آرامش در بخشایش است

بخشایش، هنری است که برخلاف هنرهای دیگر، لازم نیست مستعدش باشیم، بلکه اگر اراده کنیم در طول زمان، آن را می‌آموزیم. چه کسی گفت آسان است که وقتی دلمان شکسته بلافاصله عذرخواهی …

بخشایش، هنری است که برخلاف هنرهای دیگر، لازم نیست مستعدش باشیم، بلکه اگر اراده کنیم در طول زمان، آن را می‌آموزیم. چه کسی گفت آسان است که وقتی دلمان شکسته بلافاصله عذرخواهی دیگری را بپذیریم؟ ما هم تائید می‌کنیم سخت است اما نگفتیم امکان ندارد. مهم‌ترین مساله در پذیرش عذرخواهی طرف مقابل این است که به یاد بیاوریم ما از او متنفر نیستیم یا نمی‌خواهیم وجود نداشته باشد یا به‌طور کلی نفی‌اش نمی‌کنیم، بلکه ما رفتار یا تصمیم یا عملکردش را نپسندیده‌ایم.

تفاوت میان دلخوری از یک فرد و دلخوری از رفتارش این است که در حالت اول، شما ماهیت فرد خطاکار را به شکل کاملی نفی می‌کنید و در دومی، خطای او را. به این‌ترتیب بخشایش در حالت دوم آسان‌تر و منطقی‌تر است بویژه اگر بپذیریم همه انسان‌های اطراف‌مان حق دارند گاهی اشتباه کنند، چون چیزهایی را نمی‌دانند و حتی اگر به ظاهر به نظر برسد آگاهانه برای کسب منافع‌شان، مرتکب ظلمی در حق ما شده‌اند، در باطن ناآگاه بوده‌اند چون درک نکرده‌اند که ارزش پایدار نگهداشتن رابطه‌ای صمیمانه با شما، از منافعی که برای کسبش تقلا کرده‌اند بیشتر بوده است و نفهمیده‌اند سرانجام ناچار به تقاضای بخشایش خواهند شد.

مساله مهم دیگر این است که ما با پذیرش عذرخواهی دیگری در واقع به خودمان هم کمک کرده‌ایم. به هر حال کینه‌ای که از خطای دیگری داریم تا وقتی به طلب بخشایش او پاسخ منفی می‌دهیم، روی دلمان سنگینی می‌کند و بدتر این است که کینه، بی‌تبدیل و ثابت باقی نمی‌ماند، یعنی نه‌تنها به مرور زمان کم نمی‌شود، بلکه هر روز بیشتر و بیشتر خواهد شد و از طرف دیگر به احساسات منفی دیگری هم تبدیل می‌شود، مثلا شاید در آینده خشمی بی‌حد و مرز شود یا اندوهی تمام نشدنی یا احساس نارضایتی دائم از زندگی یا... .

آن‌گونه دیگران را عفو کنید که انتظار دارید آنها در صورتی که خطایی مرتکب شدید، عذرتان را بپذیرند. با این باور آرام خواهید شد و آسان‌تر، از اشتباه دیگران چشم می‌پوشیم. شاید بگویید این تئوری کاربردی نیست چون مطمئن هستید شما گناهی به بزرگی آنچه طرف مقابل انجام داده است مرتکب نمی‌شوید، اما یادتان باشد اولا هیچ‌کس آنقدر قابل پیش‌بینی نیست که از رفتارهای آینده‌اش مطمئن باشد و ثانیا به هر حال شما هم مرتکب اشتباه‌هایی می‌شوید که شاید به خیال خودتان به بزرگی خطای او نباشد، اما به چشم دیگرانی که از آنها متضرر می‌شوند، به همان اندازه و شاید بیشتر از آن، بزرگ، دردناک و آزاردهنده است. در این صورت چگونه انتظار دارید دیگران شما را عفو کنند و شما، هرگز از اشتباه‌های بقیه نگذرید؟