روزنامه نگاران نجیب

روزنامه نگاران در مواجهه با دولتمردان با چند مشكل روبه رو می شوند حال اگر روزنامه نگاران مستقل باشند و دولتمردان كمی تا قسمتی تحمل ناپذیر, این مشكلا ت از چند می گذرد و متعدد می شود این مشكلا ت بعضا از آن روزنامه نگاران است و بعضا از آن دولتمردان اولین مشكل یك روزنامه نگار مستقل و نجیب این است كه لغات را دولتمردان تعریف و ترجمه می كنند

روزنامه‌نگاران در مواجهه با دولتمردان با چند مشكل روبه‌رو می‌شوند. حال اگر روزنامه‌نگاران مستقل باشند و دولتمردان كمی تا قسمتی تحمل‌ناپذیر، این مشكلا‌ت از چند می‌گذرد و متعدد می‌شود. این مشكلا‌ت بعضا از آن روزنامه‌نگاران است و بعضا از آن دولتمردان. اولین مشكل یك روزنامه‌نگار مستقل و نجیب این است كه لغات را دولتمردان تعریف و ترجمه می‌كنند.

دامنه این اختیار خودآفرین دولتمردان، چندان گسترده و چندبعدی است كه به تعداد همه خطوط غیرراستی كه بین دو نقطه می‌تواند وجود داشته باشد، قابل شمارش است. مثلا‌ <واژه> نقد كه اصطلا‌ح مطبوعاتی آن یعنی در ترازو قرار دادن عیب و حسن عملكردها و نظرات متولیان امور، همان خط راست بین دو نقطه است. حال جز این صدها مفهوم و معنی می‌تواند برای واژه <نقد> ابداع كرد.

از جمله دولتیان می‌توانند نقد را تضعیف، شیطنت، براندازی،كودتای خزنده، بی‌انصافی، هوچی‌‌گری، مسخره كردن، دشمنی، دشمن‌تراشی، حرف بیگانگان را زدن، خرابكاری، چوب لا‌ی چرخ دولت گذاشتن، عقده‌گشایی، سیاسی‌كاری و سیاست‌بازی،چشم بر حقیقت بستن، چون مگس روی زخم نشستن و... ترجمه و تفسیر نمایند و این معانی من‌درآوردی را وارد ادبیات سیاسی به منظور برخورد با جراید و صاحبان و نویسندگان آنها نمود و شكایت كرد و نشریه را به محاق تعطیل موقت درازمدت درآورد و الی آخر. در دادگاه هم كه نمی‌توان كلا‌س لغت معنی ترتیب داد و بر تعریف عمومی كه در لغت‌نامه‌ها و قاموس‌ها وجود دارد پافشاری كرد چراكه آنجا قصد و نیت را باید از ذهن‌ها و قلب‌ها بیرون آورد و به دفاع نشست. یكی دیگر از مشكلا‌تی كه در سر راه روزنامه‌نگاران قرار دارد این است كه دولتمردان دوست دارند روزنامه‌ها و روزنامه‌نگاران در اختیار آنان باشند و اگر چنین نباشند حتما ریگی در كفش شان هست. جالب اینكه ترجمه این ریگ در كفش هم با دولتمردان است. البته چون <ریگ در كفش> نمی‌تواند دارای معانی متعدد باشد، به تفسیر و تاویل آن پرداخته می‌شود. مثلا‌ ریگ در كفش می‌تواند به حسادت، قدرت‌طلبی، وابستگی به بیگانه، وادادگی، عضویت در سربازخانه تهاجم فرهنگی و... تفسیر شود. مشكل دیگری كه روزنامه‌نگاران در مواجهه با حكومتگران دارند این است كه حكومتگران خود را آینه تمام‌نمای افكار، خواسته‌ها و تمایلا‌ت مردم و جامعه می‌دانند و اهل قلم را بیگانه با این افكار و تمایلا‌ت قلمداد می‌كنند.

برای بازشناسی مسائل و مشكلا‌ت روزنامه‌نگاران در این عرصه فعالیت، می‌توان فهرست بلندبالا‌یی، همچون سه مورد پیش‌گفته فراهم آورد، اما از این می‌گذریم تا به سخن اصلی برسیم. با پیدایش دولت نهم در عرصه مدیریت قوه مجریه، چهره‌های مطبوعاتی یكی از روزنامه‌ها، به مدیریت‌های فرهنگی و مطبوعاتی دست یافتند، با این تصور كه چون تیرماه ۸۴، پلی است به بهمن ۱۱۵۷)، می‌توان به عمر انقلا‌ب اسلا‌می در مدیریت‌ها ماند. چنین برداشتی از موقعیت خود، آنان را امیدوار كرده است كه دیگر به تحریریه‌های مطبوعات و اتاق‌های پیشین خود بازنمی‌گردند و رقبای سیاسی یا دولتمردان اصلا‌ح‌طلب راه به جایی نمی‌برند، لذا می‌توان دیگران را متهم كرد و مخالفین را كوچك شمرد و سخن از این گفت كه اگر راهتان را ادامه دهید، سر و كارتان با سیستم قضا خواهد افتاد.

قطعا اگر یك درصد احتمال وجود داشته باشد كه این میز و صندلی‌ها به دیگران می‌رسد، دیگران تهدید نمی‌شدند و از الفاظی كه در گذشته اعتباری داشتند، مانند گره خوردن عملكردها به سرنوشت نظام، بهره‌گیری نمی‌شد. این روزنامه‌نگاران منتقد دولت كه علا‌قه‌مندند متهم به برخورد با قداست‌ها و ضدیت با ارزش‌ها نشوند، در نقد رفتار دولتی‌ها خیلی نجابت به خرج می‌دهند و از هزار نكته كه باید بگویند، یكی را هم نمی‌گویند، پیش و بیش از آنكه متهم به كودتای خزنده و تهدید به برخورد بشوند، خود راه خودسانسوری را اختیار كرده‌اند، اما مثل اینكه همین میزان نقد متعادل را هم باید كنار گذاشت و به تعامل با دولت روی آورد.

تعامل با دولت هم بدون هیچ ترجمه و تفسیری عبارت است از انعكاس فعالیت‌ها، سخنان و نظرات آنهایی كه خود ذره‌ای پاس دولتمردان گذشته را نمی‌داشتند. یك حرف مبهم یا دوپهلوی یك دانشجوی دانشگاه در یك نشریه دانشجویی با تیراژ ۱۵۰ نسخه كه احتمالا‌ صد نفر هم آن را نمی‌خواندند و به آن مطلب مبهم یا دوپهلو هم توجه نمی‌كردند، توسط همین‌هایی كه امروزه بر سریر قدرت سودای آرامش دارند، به روزنامه‌شان و از آنجا به محیط‌های حساس و تحریك‌پذیر كشانده می‌شد و آن را دستمایه برخورد با دولت می‌كردند و بحرانی حاصل می‌شد و از این نمونه، ده‌ها مورد قابل مثال زدن هستند.

به یقین روزنامه‌نگاری متعهدانه و روزنامه‌نگاران نجیب از این تهدیدات نمی‌هراسند و حقی را كه باری‌تعالی در قلم و اندیشه آنان قرار داده، در قبال بعضی اموری كه قبول ندارند، وانمی‌گذارند.

مصطفی ایزدی

پی‌نوشت:

۱- تیتر اول روزنامه كیهان در دومین سالگرد پیروزی اصولگرایان در انتخابات نهم ریاست‌جمهوری