شیرینی علیه ایمنی

به‌تازگی شنیده‌ام که مصرف شیرینی‌‌های مختلف، باعث کاهش قدرت سیستم دفاعی بدن می‌شود. می‌خواستم بدانم آیا این موضوع صحیح است و در مورد تمام مواد غذایی شیرین از جمله خرما و عسل که قند طبیعی دارند هم صدق می‌کند یا نه؟»

به‌تازگی شنیده‌ام که مصرف شیرینی‌‌های مختلف، باعث کاهش قدرت سیستم دفاعی بدن می‌شود. می‌خواستم بدانم آیا این موضوع صحیح است و در مورد تمام مواد غذایی شیرین از جمله خرما و عسل که قند طبیعی دارند هم صدق می‌کند یا نه؟»

در پاسخ به این خواننده محترم باید بگویم به‌طور کلی، یک فرد سالم با قد و وزن متناسب نباید حجم زیادی از انرژی دریافتی خود در طول روز را به مصرف کربوهیدرات‌های مختلف از جمله قند، شکر، انواع شیرینی و میوه‌های شیرین اختصاص بدهد. به‌عبارت ساده‌تر، تفاوت چندانی میان قند میوه‌ها یا همان فروکتوز، گلوکز و ساکاروز که در قند و شکر پیدا می‌شوند، وجود ندارد. البته سرعت هضم فروکتوز در دستگاه گوارش کمی کندتر است اما اگر شیرینی‌های حاوی فروکتوز مانند خرما، انجیر، توت، کشمش و موز هم بیش از اندازه مصرف بشوند، می‌توانند باعث افزایش تری‌گلیسرید (نوعی چربی بد موجود در خون) بشوند. این مساله، زمینه ابتلا به برخی بیماری‌های قلبی-عروقی را فراهم می‌کند. از طرف دیگر افزایش مصرف قند، شکر و انواع شیرینی‌ها با افزایش میزان کالری دریافتی در طول روز هم همراه است.

افزایش کالری دریافتی و اضافه‌وزن و بالارفتن تجمع چربی ناشی از آن، می‌تواند منجر به ایجاد برخی واکنش‌های التهابی در بدن بشود و سیستم ایمنی را تحریک کند. واکنش‌های اکسیداتیو و آزادشدن رادیکال‌های آزاد هم از دیگر عوارض مصرف فراوان شیرینی‌هاست. واکنش‌های اکسیداتیو می‌توانند روی عملکرد سیستم دفاعی بدن هم تاثیر منفی داشته باشند و حتی منجر به تضعیف قدرت آن بشوند. از آنجا که احتمال افزایش کالری دریافتی با مصرف قندهای ساده بیشتر است بنابراین خوردن قند و شکر می‌تواند تاحد زیادی باعث ایجاد فرآیندهای نامبرده و تضعیف قدرت سیستم ایمنی بدن بشود. به همین دلیل هم تمامی سازمان‌های بین‌المللی توصیه می‌کنند افراد سالم و بالغ، تنها ۱۰ درصد از کالری مورد نیاز روزانه خود را از طریق مصرف منابع خوراکی قندهای ساده مانند خود قند و شکر یا خوراکی‌های حاوی قند و شکر و حتی قندهای فروکتوز دریافت بکنند.

دکتر محمدرضا وفا

متخصص تغذیه

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران