زیبایی جام كجاست

جادوی جام جهانی باعث می شود كه فوتبال نزدیك به یك ماه به اولویت اول زندگی مردم تبدیل شود هر جا كه می روی صحبت از فوتبال است حتی آنهایی كه در چهار سال گذشته علاقه ای به تماشای دیدارهای حساس لیگ های اروپایی نداشته اند در هفته های گذشته حسابی فوتبالی شدند و بسیاری از بازی های جام هجدهم را به طور كامل دیدند

جادوی جام جهانی باعث می شود كه فوتبال نزدیك به یك ماه به اولویت اول زندگی مردم تبدیل شود. هر جا كه می روی صحبت از فوتبال است حتی آنهایی كه در چهار سال گذشته علاقه ای به تماشای دیدارهای حساس لیگ های اروپایی نداشته اند در هفته های گذشته حسابی فوتبالی شدند و بسیاری از بازی های جام هجدهم را به طور كامل دیدند. در واقع این خاصیت جام جهانی است كه همه را شیفته خود می كند و حتی كار را به جایی كشاند كه كوفی عنان هم صراحتاً اعلام كرد كه به جام جهانی حسادت می كند.

تقابل كشورها هر چهار سال آن قدر جذاب و هیجان انگیز است كه برای كشیده شدن به سمت آن لازم نیست كه یك هوادار فوتبال باشی. می توان گفت كه جام جهانی دوران لذت بخشی برای تمامی بینندگان این رقابت ها است. حواشی و هیجان نبرد ۳۲ تیم را نمی توان نادیده گرفت اما آنچه هنوز در این جام نتوانسته هواداران واقعی فوتبال را راضی كند كیفیت خود مسابقات است. برا ی آنهایی كه در طول فصل عادت دارند بازی های سطح بالای لیگ برتر، سری A ،لالیگا و لیگ قهرمان را ببینند كیفیت بازی های جام جهانی به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.

در واقع چنددوره ای كه جام جهانی با افت كیفی قابل توجهی همراه شده جام جهانی ۹۴ ، ۹۸ و ۲۰۰۲ در سطحی به مراتب پایین تر نسبت به ادوار قبلی جام برگزار شد.در این جام جهانی هم تعداد بازی های تماشایی و باكیفیت انگشت شمار بوده. فیفا برای اینكه كیفیت بازی ها را بالا ببرد از فدراسیون ها خواست كه لیگ های داخلی خود را تا ۲۶ اردیبهشت به پایان ببرند تا ستاره های فوتبال جهان با آمادگی كامل پای به آلمان بگذارند و همین مسئله باعث شد كه تیم های بزرگ به مراتب بهتر از چهار سال گذشته خود باشند و در طول مسابقات نیز اختلافات قدرت تیم های بزرگ با آسیایی و آفریقایی ها به وضوح دیده شد.

با این حال این بهتر شدن مدعیان نسبت به گذشته موجب شده كه شاهد بازی های زیبایی باشیم و هیچ گاه آن دیدارهای كلاسیك دهه های گذشته تكرار نشد. واقعاً نمی توان گفت كه از بین تیم های جام جهانی كدام یك بهتر از دیگری بودند و فوتبال بهتری ارائه كردند؟ اكثر تیم ها و حتی برزیل پرافتخار با انتظارات ما كیلومترها فاصله داشت و هیچ كدام از تیم ها در قواره یك تیم درجه یك و قهرمان ظاهر نشدند. حساسیت بازی های مرگ و زندگی مراحل حذفی نیز كار را بدتر كرد و موجب شد كه بسیاری از بازی ها كم گل و كم طراوت از آب دربیاید.

البته هیجان و حساسیت رقابت ها باعث می شود كه تمامی بینندگان به رغم اینكه موقعیت گلی در بازی نمی بینند پای تلویزیون های خود میخكوب شوند. اما اگر بعداً دوباره فیلم بازی مشاهده شود می توانیم پی ببریم كه بازی در چه سطحی بوده. نمایش پرتغال - انگلیس، آلمان - ایتالیا (در ۹۰ دقیقه) و آرژانتین - آلمان دیدارهایی بودند كه تنها به واسطه هیجان شان تماشایی درآمدند والا از خود بازی یادگاری در ذهن مان باقی نمانده، در واقع صحنه هایی كه از بازی های جام ۹۰ در خاطره فوتبالی مان نقش بسته خیلی پررنگ تر از همین جام جهانی است. بی دلیل نیست كه میشل پلاتینی و دیگر بزرگان جهان صراحتاً بازی های جام را زیر سئوال می برند. زیباترین بازی جام هجدهم كدام بود؟

سئوال بسیار سختی است. عده ای پرتغال - هلند را انتخاب می كنند آن هم به دلیل درگیری های هیجان انگیز آن بازی است. شاید انتخاب بعضی ها فرانسه - برزیل باشد. احتمالاً این گروه تحت تاثیر نمایش سحرآمیز زیدان در آن بازی قرار گرفته و می توان ایتالیا و آلمان را به خاطر آن ۵ دقیقه آخرش انتخاب كرد. اما این بازی ها كجا و بازی های خاطره انگیزی كه مثلاً از جام جهانی ۹۰ سراغ داریم كجا؟ آیا هیچ كدام از این بازی ها به پای بازی های آلمان - هلند، برزیل - آرژانتین، آلمان - انگلیس، ایتالیا - آرژانتین و... در آن جام می رسد. این درست است كه مرگ و زندگی بودن بازی ها باعث شده كه تیم ها با احتیاط كار كرده و دفاعی بازی كنند اما در مرحله گروهی چرا دیدار خاطره انگیز اسپانیا - نیجریه ۹۸ رقم نخورد؟

بازی های كم گل یك ایراد بزرگ جام هجدهم است و مسئولان فیفا را به فكر واداشته كه با چه راهكاری كیفیت مسابقات را بالا ببرند. باید پذیرفت كه تیم های ملی فاصله زیادی با تیم های بزرگ باشگاهی دارند و هیچ تیمی نمی تواند آن نمایشی را كه از آن انتظار می رود ارائه كند. تیم های باشگاهی مدت زمان بیشتری صرف آمادگی خود می كنند اما مربیان ملی زمان كمتری برای آماده كردن تیم هایشان در اختیار دارند.

همچنین از نظر بازیكن هم باشگاه ها شرایط بهتری دارند. انگلیس سال ها است كه مشكل دروازه بان دارد و راه حلی هم پیدا نمی كند. نمی تواند برود و از یك كشور دیگر دروازه بان بیاورد اما تیمی مثل منچستر این مشكلش را با خرید فن درسار هلندی حل كرد. در طول فصل گذشته بارسا با بازی های باشكوه خود همه را سیراب كرد اما هم اكنون هیچ كدام از تیم های حاضر در جام قادر نیستند ذره ای از آن نمایش تحسین برانگیز بارسلونا را به نمایش بگذارند و این همان نقطه ضعف بزرگ جام جهانی است.

حتی بسیاری از ستارگان نمی توانند با پیراهن ملی آن درخشش بازی باشگاهی خود را تكرار كنند و نتیجه این می شود برزیلی كه هنرمندانی چون كاكا و رونالدینیو را دارد برابر فرانسه به صورت ناامیدكننده ای شكست می خورد.در این میان سیاست و تاكتیك تیم ها هم باعث دفاعی شدن بازی ها شدند. تیم ها نمی آیند كه ببرند بلكه برای نباختن پای به زمین می گذارند و نتیجه همین می شود كه هر شب می بینیم. حسرت می خوریم چرا هیچ تیمی آرژانتین ،۸۶ آلمان ۹۰ و حتی برزیل ۹۸ نمی شود و تیمی نمی آید كه همه را تحت تاثیر قرار دهد. جام جهانی را دوست داریم به خاطر جذابیت اش نه كیفیت بازی هایش.

مهدی زعیم زاده