سه ماهه اول بارداری، سونوگرافی های ضروری

درصورتی‌که غربالگری اول مادر، طبیعی بود، بایستی سونوگرافی بعدی در هفته 18 تا 22 حاملگی انجام شود. در این سونوگرافی اندازه سر، استخوان‌های بلند، استخوان بینی، اندازه صورت، انگشت‌های دست و پا، جنسیت جنین، کلیه‌ها، معده، کبد، بند ناف، و تمام جزئیات بدن جنین قابل رؤیت است. این سونوگرافی معمولاً زمانی انجام می‌شود که مادر، ماه پنجم بارداری را گذرانده باشد. یک فلوشیپ پریناتولوژی در مورد سونوگرافی غربالگری گفت: هفته یازدهم تا سیزدهم بارداری زمان انجام سونوگرافی غربالگری است و اگر بارداری به 14 هفته برسد، برای غربالگری تاحدودی است.
دکتر اشرف السادات جمال درخصوص انواع سونوگرافی‌های دوران بارداری اظهار داشت: پس از اثبات حاملگی، اولین سونوگرافی لازم، جهت تشخیص وجود حاملگی داخل رحم صورت می‌گیرد؛ چراکه در برخی موارد جنین خارج از رحم تشکیل می‌شود. وی با بیان اینکه از زمان شروع بارداری ساک حاملگی داخل رحم تشکیل می‌شود، ادامه داد: در برخی زنان باردار که مشکوک به سقط هستند و یا لکه‌بینی دارند سونوگرافی‌های دیگری نیز انجام می‌شود تا جنین داخل ساک حاملگی رؤیت شود و بعد از 6 تا 7 هفته یا نهایت 9 هفتگی می‌توان ضربان قلب جنین را تشخیص داد.
زمان دقیق انجام سونوگرافی غربالگری
این فلوشیپ پریناتولوژی در مورد سونوگرافی غربالگری گفت: سونوگرافی سه ماه اول برای غربالگری انجام می‌شود و زمان دقیق انجام این سونوگرافی بین 11 تا 13 هفتگی است و اگر زمان بارداری به 14 هفته برسد، برای غربالگری تاحدودی ‌دیر شده است. جمال تشریح کرد: در سونوگرافی سه ماه اول، هم طول جنین مشخص شده و هم مایع پشت گردن اندازه گیری می‌شود تا از عدم ابتلا به سندروم داون مطمئن شویم. درحقیقت در این سونوگرافی پزشک تشخیص می‌دهد که جنین نرمال است یا بارداری پرخطر خواهد بود.
اگر بارداری پرخطر تشخیص داده شود، نیاز به انجام تست‌های تهاجمی ‌تشخیصی است
این استاد دانشگاه ادامه داد: اگر بارداری پرخطر تشخیص داده شود، نیاز به انجام تست‌های تهاجمی ‌تشخیصی مانند: گرفتن نمونه از جفت، آزمایش آب دور جنین و ... است و تعداد سونوگرافی‌های بعدی بستگی به این دارد که بارداری، پرخطر و یا کم‌خطر تشخیص داده شود.
سونوگرافی در هفته 28 بارداری سونوگرافی برای بررسی سیستم‌های عصبی و مغزی جنین
وی افزود: اگر مادری ‌در بارداری قبلی خود، جنین دارای ناهنجاری داشته و یا در خانواده‌شان میزان ناهنجاری‌های جسمی‌ زیاد است، لازم است در هفته 28 بارداری سونوگرافی برای بررسی سیستم‌های عصبی و مغزی جنین انجام دهد، چراکه مغز جنین در 28 هفتگی به تکامل می‌رسد.
این فلوشیپ پریناتولوژی با بیان اینکه در برخی موارد جنین به اندازه کافی رشد نکرده و پزشک مشکوک به تأخیر در رشد داخل رحمی ‌یا محدودیت رشد می‌شود، ادامه داد: در این‌گونه موارد جنین تا اندازه‌ای که باید رشد کند، بزرگ نمی‌شود و به همین دلیل مجدداً سونوگرافی انجام شده و جنین دوباره بایومتری می‌شود؛ به این معنی که تمام اندازه‌های جزیی دور شکم، استخوان بلد ران و دور سر اندازه گیری می‌شود تا از رشد کافی جنین مطمئن شویم.
زمان انجام دومین سونوگرافی در صورت بارداری طبیعی
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد مادرانی که بارداری کم‌خطر دارند، گفت: درصورتی‌که غربالگری اول مادر، طبیعی بود، بایستی سونوگرافی بعدی در هفته 18 تا 22 حاملگی انجام شود. در این سونوگرافی اندازه سر، استخوان‌های بلند، استخوان بینی، اندازه صورت، انگشت‌های دست و پا، جنسیت جنین، کلیه‌ها، معده، کبد، بند ناف، و تمام جزئیات بدن جنین قابل رؤیت است. این سونوگرافی معمولاً زمانی انجام می‌شود که مادر، ماه پنجم بارداری را گذرانده باشد.
جمال در مورد دیگر سونوگرافی‌های اضافه دوران بارداری گفت: برای نمونه مادری ‌که به پزشک مراجعه می‌کند و اذعان می‌دارد که چند روز است جنین داخل شکم حرکت نکرده یا حرکت آن کم شده است؛ در این شرایط پزشک برای اطمینان از سلامت جنین، سونوگرافی تجویز می‌کند که در این سونوگرافی نوار قلب، آب دور جنین و تنفس آن چک می‌شود.
تفاوت سونوگرافی دوبعدی و داپلر
جمال در خصوص انواع سونوگرافی گفت: به طور معمول بیشتر از سونوگرافی دوبعدی استفاده می‌شود، اما در مواردی که بخواهیم ناهنجاری‌های خاصی را به طور دقیق ببینیم؛ یا جزئیات بدن جنین مثل ستون فقرات آن قابل تشخیص نباشد، سونوگرافی‌های داپلر یا سه‌بعدی انجام می‌دهیم که ستون مهره‌ها و همچنین صورت جنین از نظر شکاف کام یا مواردی دیگر که با سونوگرافی دوبعدی مشخص نیست، کاملاً قابل تشخیص باشد. وی در نهایت تأکید کرد: انجام سونوگرافی‌های مکرر و زیاد الزامی ‌نیست و بستگی به این دارد که از نظر پزشک معالج، لازم دانسته شود یا خیر.
یکی از دلایل خونریزی در دوران بارداری قرار نگرفتن جفت در جای اصلی خود است
این فلوشیپ پریناتولوژی اظهار داشت: برخی اوقات مادر باردار دچار خون‌ریزی می‌شود که یکی از دلایل آن کنده‌شدن جفت از جای اصلی خود یا بروز چسبندگی‌های غیرطبیعی جفت است مربوط به مادرانی می‌شود که پیش از این تجربه سزارین داشتند و جفت به دیواره رحم چسبیده است و ممکن است در زایمان بعدی جدا نشود و پزشک مجبور خارج کردن جفت و رحم با هم شود که این موارد نیز احتیاج به سونوگرافی دارد. وی ادامه داد: همچنین در موارد خاصی مانند سقط جنین قبلی، بروز دیابت بارداری، فشار خون بارداری و برحسب این که چه عامل خطرزایی برای فرد وجود داشته باشد، سونوگرافی‌های متفاوتی انجام می‌شود و نیاز به انجام سونوگرافی مجدد، بستگی به نظر پزشک متخصص دارد.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار می‌دهد.