واکنش‌های جانبی به واکسیناسیون

از زمانى که به ‌لطف ايمنى‌سازى بيمارى‌هاى عفونى خاصى تحت کنترل درآمده‌اند بسيارى از دست‌اندرکاران به‌طور فزاينده‌اى از بروز عوارض واکسيناسيون ابراز نگرانى مى‌نمايند و در عين حالى‌که توجه خاصى به محدود نمودن وسعت استفاده از واکسيناسيون مى‌گردد، در اين مورد که در حقيقت واکسيناسيون باعث کاهش يافتن يا حتى ريشه‌کن شدن بيمارى‌هائى که برعليه آنها واکسينه مى‌کنيم شده است، سخنى رانده نمى‌شود.

عوارض پس از واکسيناسيون نادر مى‌باشند و بسيارى از آنها با رعايت ممنوعيت‌هائى که براى هر واکسن ذکر مى‌گردد قابل جلوگيرى مى‌باشند. و تازه به لطف بهبود هرچه بيشتر کيفيت واکسن‌ها که خالص‌تر، با واکنش‌زائى کمتر و قابل تحمل‌تر شده‌اند، برخى از اين ممنوعيت نيز منسوخ مى‌باشند گرچه هنوز توسط قانون تأکيد مى‌شوند.

ايمن‌سازى فقط در صورتى امکان‌پذير است که باعث عوارض جدى و خطرناک نگردد. آگاهى از واکنش‌هاى واکسنى بسيار مهم مى‌باشند زيرا در اين مسئله که بايد واکسيناسيون انجام گيرد يا از آن صرفه‌نظر گردد نقش تعيين‌کننده دارند.

معمولاً اثبات يک رابطه علت و معلولى بين واکسيناسيون و واکنش مشاهده شده پس از آن و يا تعيين حد و مرز بين عوارض مهم و ناچيز مشکل مى‌باشد. و در واقع اين حد و مرز يک موضوع مبهم و کاملاً ذهنى مى‌باشد.

در کل مى‌توان عوارض واکسيناسيون را به ۲ گروه تقسيم کرد:

- واکنش‌هاى حقيقى که در ذات برخى واکسن‌ها وجود دارد. اين واکنش‌ها معمولاً خوش‌خيم مى‌باشند و بيمارى و يا احساس ناراحتى گذرائى را سبب مى‌شود.

- عوارض غيرعادى و شديد که البته اغلب برگشت‌پذير هستند ولى گاه با برجاى گذاشتن آثار کم و بيش شديد باعث ساقط شدن اعتبار واکسن براى برهه‌اى از زمان يا طولانى‌مدت مى‌گردند. ولى در مطالعه ما روى عوارض واکسن‌ها ترجيح مى‌دهيم که آنها را براساس نوع بالينى‌ آنها دسته‌بندى کنيم. به‌علاوه از عوارض کاذب آنها همچون هپاتيت ويروسي، تلقيح ميکروب، آبسه‌هاى عفونى و تلقيح سل يا کزاز پس از واکسن عمداً صرفه‌نظر مى‌نمائيم.