آمریكا, مقصر طولانی شدن بحران هسته ای پیونگ یانگ

كره شمالی در ماه فوریه موافقت كرد كه راكتور هسته ای خود در یونگ بیون را در عوض كمك های اقتصادی تعطیل نماید اما آمریكا در این میان گمان كرد اگر تعهد خود را در این شرط بندی انجام ندهد, بالاخره كره شمالی لااقل در مدت ۶ ماه و شاید با بعضی دردسرهایی كه ایجاد می كند, راكتور هسته ای را تعطیل نماید اما واشنگتن روحیه پیونگ یانگ را فراموش كرده بود كه بدون انجام شدن تعهدات طرف مقابل هرگز دست به تعطیلی راكتور خود نمی زند

كره شمالی در ماه فوریه موافقت كرد كه راكتور هسته‌ای خود در یونگ‌بیون را در عوض كمك‌های اقتصادی تعطیل نماید اما آمریكا در این میان گمان كرد اگر تعهد خود را در این شرط‌بندی انجام ندهد، بالاخره كره شمالی لااقل در مدت ۶ ماه و شاید با بعضی دردسرهایی كه ایجاد می‌كند، راكتور هسته‌ای را تعطیل نماید اما واشنگتن روحیه پیونگ‌یانگ را فراموش كرده بود كه بدون انجام شدن تعهدات طرف مقابل هرگز دست به تعطیلی راكتور خود نمی‌زند.

خوب بود واشنگتن در این زمینه كمی احتیاط نشان می‌داد. كارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بازرسی‌های خود را به تازگی آغاز كرده‌اند. حتی اگر آنان به این نتیجه برسند كه این راكتور ـ كه به نظر می‌رسد تنها راكتور هسته‌ای كره شمالی است كه پلونیوم لازم برای تسلیحات در آن تولید

می‌شود ـ باید بسته شود، همین اولین قدم برنامه خلع‌سلاح كره شمالی محسوب خواهد شد. واضح‌تر آنكه آمریكا با بدقولی و عهد‌شكنی‌هایی كه تاكنون با این كشور كرده، نتوانسته است روند خلع سلاح این كشور را حتی یك قدم به پیش ببرد.

البته با آنكه حدود یك سال و نیم پیش پرونده گفت‌وگوهای هسته‌ای با

كره شمالی به دلیل درخواست‌های نسنجیده آمریكا و برخی دیگر از كشورهای غربی با بن‌بست شدیدی مواجه شد اما هم اكنون نشانه‌ها امیدوار كننده هستند.

پرونده هسته‌ای كره شمالی و روند مذاكرت انجام شده برای حل و فصل آن دارای برخی از كمبودهاست.

بزرگ‌ترین كمبود موجود در این روند این است كه كره شمالی همواره به‌جای اینكه با مراجع بین‌المللی روبه‌رو باشد، با كشورهایی روبه‌رو بوده است و از آنجایی كه سلاح هسته‌ای نیز داراست، همواره از موضع بالا به گفت‌وگو پرداخته است.

نكته مهم‌تر آنكه كره شمالی به دلیل كوتاهی‌های صورت گرفته از سوی آمریكا كه به‌هرحال ریاست گفت‌وگوهای ۶ جانبه را بر عهده داشت، در تمام مواقع از بازار سیاه هسته‌ای استفاده كرده است.

اگر چنین روندی یعنی ریاست آمریكا در مذاكرات با كره شمالی ادامه پیدا كند، كمبودها و ایرادات بیشتر دیگری نیز در روند خلع سلاح این كشور آشكار خواهد شد اما همه جهانیان خواهان آن هستند كه دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل یعنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتواند با كره شمالی به توافقاتی دست پیدا كند كه در نتیجه آن خطرات هسته‌ای موجود در این كشور از میان برداشته شود.

در چنین شرایطی است كه دیگر كشورها نیز متعهد به تعهداتی می‌شوند كه آن را در قبال كره شمالی و هر كشور دیگری رعایت می‌نمایند.

در رفتاری كه آمریكا با كره شمالی داشت، دو درس نهفته است: اول آنكه در تعاملات بین‌المللی و در شرایطی كه قرار است یك خطر مهم برطرف نشود، مسائل دارای اهمیت كمتر نباید مورد توجه قرار بگیرند و آنچنان كه آمریكا تعطیل‌شدن راكتور هسته‌ای كره شمالی را به دلیل یك دعوی بانكی به تعویق انداخت، نگرانی‌های بین‌المللی را نباید حفظ كرد و یا آن را طولانی كرد. دوم آنكه در زمان حاضر كه با كره شمالی كه دارای بمب هسته‌ای است، این چنین آرام و از راه مذاكره برخورد می‌شود، بنابراین هیچ دلیلی باقی نمی‌ماند كه بخواهیم با ایران در مورد برنامه هسته‌ای‌اش برخورد حاكی از الزام و اجبار نماییم.

اگرچه آمریكا با باتلاق‌های متفاوتی همچون عراق كه برای خود ایجاد كرده است، چاره ندارد مگر آنكه با ایران با نوعی بازبودن دیپلماتیك برخورد نماید. البته اگر آمریكا و دولتمردان وی توانایی عبرت‌گرفتن از كارهای گذشته خود را داشته باشند. لازم به ذكر است كه كره شمالی اعلام كرد راكتور اتمی خود را در چارچوب توافقنامه هسته‌ای ۱۳ فوریه تعطیل كرده و بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی كار نظارت بر آن را آغاز كرده‌اند.