در گوشی صحبت نکنید

معمولا در مجالس هر گروه سنی و دوستی در کنار هم مشغول گفت و شنود میشوند و اگر دقت کرده باشید عده ای مدام دوست دارند خودشان را از مجلس جدا کنند گوشه ای بایستند و بادی به غبغب انداخته به دیگران از گوشه چشم نگاه کنند و گاه پوزخند تلخی هم تحویل میدهند و یا به صورت در گوشی چیزی در رابطه با دیگران میگویند و شاید گروهی را با تمسخر دیگری به خنده وا دارند و با این رفتار زننده خود فکر دیگران را مشوش کنند که نکند ایرادی در ما هست شاید به من میخندند

معمولا در مجالس هر گروه سنی و دوستی در کنار هم مشغول گفت و شنود میشوند و اگر دقت کرده باشید عده ای مدام دوست دارند خودشان را از مجلس جدا کنند گوشه ای بایستند و بادی به غبغب انداخته به دیگران از گوشه چشم نگاه کنند و گاه پوزخند تلخی هم تحویل میدهند و یا به صورت در گوشی چیزی در رابطه با دیگران میگویند و شاید گروهی را با تمسخر دیگری به خنده وا دارند و با این رفتار زننده خود فکر دیگران را مشوش کنند که نکند ایرادی در ما هست؟ شاید به من میخندند؟

شما هر چند نفر که باشید مواظب باشید که چه میگویید چون خداوند هم در بین شماست و همه حرکاتتان را میبیند. آیا شرم ندارید که در حضور بی منتهایش با گستاخی رفتار میکنید ؟ به آرامی سخنی را بر زبان میرانید یا اشارات و حرکاتی که مبادا دیگران متوجه شوند از بندگان شرم داری و حضور بی منتهای خدایت را نادیده میگیری؟

خداوند بلند مرتبه در قرآن میفرماید : «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا فی السمَوَتِ وَ مَا فی الاَرْضِ مَا یَکونُ مِن نجْوَی ثَلَثَةٍ إِلا هُوَ رَابِعُهُمْ وَ لا خَمْسةٍ إِلا هُوَ سادِسهُمْ وَ لا أَدْنی مِن ذَلِک وَ لا أَکثرَ إِلا هُوَ مَعَهُمْ أَیْنَ مَا کانُوا ثمَّ یُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا یَوْمَ الْقِیَمَةِ إِنَّ اللَّهَ بِکلِّ شیْءٍ عَلِیمٌ » (۱) ؛ آیا نمی دانی که خداوند آنچه را در آسمان ها و آنچه در زمین است می داند، هیچگاه سه نفر با هم نجوی نمی کنند مگر اینکه خداوند چهارمین آنها است ، و هیچگاه پنج نفر با هم نجوی نمی کنند مگر اینکه خداوند ششمین آنها است ، و نه تعدادی کمتر و نه بیشتر از آن مگر اینکه او همراه آنها است هر جا که باشند، سپس روز قیامت آنها را از اعمالشان آگاه می سازد، چرا که خداوند به هر چیزی دانا است.

آری حضور خداوند در همه جا، و در هر زمان ، و در درون و برون ما، ایجاب می کند که نه فقط اعمال بلکه نیات و عقائد ما را احصا کند، و در آن روز بزرگ که "یوم البروز" است همه را بازگو فرماید، تا هم خود انسان و هم دیگران بدانند، اگر عذاب و مجازات سختی در کار است دلیلش چیست ؟ سپس برای تأکید بر حضور خداوند در همه جا و آگاهی او بر همه چیز سخن را به مسأله "نجوی" (گفتگوهای در گوشی ) می کشد و می فرماید: آیا نمیدانی که خداوند آنچه را در آسمان ها و آنچه در زمین است می داند .

گرچه روی سخن در اینجا به پیامبر است ولی مقصود عموم مردم می باشد. و این در حقیقت مقدمه ای است برای بیان مسأله نجوی و سخنان در گوشی .

ٓ● نجوی به چه معناست ؟

"نجوی" و "نجات" در اصل به معنی مکان بلندی است که به خاطر ارتفاعش از اطراف جدا شده ، و از آنجا که هرگاه انسان بخواهد دیگری بر سخنانش آگاه نشود به نقطه ای می رود که از دیگران جدا باشد به سخنان در گوشی "نجوی" گفته اند، و یا از این نظر که نجوی کننده می خواهد اسرار خود را از اینکه در دسترس دیگران قرار گیرد نجات بخشد.

صدای راه رفتن مورچه را بر سنگ سخت می شنود، و صدای برخورد بالهای پرندگان را در هوا، چیزی بر او پنهان نمی ماند، و آنچه را گوش ها و چشم ها درک می کنند و آنچه را درک نمی کنند از کوچک و بزرگ همه برای او ظاهر و آشکار است.!منظور از اینکه خداوند چهارمین یا ششمین آنهاست این است که او در همه جا حاضر و ناظر و از همه چیز آگاه است ، و گرنه ذات پاکش نه مکان دارد و نه هرگز توصیف به اعداد می شود، و یگانگی او نیز وحدت عددی نیست بلکه به این معنی است که شبیه و نظیر و مثل و مانند ندارد.

● حضور خداوند در هر نجوی

همان گونه که گفتیم خداوند نه جسم است نه عوارض جسمانی دارد و به همین دلیل زمان و مکانی برای او تصور نمی شود، ولی در عین حال اگر تصور کنیم ممکن است جائی باشد که خدا در آنجا حاضر و ناظر نباشد او را محدود ساخته ایم .

به تعبیر دیگر او احاطه علمی به همه چیز دارد در عین اینکه مکانی برای او متصور نیست بعلاوه فرشتگان او همه جا حاضرند و همه اعمال و اقوال را می شنوند و ثبت می کنند. و لذا در حدیثی از امیر مؤ منان علی (علیه السلام ) در تفسیر این آیه می خوانیم : انما اراد بذلک استیلاء امنائه بالقدرة التی رکبها فیهم علی جمیع خلقه و ان فعلهم فعله ؛ منظور این است که امناء خداوند با قدرتی که به آنها بخشیده بر تمام مخلوقاتش سلطه دارند و چون کار آنها کار او است این حضور به وی نسبت داده شده است.

و در حدیث معروف "اهلیلجه" از امام صادق (علیه السلام ) می خوانیم : اینکه خداوند "سمیع" نامیده شده به خاطر آن است که سه نفر با هم نجوی نمی کنند مگر اینکه او چهارمین آنها است ... سپس ‍ افزود: یسمع دبیب النمل علی الصفا! و خفقان الطیر فی الهواء! لا یخفی علیه خافیة و لا شی ء مما ادرکه الاسماع و الابصار، و ما لا تدرکه الاسماع و الابصار، ما جلّ من ذلک و ما دقّ، و ما صغر و ما کبر ؛ صدای راه رفتن مورچه را بر سنگ سخت می شنود، و صدای برخورد بالهای پرندگان را در هوا، چیزی بر او پنهان نمی ماند، و آنچه را گوش ها و چشم ها درک می کنند و آنچه را درک نمی کنند از کوچک و بزرگ همه برای او ظاهر و آشکار است.!

پس دوستان در ارتباط با دیگران مواظب شأن آنها و حضور خداوند باشید چرا که خدای متعال به همه بندگانش عشق میورزد و خوش ندارد که عده ای عده دیگر را مسخره کنند مواظب باشید به خاطر خوش آمد دیگران خود را دچار خشم خدا نکنید و با اشاره و حرکات صورت و پچ پچ کردن در حضور دیگران کاری نکنید که آنها دچار شک و تردید شوند و از شما کینه به دل بگیرند که این گونه تفرقه انگیزی ها از حربه های شیطان است برای دور شدن دلها از هم .

فرآوری : محمدی_گروه دین و اندیشه تبیان

منبع: تفسیر نمونه

پی نوشت

۱- مجادله آیه ۷.