رضایت خود، رضایت خدا

خیلی‌ها فکر می‌کنند اگر انسان بخواهد یک زندگی مکتبی داشته باشد باید از بسیاری از خواسته‌های دنیا چشم‌پوشی کند، خواسته‌هایی که بیشتر از جنس زمین‌اند تا آسمان؛ و اینگونه …

خیلی‌ها فکر می‌کنند اگر انسان بخواهد یک زندگی مکتبی داشته باشد باید از بسیاری از خواسته‌های دنیا چشم‌پوشی کند، خواسته‌هایی که بیشتر از جنس زمین‌اند تا آسمان؛ و اینگونه می‌شود که در نگاه عوام‌زده مرسوم، زندگی مکتبی با بی‌نشاطی، خمودی، نداری و غم همراه است.

اما در واقع این گونه نیست. خارج از لطف نیست اگر بار دیگر زندگی خوب را برای خودمان معنا کنیم. بی‌شک در این بازخوانی به حقایقی نورانی و حیاتی می‌رسیم که زندگی و راه آینده ما را دگرگون می‌‌کند.

اولین و مهم‌ترین ویژگی زندگی خوب آن است که انسان تمام شئون زندگی خود را به آسمان پیوند زند و رضایت حقیقی خدا را در نظر داشته باشد. با این رویکرد، خدا را به زندگی خودت میهمان کرده‌ای.

حال از خدای رحیم و رحمان بعید به نظر می‌رسد که از خانه بنده مؤمنش، نور و مهر و برکت را دریغ فرماید. اصلاً یاد او و حضور او، جز نور و برکت نیست.

گو اینکه در جای جای قرآن مجید به رستگاری انسان در پرتو مهربانی و مهرورزی خداوند متعال اشارت فراوانی شده است. زندگی سراسر بهجت و نشاط وقتی فراهم می‌شود که یاد خدا در آن جاری باشد؛ الا بذکر الله تطمئن القلوب(رعد/۲۸) آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش می‌یابد!

اگر خدای بی‌زوال و بی‌انتها در نقطه هدف زندگی ما باشد، او ما را در همه نیازها و بحران‌ها کفایت می‌کند؛ أَلَیْسَ اللهُ بِکافٍ عَبْدَهُ (زمر:۳۶) آیا خداوند بنده اش را کفایت نمی کند؟

دلا چنان معاش کن که گر بلغزد پای

فرشته‌ات به دو دست دعا نگهدارد

همین مضمون در حدیثی آسمانی آمده است، آنجا که می‌فرماید: من اصبح و امسی والاخرهٔ اکبر همّه جعل الله الغنی فی قلبه و جمع له امره.

(هر کسی صبح و شام کند در حالیکه آخرت هدف و اهتمام او باشد خداوند او را بی نیاز ساخته و او را تدبیر و کفایت می کند.)

اما اگر رضایت «خود» ملاک اصلی زندگی ما باشد هیچ گاه انسان آنقدر کامل نبوده و نیست که جمیع جهات را در بر بگیرد. به هر حال اگر این نکته در زندگی‌ها اصل باشد همان مدینه فاضله اتفاق خواهد افتاد که آرزوی دست‌‌نیافتنی بشر است از ابتدا تا امروز.

با این نگاه انسان مکتبی انسانی است مهربان، شاداب، سخاوتمند و راضی که از هر فرصتی برای زندگی بهتر استفاده می‌کند و زندگی بهتر در نگاه او رسیدن به رضایت پروردگار است. اگر به قرآن که کتاب اینگونه زیستن است بنگریم درخواهیم یافت که بندگی دست‌یافتنی‌ترین نوع گذران دنیاست که هم سعادت آخرت و هم بهجت این روزها را به همراه دارد.

زندگی ما را نه پول فراوان می‌سازد، نه رابطه‌های متزلزل انسانی و نه رانت‌های مختلف زندگی.

رضایت خود و رضایت خلق در سایه رضایت خداست. ستارگان همیشه جاوید مدینه و بقیع، این درس بزرگ زندگی را به ما می‌آموزند. یک بار دیگر، از این زاویه، آنها را نظاره کن!

نویسنده: حامد حجتی