵ سانتی‌متر رسیدند.
|
|
| ۴. کاربرد حاشیه‌ای: پیاز، سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین، یام و پنبه.
|
|
| - کنترل گیاهچه ٔبرگ‌باریک‌ها و بعضی علف‌های هرز برگ‌پهن یک‌ساله در گیاهان زراعی چندساله تثبیت شده با خاک عاری از بذر:
|
|
| ۱. توت‌فرنگی تثبیت شده (پائیز و اوایل بهار)
|
| ۲. خزانهٔ قلمه و نهال گیاهان زینتی (گونه‌های متعدد)
|
|
| - کنترل گیاهچهٔ برگ‌باریک‌ها و تعدادی از علف‌های هرز برگ‌پهن یک‌ساله در نهال‌های یک‌سالهٔ زینتی تثبیت شده (گونه‌های متعدد) DCPA را میتوان برلیکوپوس، میخک ژئوم، مریم نخودی، بنفشهٔ سه‌رنگ، فلوکس، میخک خاردار استفاده کرد.
|
|
|
|
| برای پخش شدن کامل، به‌هم زدن فرمولاسیون پودر وتابل در محلول الزامی است. غلظت زیاد می‌تواند سریعاً باعث رسوب مواد شود.
|
|
|
|
| فعالیت اکسادیازون شبیه علف‌کش‌های مشتقات دی فنیل اتر است. اکسادیازون اگرچه از نظر ساختمان شیمیائی با علف‌کش‌های دی فنیل اتر اختلاف زیادی دارند ولی این مادهٔ شیمیائی عمدتاً در خاک استفاده می‌شود و بر شاخ و برگ در حال رویش در منطقهٔ تحت تیمار اثر می‌گذارد. برای انجام فعالیت علف‌کش نور موردنیاز است اما ظاهراً نیازی به فتوسنتز نیست. اکسادیازون، علف‌های هرز یک‌ساله را در چمن‌های و گیاهان زینتی به‌طور مؤثری کنترل می‌کند.
|
|
| اسم تجارتی و کارخانهٔ سازندهٔ آن
|
|
| رونستار - شرکت سهامی رون - پولنک
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| - سمپاشی به شکل محلول در آب - بدون فرمولاسیون
|
|
| - سمپاشی به شکل خشک:
|
| ۱. گرانول ۲ درصد (چیپکو رونستار G)
|
|
| حرکت و نحوهٔ عمل علف‌کش در گیاهان
|
|
| اکسادیازون بر گیاهچه‌هائی که از خاک خارج می‌شوند اثر می‌کنند. فعالیت پس از سبز شدن آن را بر روی گیاهچه‌های جوان میتوان مشاهده نمود. فعالیت اکسادیازون شبیه دی فنیل اترها است. از آب باران یا آب آبیاری برای مخلوط کردن علف‌کش با خاک استفاده می‌شود. مخلوط کردن مکانیکی، تأثیر آن را کاهش می‌دهد.
|
|
|
|
| محلولیت اکسادیازون ۷ppm است. میل شدید آن به جذب با کلوئیدهای خاک آن را به آبشوئی مقاوم می‌کند. اکسادیازون در خاک نسبتاً مقاوم بوده و کنترل آن در طول فصل رشد ادامه دارد. نیم عمر آن از ۳ تا ۶ ماه متغیر است.
|
|
|
|
| برگ‌پهن‌ها و برگ‌باریک‌های یک‌سالهٔ حساس به اکسادیازون هستند:
|
|
| - برگ‌پهن‌هائی که کنترل می‌کند عبارتند از: کاردامین چمنی، مولوگو، زلف پیر، سلمه، خرفه، تاج خروس، علف هفت‌بند پنسلیوانیا و سیزاب.
|
|
| - برگ‌باریک‌هائی که کنترل می‌کند عبارتند از: چچم، علف‌خرچنگ، ارزن وحشی پائیزه و دم روباهی سبز.
|
|
|
|
| - در چمن زینتی تثبیت شده قبل از سبز شدن برای کنترل علف‌های هرز. بر روی فستوک قرمز، رویسیا یا دی‌کوندرا، استفاده نکنید.
|
|
| - در طیف وسیعی از نشاء‌های تازه و درختان، تاک‌ها و نهال‌های زینتی تثبیت شده قبل از سبز شدن برای کنترل علف‌های هرز مصرف می‌شود. گیاهان گلدانی، زراعی و گلخانه‌ای و خزانهٔ جنگل از جملهٔ این گیاهان هستند.
|
|
|
|
| بقایای اکسادیازون می‌تواند از یک فصل تا فصل بعدی باقی بماند.
|
