بهداشت روانی در بارداری، چگونه باشد؟

پذیرش نقش پدر:
رفتار پدر در دوران بارداری همسرش تحت تاثیر باورهای فرهنگی-اعتقادات و احساسات اوست.خاطرات هر مرد از پدرش تجربیات دوران کودکی اش و ادراک وی از پدر بودن به او در انتخاب وظایف و مسئولیت هایش کمک می کند مردی که به بچه و پرورش او علاقمند باشد در مورد نقش پدر بودنش هیجان زده و شادمان است وبا همسرش مشارکت می کند گاهی ممکن است مرد احساس تنهایی کند و به سرگرم کردن خود با کار و گذراندن زمان بیشتری در خارج از خانه علاقمند شود بهر حال به نظر بیشتر مردان بارداری می تواند بهترین زمان آمادگی برای پذیرش نقش "پدریگ و قبول نقش "مادری" همسرش باشد.
 ارتباط با جنین:
ارتباط پدر با جنین به همان قوت ارتباط مادر و جنین است.ارتباط پدر ممکن است به صورت بوسیدن یا لمس کردن شکم زن باردار- اشتیاق برای شنیدن قلب جنین-حرف زدن با جنین و یا لمس حرکت او باشد.ایجاد ارتباط پدر با جنین نیز مشابه زن باردار در سه مرحله ظاهر می شود.در مرحلهئ اول که از چند ساعت تا چند هفته طول می کشد قبول بارداری است.مردها نسبت به بارداری در صورت خواسته یا ناخواسته بودن ان با خوشحالی و یا با حالت تردید واکنش نشان می دهند .در مرحلهء دوم مرد با این واقعیت که همسرش در مورد نقش خودش در زایمان و امادگی برای پدر شدن صحبت می کند. برخی مردان نیاز به زمان بیشتری برای سازگاری با وضعیت بارداری و پدر شدن دارند.
آمادگی بری زایمان :
بسیاری از زوجین در هفته های آخر بارداری هیجان زده و بی صبر می شوند که این حالت عادی است.بزرگترین نگرانی پدر این است که همسرش را بموقع به محل مناسب زایمان نرساند و نسبت به این زمان حساس غفلت کند.خیلی از مردان مایلند که بتوانند زمان زایمان و زمان مراجعه به بیمارستان را تشخیص دهند. مردی که از قبل برای زایمان آمادگی نداشته باشد.ترس و هیجان خود را به همسرش منتقل می کند.اگاهی پدر ودر صورت امکان حضور او در کلاس امادگی پیش از زایمان کمک می کند تا برای بسیاری از سوالات و نگرانی های خود پاسخ مناسب دریافت نماید و بتواند همکاری موثری با همسر خود داشته باشد.
توصیه به پدرها:
*از تغییرات جسمی و روحی همسرشان با خبر باشند.
*در بارهء روند بارداری -زایمان و بعد از زایمان مطالعه کنند.
*فشارهای عصبی و نگرانی همسرشان را کاهش دهند.
*در کارهای منزل به او کمک کنند.
*شرایطی را فراهم کنند که همسرشان بیشتر استراحت کند.زن باردار باید توان خود را برای نگهداری نوزاد اینده و سلامت خود حفظ کند.
*سیگار نکشند. دود سیگار برای رشد جنین مضر است.
*در صورت امکان در کلاس های آمادگی پیش از زایمان به اتفاق همسرشان شرکت کنند.
*برای زمان زایمان از قبل آمادگی داشته باشند.
وظایف همسر در دوران بارداری به شرح ذيل مي باشد:
1- بارداري را به عنوان يک مرحله حساس زندگي مشترک شان پذيرفته و سعي کند اطلاعات علمي لازم در اين خصوص را به دست آورد تا با آگاهي با تغييرات و بحرانهاي اين دوران مواجهه شود.
2- سعي در ايجاد محيط و فضايي امن و توام با آرامش و آسايش رواني و جسماني براي زن داشته باشد.
3- با ناراحتي هاي دوران بارداري زن مانند تهوع ،استفراغ و غيره اظهار همدلي و همدردي کرده و در صورت بروز علائم ناراحت کننده و خطرناک با پزشک تماس بگيرد.
4- در انجام کارها و فعاليتهايي که تا آن زمان بعهده زن بوده ،همکاري و مشارکت نمايد تا زن احساس خستگي ،ناتواني و در ماندگي نداشته باشد.
5- سعي کند اضطرابها، نگراني ها،خيال پردازي هاي زن را درک کرده و با او همدلي و همفکري کند.
6- با همسرش در مورد پيشرفت حاملگي و بچه اي که در آينده نزديک متولد خواهد شد صحبت کند و نظر و نگرش خود را با او در ميان بگذارد.
7- زن را در رفتن به مطب پزشک همراهي کند و با پزشک آشنا شده ،طرز برخورد و رفتار او را با بيمار از نزديک ببيند،بعلاوه برنامه روزانه را طوري تنظيم نمايد که زن بتواند طبق برنامه اي که پزشک تعيين مي کند به مطب مراجعه نمايد.
8- اجراي دستورات پزشک در مورد رژيم غذايي و دارو توسط زن را کنترل نموده و در موارد لزوم به او ياد آوري کند.
9- اگر زن خسته است به او اصرار نکند که از فاميل و دوستان پذيرايي کند زيرا زن باردار به آرامش و استراحت و تفريح کافي نياز دارد.
10-تلفن پزشک، بيمارستان و آمبولانس را يادداشت نموده و در دسترس خود و همسرش داشته باشد.
 تاثیر استرس در بارداری
ماه های اول بارداری (سه ماهه اول) آسیب پذیری نسبت به استرس بیشتر است . زنان بارداری که در اوایل بارداری زلزله را تجربه می کنند نسبت به زنانی که در ماه های آخر بارداری هستند و در شرایط یکسانی قرار دارند عوارض بیشتری را نشان می دهند. همزمانی استرس با سایر عوامل خطر : وجود همزمان سایر عوامل خطر نظیر عفونت، کمبود ریزمغذی ها در مادر و ... موجب تشدید اثرات منفی استرس روی مادر و جنین می شود
راه کارهای ارتقاء سطح بهداشت روان در دوران بارداری :
1- پذیرفتن بارداری به عنوان یک مرحله حساس در زندگی مشترک و داشتن اطلاعات لازم در خصوص تغییرات بارداری توسط زن و همسرش
2- دریافت مراقبت قبل از باروری و مراقبت کامل در بارداری(به همراه تغذیه واستراحت کافی وترک عادات غلط نظیر استعمال دخانیات وغیره )
3- ایجاد محیطی امن و توأم با آرامش و آسایش روانی و جسمانی
4- همدلی و هم دردی همسر با ناراحتی های بارداری و در صورت لزوم تماس با پزشک
5- همکاری و مشارکت همسر در انجام کارهایی که به عهده زن بوده
6- شناسایی علائم استرس و خطرات همراه با آن که مادر و کودک در معرض آن هستند.
7-شرکت در کلاسهای آمادگی برای زایمان یا تمرینات قبل از تولد
8-استفاده از تمرین های رها سازی ،یوگا ،قدم زدن ،آرام سازی عضلات.