حركت در سكوت

هر روز آمار فعالیت های تشكل های غیردولتی رئوس جداول فعالیت های اجتماعی و فعالان مدنی را از سر می گذراند اما زنان به دنبال خواسته های بحق خود و به دنبال حق خودشان هستند

این گروه عظیم را كه در یك روز در جهان به نام یكدیگر پرچم های رنگی بالا می برند، مشت گره می كنند و شعار می دهند یا پشت تریبون های آزاد و غیرآزاد قرار می گیرند تا در مورد خواسته های خود سخن بگویند زنانی تشكیل می دهد كه خود از بی سوادی و محرومیت رنج نمی برند. این زنان از رنجی كه همنوعان خود می برند در رنجند.

هر چند آمار تشكل های غیردولتی زنان در جهان رو به افزایش است اما این گروه پیام آور شادی های خود در روز هشت مارس نیستند. در ایران هم صورت مسئله به همان گونه مطرح است كه در جهان مطرح است اما با یك شباهت و چندین تفاوت تنها شباهت هشت مارس ایران با هشت مارس جهان در یك روز بودن آن است و تفاوت هایش در چند وجه بودنش. زنان آزاد و آنها كه به یك تشكل وابسته اند یا عضو گروهی فعال برای خواسته های زنان هستند برای روز جهانی زن در ایران برنامه های مختلفی تدارك می بینند. تشكل های غیردولتی زنان هر سال تجمعی را در پاك لاله تدارك می دیدند تا در مورد خواسته های معوق خود آنچه دنبال می كنند و آنچه از آنها دریغ شده صحبت كنند اما هر سال این تجمع با دخالت نیروی انتظامی برچیده می شود. امسال هم این تجمع برگزار می شود هر چند سال گذشته مانع برگزار شدنش بودند اما مشخص نیست كه این اتفاقات و تجربیات چه سرنوشتی می یابند. زنان غیردولتی چه خواهند كرد یا توان مقابله با چه قدرت هایی را خواهند یافت كه زنان دولتی هم در رفع و رجوع آنها مانده اند.

غیردولتی ها برای اثبات آنچه به دنبالش هستند راه های بسیاری را رفته اند كه در تمام دنیا دنبال می شود. برگزاری كارگاه های آموزشی، برنامه های توانمندسازی زنان و ارتقای سطح مدیریتی آنها كه در جایگاه مدیریتی قرار دارند هرساله در ابتدای فهرست فعالیت های تشكل های زنان قرار می گیرد.

تشكل های غیردولتی زنان در ایران شناسنامه درخور توجهی از بابت تعدد و تكثر از خود نشان داده اند اما نتیجه فعالیت های این گروه همچنان در صدر توجهات قرار نگرفته. نه اینكه تشكل های غیردولتی زنان اثرگذار نیستند ولی در واقعیت این گروه نتوانستند تاثیرات چشم گیری از خود بروز دهند. غیردولتی ها قد و قامت عجیبی پس از دوم خرداد از خود نشان داده اند. پس از آمدن دولت اصلاحات شكل و شمایل فعالیت غیردولتی ها نیز در ایران تغییر كرد. پس از حضور دولت اصلاحات نهادهای مدنی به عنوان عنصری تاثیرگذار در جامعه پذیرفته شدند و حركت های این گروه شكلی منسجم یافت. زنان در این میان، دوره پرمشغله ای برای خود رقم زدند و انتقادات بسیاری نیز بر دیگران وارد كردند اما این گروه همواره موارد شك و ترس بسیاری را فراهم آوردند. چه مردان این گونه نشان داده اند كه همیشه از زنان تحصیلكرده در هراس بوده اند و گروهی از مردم نیز همیشه از این گروه و فعالیت هایشان نگران بوده اند. اگر زنان قوی و قوی تر می شدند این ترس ریشه یافته و شدت بیشتری بر خود می گرفت و اگر زنان فرهیخته عرصه فعالیت كمتری می یافتند آنها آرامش بیشتری داشتند. و حالا كه ۸ مارس دوباره ای از راه می رسد و گروهی پرچم ها و نطق های خود را آماده می كنند مردان بسیاری نگران نگرانی های خود هستند. اما تشكل های فعال و غیرفعال تنها به برگزار شدن این روز می اندیشند. غیردولتی ها هنوز در اندیشه تحولند هر چند تحول در عرصه اجتماعی و به ویژه برای زنان در كشوری با طول و عرض جغرافیایی به نام ایران صورت حل نشده مسائل است. اما زنان ایرانی هنوز امیدوارند كه با حركت های غیردولتی و همراه نبودن و همراه نشدن با بدنه دولتی بتوانند مطالبات چندین قرن معوق خود را بازستانند. هر چند تشكل های زنان هرساله برنامه های بسیاری را تدارك می بینند، میزگرد برای بررسی، سخنرانی برای تغییر، كارگاه آموزشی برای دگرگونی و... اما نتیجه تمام آنچه زنان پیگیری می كنند چیزی نمی شود جز برخورد قهرآمیز گروهی كه حركت های اجتماعی را برنمی تابند و دنبال پیگیری مطالبات از نوع سومند. دیگرانی كه در اندیشه تحولند نگاه های بسیاری را هم دنبال می كنند.

۸ مارس هرساله در ایران برگزار می شود و تشكل های غیردولتی بسیاری در آن شركت می كنند. چه زیست محیطی ها، چه حقوق بشری ها و چه سیاسی ها و حقوقی ها همگی در این روز دخیلند. اما نتیجه این گردهمایی هرساله چیزی نبوده و نیست جز آنچه به آن اعتراض آهسته می گویند؛ اعتراضی كه مجال عرضه پیدا نمی كند و در نطفه باقی مانده خفه می شود. تاكنون تشكل های غیردولتی زنان در ایران نتوانسته اند هیچ ۸ مارس باشكوهی را تجربه كنند و تمام اعتراضات خاموش خود را كوتاه و آهسته قدم می زنند و از پارك لاله خارج می شوند.

ثمانه قدرخان