اسکی ایران و المپیک زمستانی

تیم ملی کشورمان برای نخستین بار در ا لمپیک ۲۰۱۴ سوچی, ۲ بانوی ایرانی را در ترکیب خود دارد

تا چند روز دیگر اسکی ایران دهمین حضور خود را در المپیک‌های زمستانی تجربه می‌کند؛ حضوری با یک وجه تمایز بزرگ.

تیم ملی کشورمان برای نخستین بار دو بانوی ایرانی را در ترکیب خود دارد. اما آیا این تیم پنج نفره که دو عضو آن یک المپیک دیگر را تجربه کرده‌اند و مربیان تیم هم خود المپیکی‌‌های سابق کشورمان هستند، می‌توانند تمام رتبه‌های قبلی را بهبود ببخشند؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال شاید بهتر باشد تا روز اختتامیه المپیک سوچی صبر کرد.

نخستین حضور ایران در المپیک زمستانی به سال ۱۹۵۶ برمی گردد که تیم کشورمان با ترکیبی سه نفره به شهر کورتینا آمیزوی ایتالیا رفت تا در هفتمین دوره این بازی‌ها شرکت کند. بنیک امیریان، رضا بازرگان و محمود بیگ‌لو نفراتی بودند که ۵۸ سال پیش برای نخستین بار اسکی ایران را صا حب تجربه حضور در المپیک کردند.

بهترین عنوان را هم در آن تیم امیریان به دست آورد که در آلپاین و در بخش سرعت با زمان ۵ دقیقه و ۲ ثانیه و ۷ صدم ثانیه چهل و چهارم شد؛ رتبه‌ای که هنوز هم با گذشت این همه سال توسط هیچ اسکی باز ایرانی تکرار نشده است.

هشت سال بعد‌ در المپیک ۱۹۶۴ اینسبورگ اتریش تیم ملی اسکی ایران برای دومین بار در این رقابت‌ها شرکت کرد. این بار با چهار اسکی باز آلپاین در المپیک شرکت کردیم، اما هیچ یک از نفرات نتوانستند در میان ۵۰ نفر برتر مواد خود قرار بگیرند.‌ بهترین عنوان آن تیم را شاه‌کریم حسینی آقا‌خان به دست آورد که در مارپیچ بزرگ با زمان ۲ دقیقه و ۱۳ ثانیه و ۵۷ صدم ثانیه پنجاه و سوم شد.

المپیک ۱۹۶۸ این فرصت را برای اسکی ایران فراهم کرد که برای نخستین بار در دو دوره متوالی این بازی‌ها حضور داشته باشد. در ترکیب آن تیم چهار اسکی باز حضور داشتند که سه نفر آنها در المپیک قبلی هم بودند؛ لطف‌الله کیاشمشکی، فیضل‌الله بندعلی و آوانس مگوئردونیان.

این سه ورزشکار نخستین اسکی بازان کشورمان هستند که حضور در دو المپیک زمستانی را تجربه کردند. این بار بهترین عنوان نمایندگان کشورمان شصت و ششمی بود که توسط کیاشمشکی در آلپاین سرعت به دست آمد.

المپیک ۱۹۷۲ ساپورو، چهارمین حضور تیم ملی اسکی ایران در ادوار المپیک‌های زمستانی بود. از ترکیب چهار نفره تیم کشورمان لطف‌الله کیاشمشکی و فیضل‌الله بندعلی برای سومین دوره متوالی بود که حضور در المپیک را تجربه می‌کردند. همین تجربه به آنها کمک کرد تا عناوین بهتری را نسبت به دو دوره قبلی به دست آورند. فیض‌الله بندعلی در مارپیچ کوچک با زمان ۲ دقیقه و ۳۲ ثانیه و ۷۵ صدم ثانیه سی و دوم شد، عنوانی که تا سال ۱۹۹۸ بهترین عنوان ورزشکاران المپیکی کشورمان در المپیک زمستانی به شمار می‌رفت. در همان مسابقه، قربانعلی کلهر با اختلاف ۵ ثانیه و ۲۲ صدم ثانیه نسبت به بندعلی از خط پایان گذشت و بعد از او در رده سی و سوم قرار گرفت. تیم ملی اسکی کشورمان برای چهارمین دوره متوالی در المپیک ۱۹۷۶ اینسبورگ حاضر بود. تیم کشورمان باز هم با چهار نماینده در بازی‌ها حضور داشت و عنوان چهل و هفتمی قربانعلی کلهر در مارپیچ بزرگ، بهترین عنوان کاروان اعزامی ایران به اتریش بود.

● دوری ۲۲ ساله

پس از آن ۲۲ سال طول کشید تا اسکی ایران حضور در المپیک زمستانی را تجربه کند. در المپیک ۱۹۹۸ ناگانوی ژاپن‌ برخلاف ادوار گذشته کشورها باید سهمیه کسب می‌کردند. به عبارتی تا قبل از آن اسکی‌بازان ایران و سایر کشورها با دعوت کمیته بین‌المللی المپیک در بازی‌های زمستانی شرکت می‌کردند، اما از سال ۱۹۹۸ با توجه به افزایش تعداد شرکت‌کننده‌ها، حضور در المپیک سهمیه‌بندی شد. به این ترتیب تیم ایران با یک ورزشکار در ناگانو شرکت کرد. جالب آن‌که حسن شمشکی در مارپیچ کوچک با زمان ۲ دقیقه و ۲۶ ثانیه و ۹۹ صدم ثانیه سی‌ام شد تا بهترین عنوان تاریخ اسکی ایران را به دست آورده باشد.

در المپیک ۲۰۰۲ که در شهر سالت لیک سیتی آمریکا برگزار شد دو نماینده داشتیم، اما هیچ یک در رده‌بندی نهایی مواد خود جایگاهی به دست نیاوردند. نکته قابل توجه این المپیک این بود که برای نخستین بار نماینده کشورمان مصطفی میرهاشمی‌ در بخشی غیر آلپاین (صحرانوردی) در المپیک زمستانی شرکت کرد.

در المپیک ۲۰۰۶ تورین نیز همچون المپیک ۲۰۰۲ با دو نماینده؛ یکی در آلپاین و دیگری در صحرانوردی شرکت کردیم. در این میان بهترین عنوان را علیداد ساوه شمشکی به دست آورد که در مارپیچ بزرگ با زمان ۳ دقیقه و ۳ ثانیه و ۸۸ صدم ثانیه در مجموع دو مرحله سی و ششم شد. این بهترین عنوان اسکی ایران در مارپیچ بزرگ رقابت‌های المپیک زمستانی به شمار می‌رود.

و بالاخره نهمین حضور ایران در المپیک زمستانی هم سال ۲۰۱۰ در ونکوور کانادا بود. قرار گرفتن اسکی بازان ایرانی در رنکینگ زیر ۵۰۰ نفر برتر دنیا‌ باعث شد تیم کشورمان با چهار سهمیه در المپیک حاضر باشد. اتفاق مهم دیگر حضور مرجان کلهر‌ به‌عنوان اولین بانوی اسکی باز تاریخ ایران در المپیک‌های زمستانی بود. کلهر در مارپیچ کوچک رتبه ۵۵ و در مارپیچ بزرگ رتبه ۶۰ را به دست آورد تا از این حیث فعلا در میان بانوان اسکی باز کشورمان رکورددار باشد. سید ستار صید هم در ۱۵ کیلومتر صحرانوردی هشتاد و نهم شد که بهترین عنوان برای اسکی ایران در این ماده به حساب می‌آید. البته در المپیک ونکوور، حسین ساوه شمشکی با ایستادن در رتبه چهلم مارپیچ کوچک بهترین عنوان را به دست آورد.

● بهترین رتبه ایرانی‌ها در المپیک زمستانی

مارپیچ کوچک آقایان:

حسن شمشکی (رتبه ۳۰ در المپیک ۱۹۹۸)

مارپیچ کوچک بانوان:

مرجان کلهر (رتبه ۵۵ در المپیک ۲۰۱۰)

مارپیچ بزرگ آقایان:

علیداد ساوه شمشکی (رتبه ۳۶ در المپیک ۲۰۱۰)

مارپیچ بزرگ بانوان:

مرجان کلهر (رتبه ۶۰ در المپیک ۲۰۱۰)

سرعت آقایان:

بنیک امیریان (رتبه ۴۴ در المپیک ۱۹۵۶)

صحرانوردی (۱۵ کیلومتر):

سیدستار صید (رتبه ۸۹ در المپیک ۲۰۱۰)

رضا پورعالی‌