جشنواره شعر کودک و نوجوان «آیات» به حکمت‌های نهج البلاغه می‌پردازد

مریم زرنشان دبیر علمی جشنواره شعر کودک و نوجوان «آیات» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این جشنواره، گفت: موضوعات این جشنواره شامل معارف الهی، مضامین حکمت‌آموز قرآن و عترت، توصیف شاعران از موضوعاتی همچون ایستادگی، نماز، ‌حجاب، عفاف، امر به معروف و آسیب‌های اجتماعی خانواده با توجه به آموزه‌های قرآن و عترت است. جشنواره آیات شامل دو بخش است؛ شعر برای کودکان ۸ تا ۱۲ سال و شعر برای نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ سال. شاعران بزرگسالی که برای کودک و نوجوان شعر بگویند، می‌توانند در این جشنواره با ۵ اثر شرکت کنند و آخر آذرماه هم مهلت ارسال اثر است.

نهج البلاغه بخش ویژه جشنواره آیات

زرنشان به بخش ویژه این جشنواره اشاره کرد و گفت: بخش ویژه جشنواره آثاری است که متأثر از نهج‌البلاغه نوشته شده‌اند. از آنجا که نهج البلاغه برادر قرآن خوانده می‌شود و فرازهای کوتاه حکمت‌آمیز زیادی در آن وجود دارد، ما می‌توانیم این آموزه‌ها و حکمت‌ها را با زبان شعر به کودکان و نوجوانان معرفی کنیم. مدارس قرآنی که زیر مجموعه جامعه القرآن هستند بیشتر درباره قرآن، نهج البلاغه و عترت صحبت می‌کنند. در صورتی که قرآن و آموزه‌های دینی و اخلاقی مثل نهج‌البلاغه باید در زندگی ما پررنگ‌تر باشد. حکمت‌های کوتاهی در نهج‌البلاغه است که ما می‌توانیم با توجه به آن‌ها برای کودکان و نوجوانان تولید محتوا داشته باشیم. مثلا درباره تبعات بدون فکر حرف زدن و کنترل نکردن زبان در هنگام خشم در حکمت ۲ نهج البلاغه توصیه‌ای داریم. همچنین در حکمت ده نهج البلاغه درباره تاثیرات رفتار نیک و مهربانی با دوستان و اطرافیان توصیه شده است؛ درباره اینکه طوری رفتار کنیم که بتوانیم در دل آنها جا پیدا کنیم. خوشرویی و خوش‌زبانی و ارتباط با دوستان هم در حکمت ۵۰ نهج البلاغه آمده است. این حکمت‌ها و آموزه‌های دینی موضوعاتی است که می‌توانیم برای کودکان تولید محتوا کنیم.

حکمت‌های کوتاهی در نهج البلاغه است که ما می‌توانیم با توجه به آن‌ها برای کودکان و نوجوانان تولید محتوا داشته باشیم. مثلا درباره تبعات بدون فکر حرف زدن و کنترل نکردن زبان در هنگام خشم در حکمت ۲ نهج البلاغه توصیه‌ای داریم

وی افزود: برای کودکان و نوجوانان داستان‌هایی از حکمت‌ها و آموزه‌های نهج البلاغه نوشته شده ولی اینها کافی نیست، چرا که اغلب نگاه‌ها کلیشه‌ای و مضامین تکراری است و بچه‌ها برای خوانش این داستان‌ها تمایل زیادی نشان نمی‌دهند. اگر شاعر یا نویسنده بتواند با یک رویکرد و زاویه دید جدید به این مسائل توجه کند، می‌تواند نقش خوبی در انتقال این مفاهیم به بچه‌ها داشته باشد؛ مخصوصا اگر شعر ریتمیک و کوتاه و با زاویه دید جدید باشد، دریچه‌ای نو باز کند و همراه با بازی‌های زبانی باشد، صد در صد تأثیر خودش را می‌گذارد و از آن استقبال می‌شود. شعر و ادبیات در حوزه مسائل دینی نباید خیلی رنگ و بوی آموزش به خودش بگیرد. اگر بتوانیم با بازی‌های زبانی، با زاویه نگاه نو، همراه با خلاقیت بنویسیم و حتی اگر شاعر بتواند از قالب‌های جدید در شعرش استفاده کند، شعر تأثیرگذارتر و زیباتر می‌شود.

ساختارشکنی و نوگرایی در زاویه دید و زبان فاخر، از معیارهای ازریابی آثار

دبیر علمی جشنواره شعر کودک و نوجوان آیات، ادامه داد: یکی دیگر از اهداف برگزاری جشنواره آیات، معرفی چهره‌های جدید و شاخص ادبیات کودک به ویژه در حوزه شعر است. شاعران نوقلمی هستند که با زاویه دید جدید و نگاهی نو می‌آیند و در جشنواره شرکت می‌کنند. اینها چهره‌های جدیدی هستند که به ادبیات کودک معرفی می‌شوند. در کنار آنها شاعرانی هم هستند که سعی می‌کنند بهترین آثارشان را بنویسند و به جشنواره ارائه کنند. ما برای داوری این آثار معیارهای خاصی داریم و سعی می‌کنیم با دقت به کار شاعر، آن را ارزیابی کنیم. اگر شعری در قالب جدید و متفاوت گفته شده باشد، شاعر برای ساختارشکنی و نوگرایی جسارت داشته باشد، زاویه دید جدید و زبان فاخر و استاندارد داشته باشد، از صور خیال استفاده کند و از نظر عاطفی حس‌آمیزی داشته باشد، همچنین کشف شاعرانه و شعریت داشته باشد، یعنی صرفا نظم نباشد، اشعاری در داوری مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد که این خصوصیات را داشته باشد. ما دنبال خلاقیت‌های نو و نگرش‌های نو هستیم. طبیعتا اینها در امتیازبندی شعر تأثیر دارد.

زرنشان در پایان، گفت: قرآن و عترت با زندگی مسلمانان عجین شده و جداشدنی نیست. اما آموزه‌های دینی و کتاب‌هایی که تولید شده‌اند، بیشتر به سمت کلیشه رفته است. امیدوارم در این جشنواره آثار فاخری دریافت کنیم و سطح جشنواره از نظر کیفی بالا باشد و شاهد شعرهایی باشیم که هم فاخر باشند و هم مفاهیم عمیق اخلاقی و دینی را در لایه‌های زیرین داشته باشند.