خودروی هوانورد

خودروی جدید که طی ۱۵ ثانیه به هواپیما تبدیل می شود, رویای رمان های جاسوسی و فیلم های علمی تخیلی را به واقعیت تبدیل کرد

خودروی جدید، آخرین مدل از خودروهای پرنده‌ای است که قرار است در فرودگاهی در نزدیکی شما به زمین بنشیند. تقریبا از زمانی که خودرو اختراع شده، در مورد خودروی پرنده نیز صحبت شده و حالا نمونه ساخته شده توسط یک شرکت آمریکایی کوچک، آماده است تا این رویا را به واقعیت تبدیل کند.

مبدل ترافوگیا، هواپیمایی با قابلیت حمل ۲ سرنشین است که با فشار یک دکمه تبدیل به خودرو می‌شود. این مدل قرار است ماه آینده پرواز کند و تا یک سال دیگر در نمایشگاه‌ها جای بگیرد. فکر کنید اگر باب ناردلی و ریک واگنر زمانی که دربه‌در به دنبال پول بودند، به اندازه کافی آینده‌نگری داشتند که به جای جت‌ها سراغ داج وایپر و کادیلاک اسکالاد بروند، در پول دولت غرق می‌شدند؛ چه رکود اقتصادی بود و چه نبود.

رییس ترافوگیا، کارل دیتریچ با افتخار می‌گوید: « این خودرو مانند یک مبدل کوچک است. این اولین طرح کامل واقعی است که در آن بال‌ها به طور خودکار جمع می‌شوند و تمام قطعات در یک خودرو جای گرفته‌اند. فقط کافیست بال‌ها باز شوند؛ به همین دلیل تغییر حالت از پرواز به رانندگی ۱۵ ثانیه بیشتر طول نمی‌کشد.»

دیتریچ در مورد اقتصادی بودن این هواپیمای جاده‌ای دلایل بسیاری دارد. آنها قول داده‌اند که خودروی جدید امکان تعاملات درون‌شهری سریع‌تری را فراهم کند، در یک گاراژ معمولی جا شود (که به معنای حذف هزینه آشیانه هواپیماست) و با سوخت بنزین بدون سرب کار کند. با این حال وی مهم‌ترین دلیل هیاهوی این مبدل را در صنایع خودرو‌سازی و هواپیماسازی از قلم انداخت! خودرو‌های پرنده عالی‌اند، جیمز- باندی‌اند، بلید-رانری‌اند، سفر به آینده‌اند.

با این حال خودرو ترافوگیا بیشتر شبیه چیتی‌چیتی بنگ‌بنگ هستند تا جت‌سونز. این مدل مبدل که در کارگاه کوچک ترافوگیا واقع در ووبرن ماساچوست توسط گروهی از مهندسان جوان تازه‌کار ام.آی.تی و ناسا ساخته شده، از موتوری به قدرت یکصد اسب بخار سود می‌برد که هم چرخ‌ها و هم پروانه هواپیما را به حرکت در می‌آورد. این خودرو دارای چرخ، شتاب‌دهنده و پدال ترمز معمولی است، اما به‌جای استفاده از جعبه دنده مجهز به سیستم انتقال قدرت متغیر پیوسته، cvt است.

درست است که این خودروی پرنده می‌تواند با بال‌های باز و پروانه‌ای گردانش از هر فرودگاهی بلند شود، اما نمی‌تواند از روی جاده‌ها بلند شود. در تمام ایالات‌متحده به جز آلاسکا که جمعیتی بسیار پراکنده دارد، این کار ممنوع است. این هواپیما با مخزن پر از سوخت و در سرعت حدود ۱۱۵ متر بر ثانیه می‌تواند تا ۸۰۰ کیلومتر پرواز کند؛ حداقل قرار است که این طور باشد. با این که در آزمون‌ها سرعتش به ۹۰ متر در ثانیه هم رسیده، اما هنوز از زمین بلند نشده است.

این امر دلیل فنی ندارد. بلکه به خاطر قوانین متعدد جاده‌ای و فرودگاهی است که نمی‌دانند این مورد را در چه دسته‌ای جای دهند. دیک گرش، وکیل شرکت بیمه خودرو و معاون کنونی ترافوگیا می‌گوید:« فقط ۶ ماه طول کشیده که جا بیفتیم. دولت، شرکت‌های بیمه و وکلا هرگز به یک خودروی پرنده فکر نکرده‌اند. من خودرویی می‌خواهم که بتوانم هم با آن رانندگی و هم پرواز کنم. اما بدون بیمه، هیچ‌کدام را نمی‌توان انجام داد.»

گرش مطمئن است که وقتی آزمایش پرواز این مبدل موفقیت‌آمیز باشد و فرود امنی داشته باشد، می‌تواند آن را بیمه کند. با وجود این‌که لزوما نباید آخرین ویژگی‌های امنیتی را داشته باشد و قبل از پرواز قرار نیست آزمایش تصادف را بگذراند، اتاقکی امن و بخش‌های جمع‌شونده‌ای دارد.

وی می‌افزاید: «برای تولیدکنندگان درجه بالایی مثل لامبورگینی، سیاست‌هایی برای معافیت وجود دارد. ما از عهده‌ تحقیقات بسیار و پیشرفت لازم برای داشتن کیسه هوای حساس به حرکت برنمی‌آییم و قطعا نمی‌توانیم روی تنها مدلمان آزمایش تصادف انجام دهیم. اگر این خیالتان را راحت می‌کند، باید بگویم بوئینگ هم روی جت‌های بزرگش آزمایش تصادف انجام نداده است.»

این شرکت تا کنون سفارش ۴۰ هواپیما را دریافت کرده و امیدوار است تا اواسط سال آینده اولین خودروی پرنده را روانه بازار کند. دیتریچ می‌گوید: «اکثر مشتریان ما زوج‌های بازنشسته یا در حال بازنشستگی هستند که خودرویی جالب برای گشتن اطراف کشور می‌خواهند. آن‌ها تمام زندگی‌شان را سخت کار کرده‌اند و حالا می‌توانند یک خودروی پرنده داشته باشند. این فناوری را از وقتی بچه بودند، در فیلم‌ها و تلویزیون به آن‌ها وعده داده بودند. ما حتی در بین مشتریانمان زوجی داریم که خلبانی بلد نیستند، اما به خاطر این خودرو تصمیم گرفته‌اند که یاد بگیرند. آن‌ها پولشان را روی خودرویی گذاشته‌اند که حتی هنوز پرواز نکرده است.»

مبدل ترافوگیا برای آن‌ها دویست‌هزار دلار آب می‌خورد. دیتریچ می‌افزاید:« این قیمت به عنوان یک هواپیما منطقی است؛ اما برای یک خودرو خیلی گران است. ماجرا از همین جا شروع می‌شود. هنوز نمی‌توان یک خودرو پرنده ده‌هزار دلاری ساخت. قرار هم نیست که یک شبه همه چیز تغییر کند، حداقل به این زودی‌ها به تولید انبوه نخواهد رسید! اما در درازمدت قادر خواهیم بود با قیمتی معادل یا نزدیک به خودروهای فعلی و با صرفه‌جویی زمانی به‌مراتب بیشتر، سفر هوایی را برای افراد امکان‌پذیر سازیم. این کار تغییری اساسی در رانندگی و پرواز ایجاد خواهد کرد.»

سالها است که ساخت خودروی پرنده از لحاظ فنی ممکن شده، اما تنها ۴ سال است که راه قانونی آن هموار شده است. نیروی هوایی فدرال آمریکا دسته‌ای جدید از هواپیماها را با نام هواپیمای ورزش‌های سبک تصویب کرد. این هواپیماها نسبت به هواپیماهای سنتی، قوانین کمتری دارند و خلبان پس از تنها ۲۰ ساعت آموزش، یعنی نصف دوره آموزش قبلی می‌تواند با آن‌ها پرواز کند.

در همین زمان، پیشرفت‌های صنعت هوانوردی و استفاده از سامانه‌‌های ناوبری جدید که اداره هواپیما را ممکن می‌کند، پرواز را ساده‌تر کرد. آن زمانی که اطاقک خلبان شبیه لوله‌ای پر از دکمه‌های چشمک‌زن و عقربه‌های متعدد بود، گذشت. در عوض با فناوری جدید، اطاقک خلبان فقط کمی با یک خودرو مجلل تفاوت دارد. با استفاده از جی.پی.اس می‌توان هواپیما را هدایت کرد، الگوهای هواشناسی را می‌توان روی یک صفحه رنگی دید و جریان سوخت اتوماتیک، کنترل هواپیما را ساده‌تر کرده است.

بنابراین دفعه بعد که به مسافران خودرویتان یادآوری می‌کنید که کمربندهای ایمنی را ببندند، ممکن است در آستانه پرواز باشید. اما طرح‌های مشابه دیگری نیز درحال آزمایش است.

▪ PARAJET SKYCAR

پاراجت، یک درشکه سبک‌وزن دو سرنشینه است که با استفاده از چتر نجات بسیار سبک و پنکه‌ا‌ی عظیم در پشت، در آسمان پرواز می‌کند.

به نظر می‌رسد که این طرح جدی است. مهندسان انگلیسی سازنده آن با راندن و به پرواز درآوردنش از لندن تا تیمبوکتو در فاصله ۱۲۰۰ کیلومتری، می‌کوشند ارزش این وسیله را ثابت کنند. بالاترین سرعت این خودرو در جاده ۱۱۰ کیلومتر در ساعت و در پرواز به ۸۰ کیلومتر در ساعت با برد متوسط ۱۸۰ مایل می‌رسد. بال‌ها طی ۳ دقیقه به طور دستی باز می‌شوند و برای بلند شدن تنها به ۲۰۰ یارد مسافت نیاز دارد. تیم طراح قصد دارد که اگر این سفر موفقیت‌آمیز باشد، با قیمت ۴۰ هزار یورو تا ۶۰ هزار یورو برای مدل‌های اسپرت، آن را به تولید برساند.

▪ هواپیمای A۵ ICON

این اولین خودروی پرنده چند منظوره دنیاست. اما آیا جدی است؟ بله، A۵ تست‌های پرواز زیادی را گذرانده و شرکت لس‌آنجلس قصد دارد امسال آن را برای فروش عرضه کند.

با این که به طور جدی از خودروی پرنده صحبت نمی‌شود، A۵ برای پرواز نیاز به یدک‌کش دارد و چون بال¬هایش تاشو است، در یک گاراژ خانگی جا می‌شود. این خودرو برای پرواز لزوما نیاز به زمین ندارد و از روی برکه یا رودخانه هم می‌تواند بلند شود؛ اما برای پایین آمدن نیاز به چتر نجات دارد. موتورش با سوخت معمولی بدون‌سرب کار می‌کند و گفته می‌شود ۱۳۹هزار دلار قیمت خواهد داشت.

▪ AL-V EUROPE BV

این، یک گیروکوپتر سه چرخه است که می¬تواند به طور عمودی فرود بیاید یا بلند شود. این طرح نیز احتمالا جدی است. بعد از ۶ سال کار نظری، پروژه وارد مرحله اجرایی شده و برای اثبات این که تمام فناوری به کار رفته کار می‌کند، اولین مدل اقتصادی آن به‌زودی ساخته خواهد شد. شرکت داچ امیدوار است که امسال فروش این محصول را شروع کند و با این که هنوز قیمتی تعیین نشده، مشتریان می‌توانند آن را سفارش دهند. این خودرو در جاده مانند موتورسیکلت چابک است و گرداننده و پروانه‌اش جمع می‌شوند. در هوا، بیش از هزار و صد متر بالا می‌رود و به همین دلیل خلبان به نقشه پرواز نیاز ندارد. بالاترین سرعت آن حدود ۱۲۵ کیلومتر در ساعت است

تایمز، ۱۱ ژانویه

ترجمه: بهنوش خرم‌روز