سه فن دقیق شنیدن

برای اینکه شنیدن ما فعال باشد، روان‌شناسان، چهار فن را برای دقیق گوش دادن نام برده‌اند که شامل توجه و تمرکز، سوال پرسیدن و کاوش کردن، باز خورد و جمع‌بندی و خلاصه کردن است.
۱) …

برای اینکه شنیدن ما فعال باشد، روان‌شناسان، چهار فن را برای دقیق گوش دادن نام برده‌اند که شامل توجه و تمرکز، سوال پرسیدن و کاوش کردن، باز خورد و جمع‌بندی و خلاصه کردن است.

۱) توجه و تمرکز

یکی از مهم‌ترین اصول گوش دادن دقیق، تمرکز و توجه است که سه جنبه را در بر می‌گیرد: الف- توجه و تمرکز روی محتوای صحبت‌های گوینده و آنچه او می‌گوید. ب- تمرکز و توجه به حالات بدنی و چگونگی بیان گوینده. ج- توجه و تمرکز بر حالات بدن خود به عنوان شنونده.واقعیت این است که هنگامی می‌توانید بر گفته‌های دیگری تمرکز کافی داشته باشید که ذهن خود را روی نگاه و نگرش، احساسات و هیجانات گوینده باز نگه داشته و از مداخله‌ عوامل درونی و بیرونی فشارآورنده مثل تعصبات، شتاب‌زدگی، قضاوت سریع، افکار کلیشه‌ای، خستگی، بی‌حوصلگی، سرما و گرما و آلودگی صوتی جلوگیری کنید. توجه به حالات بدنی گوینده، نکات باارزشی را در مورد احساسات و عواطف آن شخص برایمان بازگو می‌کند و همین‌طور حالت‌های بدنی ما به عنوان یک شنونده نیز خود حامل پیام‌های قابل تعمقی برای گوینده است. به طور مسلم چهره‌ای گشاده و بدنی مایل به جلو، پیامی متفاوت از چهره‌ای بی‌تفاوت و بدنی خشک به همراه دارد که توجه به آن حایز اهمیت است.

۲) سوال پرسیدن و کاوش کردن

انسان‌ها با یکدیگر متفاوت هستند و ذهنیت‌های مختلفی به موضوعات مشابه دارند، بنابراین کاملا طبیعی است که معنای واژه‌ها نیز نزد آنها متفاوت باشد. این تفاوت معنایی باعث به وجود آمدن بسیاری از کج‌فهمی‌ها و سوءتفاهم‌ها می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود هر کجا که فکر می‌کنید مقصود و منظور گوینده برای شما نامشخص است سوال کنید، سوالات کوتاهی مانند: ممکنه لطفا آن کلمه را توضیح دهید؟ من مطمئن نیستم که منظور شما را درست فهمیده‌ام، ممکنه لطفا آن را تکرار کنید؟ و... .

۳) بازخورد

از آنجا که منظور از گوش دادن، فهم معنا و منظور صحبت‌های فرستنده است تا شنیدن واژه‌ها، بنابراین باید از بازخورد استفاده کرد. در بازخورد با پردازش و تعمق بر صحبت‌های گوینده سعی می‌کنیم مفاهیم ضمنی و مقاصد موجود در صحبت‌های طرف مقابل را به او بازگردانیم. بازخورد دادن اغلب به دو صورت احساسی و مفاهیمی است. در بازخورد احساسی، وقتی فرد ناراحت و آشفته‌حال به نظر می‌رسد شما می‌توانید احساس او را به خودش منعکس کنید مثل اینکه شخصی با حالت گرفته به شما می‌گوید: امروز حقوقم را نداده‌اند و شما در پاسخ او باید بگویید: معلومه که این مساله تو را ناراحت کرده یا در بازخورد مفاهیم، شما به طور خلاصه محتوای صحبت‌های گوینده را منعکس می‌کنید؛ مثال: فردی به شما می‌گوید: از وقتی به خانه آمده‌ام تا الان یکسره در حال کار کردن هستم و شما در مقابل می‌گویید: این‌طور که پیداست تمام وقت گرفتار بوده‌ای.