وقتی متعارف در جمع نامتعارف می‌خنداند

آنقدر او را در مجموعه‌های طنز و کارهای مهران مدیری دیده‌ایم که شاید باورمان نشود که سیامک انصاری با رسول ملاقلی‌پور پا به سینما و عالم تصویر گذاشت. این بازیگر ۴۲ساله از سال …

آنقدر او را در مجموعه‌های طنز و کارهای مهران مدیری دیده‌ایم که شاید باورمان نشود که سیامک انصاری با رسول ملاقلی‌پور پا به سینما و عالم تصویر گذاشت. این بازیگر ۴۲ساله از سال ۷۴ با «سفر به چزابه» آن فقید، فعالیت سینمایی خود را آغاز کرد و در «کمکم کن» و «نسل سوخته» نیز به همکاری خود با ملاقلی‌پور ادامه داد. اما این مجموعه‌های طنز تلویزیونی و حضور در سریال‌های مهران مدیری بود که قابلیت‌های بازیگری او را نمایان‌تر و به مخاطب معرفی کرد. همکاری مستمر او در شب‌های برره، پاورچین و نقطه‌چین و تفاوت و مهارت او در شکل خاصی از بازی طنز به حدی بود که در «قهوه تلخ» به قهرمان اصلی و شخصیت محوری سریال بدل شود و ساختار قصه و روایت آن بر بنیاد پرسوناژ او شکل بگیرد. قدرت بازی او در خلق موقعیت‌های کمیک و طنازی‌های فردی به قدری بود که حتی او بتواند در قهوه تلخ به نوعی جایگزین مهران مدیری شود و مدیری هم با خیال راحت به کارگردانی خود مشغول باشد.

مسلماً قهرمان یک داستان طنز بودن آن هم در یک ساختار سریالی بسیار دشوارتر از قهرمان یک فیلم تراژدی یا ملودرام بودن است. به این معنی که باید در یک فرآیند زمانی طولانی بتوانی جذابیت و ظرفیت کمیک کاراکتر را حفظ کنی تا طنز ماجرا دچار افت و خیز نشده و استمرار دراماتیکی داشته باشد. تفاوت جنس بازی سیامک انصاری از حیث کمیک هم به شمایل فیزیکی و ظاهری او برمی‌گردد و هم به سبک و سیاق بازیگری‌اش. او برخلاف هم‌قطارانی چون جواد رضویان و شفیعی‌جم و حتی خود مهران مدیری، فاقد قابلیت‌های صوری در طنازی است و به اندازه آنها از شمایلی کمیک برخوردار نیست یا شاید بتوان گفت کمدی حرکتی و صورتی کمتری دارد؛ اما ری‌اکشن‌های او در مقابل دیگران و جدیتی که در رفتار و دیالوگ‌گویی‌اش وجود دارد به خلق یک موقعیت طنز و کمدی می‌انجامد که واجد جذابیت‌های عمیق‌تری است. به عبارت دیگر اگر جنس بازی او را با رویکردی فردگرایانه مورد ارزیابی قرار دهیم کمتر می‌توان نشانه‌های طنز را در بازی او بازشناسی کرد یا به رفتارهای او خندید. شاید بتوان او را یک بازیگر مکمل کمدی دانست که در نسبت با موقعیت کلی قصه و در ارتباط با کاراکتر متضاد مقابلش جذابیت دارد. در واقع او اراده نمی‌کند تا با حرکات و سکنات یا گفتار و رفتارش مخاطب را بخنداند بلکه تلاش می‌کند با نوع بازی خود از موقعیت داستانی موجود فضای طنز و کمیک بیافریند. مستشارالدوله در قهوه تلخ به خودی خود طناز و کمدی نیست.

جدیت او به گونه‌ای پارادوکسیکال با طنازی‌ها و شخصیت‌های طنز طرف مقابل می‌آمیزد که محصول این تضاد رفتاری، برای مخاطب خنده‌دار می‌شود. هرچند برخی تمهیدات شخصی مثل نگاه کردن به دوربین نیز در ایجاد این طنز بی‌تاثیر نیست. گویی تنها مستشار است که رفتار خودآگاهانه‌ای داشته و از منظر تاریخی به ماجرا می‌نگرد. برخلاف بقیه کاراکترها که هر رخداد و کنش تاریخی را در این ماجرا به طنز می‌گیرند مستشار تمام این طنازی‌ها را به شکلی جدی و واقعی تاویل می‌کند. او تنها کسی است که منطقی و متعارف رفتار می‌کند اما در جمعی که همه نامتعارفند شخصیت مستشار است که نامتعارف جلوه می‌کند. همین موقعیت وارونه را می‌توان در نوع کمدی‌پردازی سیامک انصاری بسط داد. طنز او برساخته بازی جدی است نه طنازی‌های فردی.

سیدرضا صائمی