آزمایش سلامت جنین چیست؟

در سال‌های اخیر، انجام آزمایش‌هایی با عنوان «آزمایش سلامت جنین» برای خانم‌های باردار رواج یافته است. این آزمایش‌ها ‌که اصطلاح مناسب‌ترشان غربالگری‌ های پیش‌زایمانی است برای بررسی میزان احتمال ابتلای جنین به اختلالات خاص مانند سندرم داون انجام می‌شود. همچنین می‌توان با این آزمایش‌ها احتمال ابتلای مادر به فشار خون حاملگی و مسمومیت بارداری(پره‌اکلامسی) را نیز تعیین کرد.
تا چندسال پیش این بررسی‌ها با انجام آزمایش‌های بیوشیمیایی در سه ‌ماهه ‌اول و دوم بارداری انجام می‌شد اما در چند سال اخیر می‌توان در سه‌ماهه ‌اول آزمایش ژنتیک هم انجام داد که نتیجه ‌آن به مراتب بر آزمایش بیوشیمیایی برتری دارد و البته قیمت آن حدود 15 برابر گران‌تر از آزمایش بیوشیمیایی است. آنچه که در رابطه با این آزمایش‌ها باید در نظر داشته باشیم این است که با وجود نام سلامت جنین به هیچ عنوان نمی‌توانند با قطعیت درباره‌ سلامت یا بیماری جنین نظر بدهند بلکه میزان احتمال ابتلا به بیماری‌های موردنظر یا به اصطلاح میزان خطر را تعیین می‌کنند و سپس پزشک بر اساس آن احتمالات تعیین شده تصمیم می‌گیرد که گام بعدی چه باید باشد.

اگر احتمال ابتلا به هر یک از اختلالات مورد نظر بالا باشد، بسته به میزان خطر بررسی‌های بیشتری شامل سونوگرافی‌، مشاوره‌ ژنتیک، نمونه‌گیری از پرزهای جفت یا کیسه‌آب (کیسه آمنیوتیک) انجام می‌شود.
هیچ چیز قطعی نیست
اگر به کسی گفته شود که آزمایش سلامت جنین وی مشکل ندارد یا خوب است یا هر پاسخ دیگری شبیه این، هرگز به این معنا نیست که جنین صددرصد سالم است بلکه به این معنا است که احتمال ابتلای جنین به اختلالات مورد نظر به اندازه‌ای کم است که تحمیل هزینه ‌‌بالا و خطر سقط برای انجام آزمایش‌ نمونه‌های پرزهای جنینی یا کیسه‌آب را توجیه نمی‌کند. بر عکس اگر به کسی گفته شود که آزمایش سلامت جنین وی مشکل دارد یا خوب نیست یا هر پاسخ دیگری شبیه این، یعنی احتمال ابتلای جنین به اختلالات موردنظر به اندازه‌ای زیاد است که تحمیل چنین هزینه‌هایی را توجیه می‌کند. حتی در این مورد هم جنین حتما مشکل ندارد و باید بررسی‌های لازم برای رسیدن به قطعیت انجام شود.
نکته مهم درباره آزمایش ژنتیک سه‌ماهه‌اول
باید بدانید که حتی آزمایش ژنتیک سه‌ماهه ‌اول نیز با وجود برتری بسیار قابل توجه بر آزمایش بیوشیمیایی، باز هم جواب قطعی نمی‌دهد بلکه احتمال ابتلای جنین را با اطمینان بالاتری تعیین می‌کند. در این مورد هم اگر احتمال ابتلای جنین بالا بود باید بررسی‌های تشخیصی بعدی انجام شود.
بنابراین قطعی‌ترین نتایج را می‌توان از آزمایش نمونه‌های پرزهای جنینی و کیسه‌آب به دست آورد که به ترتیب می‌توانند 99 درصد و 9/99درصد جنین‌های مبتلا را شناسایی کنند، اما از آنجایی که این آزمایش‌ها، علاوه بر هزینه‌ زیاد حدود 1درصد موارد با خطر سقط همراه هستند بنابراین عاقلانه نیست که همه ‌خانم‌های باردار را با چنین هزینه و خطر بالایی مواجه کرد. راهکار درست این است که ابتدا آزمایش‌های سلامت جنین انجام می‌شوند تا افرادی که در معرض احتمالات بالایی برای اختلالات جنینی هستند، شناسایی شوند و سپس خانم باردار برای آزمایش‌های گران و پر خطر نمونه‌های پرزهای جنینی یا کیسه‌ آب به آزمایشگاه ارجاع داده شود. اصطلاح غربالگری هم دقیقا به همین دلیل مورد استفاده قرار می‌گیرد، چون در این روند ابتدا خانم‌های باردار با آزمایش‌های بیوشیمیایی یا ژنتیک غربال یا جداسازی می‌شوند تا افراد پرخطر که به بررسی‌های بیشتری نیازدارند، شناسایی شوند.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار شما قرار می‌دهد.