تحلیلی بر بحران کیفیت در بزرگترین خودروساز جهانتویوتا

آغاز سال ۲۰۱۰ برای شرکت تویوتا چندان خوشایند نبود

آغاز سال ۲۰۱۰ برای شرکت تویوتا چندان خوشایند نبود. غول خودروسازی جهان، برای نخستین بار در تاریخ فعالیت خود، با بحران عظیم کیفیت خودروهای تولیدی مواجه و مجبور شد بیش از ۴.۲ میلیون دستگاه انواع خودروی معیوب را فراخوان کند. "آکایو تویودا" مدیرعامل این خودروسازی، در کنفرانسی خبری با تعظیم در برابر دوربین رسانه‌ها، از مشتریان تویوتا به خاطر نقص فنی خودروهای عرضه شده عذرخواهی کرد. این بحران تاکنون زیانی بیش از ۲ میلیارد دلاری برای شرکت به‌همراه داشته و خدشه‌ای جبران ناپذیر به اعتبار و حیثیت تویوتا وارد کرده است. با شدت گرفتن بحران، این بحث بالا گرفت که آیا این قصور را می‌بایستی متوجه نظام مشهور "رابطه با تأمین کنندگان" این خودروساز دانست یا خیر؟

مدیران شبکه تأمین تویوتا براین باورند که درپی این فراخوان‌ها وپیرو طرح‌های اصلاح یا جایگزینی میلیون‌ها پدال گاز، تویوتا حداقل ممکن است برای ارزیابی مجدد شیوه‌ تامین خود مبنی بر درگیر کردن زودهنگام قطعه سازان و شراکت نزدیک و بلندمدت با تک تک تأمین‌کنندگان و همچنین تأمین تک منبعی۱ آماده باشد.

اکنون این پرسش مطرح است که آ‌یا ‌‌‌‌"راه تویوتا" برای خودروسازی که طی دهه گذشته رشدی قابل ملاحظه را پشت سرگذاشته است، شیوه‌ای درست است؟ درپی حوادث فاجعه بار هفته‌های اخیر، مکتب‌های فکری مختلفی در خصوص این موضوع به‌وجودآمده است که موارد زیر نمونه‌ای از آنهاست:

▪ پیوندهای عمیق تویوتا با قطعه سازان، عملاً موجب ایجاد مشکل در مدول‌های پدال شد زیرا این خودروساز همچنان ناب باقی مانده، اما حجم تولید آن از هنگام پایه گذاری اصول و متد شرکت، همچنان به‌صورتی قابل ملاحظه افزایش یافت. بنابراین، تویوتا دیگر نمی‌تواند پشتیبانی کارا و کنترل کیفیت را بویژه از زمانی که در سراسر جهان تأمین کنندگانی جدید را وارد شبکه خود می‌کند، حفظ کرده و ادامه دهد. البته تویوتا همچنان طراحی قطعات کلیدی را در اختیار دارد.

▪ کوچک کردن پایگاه تأمین تویوتا نیز در این قصور بی‌تأثیر نبود. تویوتا با اتکای شدید بر تأمین‌کنندگان انحصاری۲ و استفاده از قطعات مشترک در پلتفرم‌ها و خودروهای مختلف، عملاً خطرپذیری خود را افزایش داد.

▪ متدهای تویوتا، میزان خسارت را به حداقل رسانده و شرکت را قادر ساخت تا مشکل گیری پدال را نسبتاً سریع برطرف کند. این امر، عملاً به‌دلیل توانایی ذاتی خودروساز برای همکاری نزدیک با تأمین‌کنندگان برای راه‌حل‌های مهندسی بوده است.

اما اجماع نظر عمومی تحلیل‌گران این است که درواقع رشد و گسترش سریع تویوتا علت اساسی مشکل است. به اعتقاد آنان، تویوتا دیگر نمی‌تواند همان سطح پیشین از کنترل کیفیت و سخت‌گیری‌های مهندسی را حفظ کند. تویوتا به سوی ارتباط با تأمین کنندگانی هجوم آورد که به اندازه کافی مورد ارزیابی قرار نگرفته بودند و همچنین از شرکت‌های مورد اعتماد قطعه ساز ژاپنی فاصله گرفته و به‌سوی قطعه سازانی حرکت کرد که در دیگر مناطق جهان فعالیت داشتند. همچنین، تویوتا در راستای جهت‌گیری بهبود عملکرد خود در بازار بورس که به‌دنبال قرارگرفتن آن در فهرست بورس نیویورک (اواخر سال ۱۹۹۰) روی داد، مجبورشد تا هزینه‌های خود را بسیار کاهش دهد.

فراخوان‌های تویوتا به طرزی شگفت‌آور، شمار قابل ملاحظه‌ای از خودروها را درگیرکردکه به باور منتقدین، ناشی از اتکای تویوتا بر تک تأمین کننده بود که عملاً تأمین قطعات مشترک را برای پلتفرم‌ها و خودروهای متعدد، انجام می‌دادند. فقدان تأمین کننده دوم به‌این معناست که خودروساز عملاً نمی‌تواند منابع تأمین خود را بسادگی تغییر دهد.

رویدادهای اخیر برای شرکت CTS – تولیدکننده پدال تویوتا – درس‌هایی قابل توجه به همراه داشت. مدیران ارشد این شرکت ۵۰۰ میلیون دلاری، می‌بایستی در منطقی بودن تنوع بخشی فعالیت‌های خود به بخش خودرویی در ۵ سال قبل، باز اندیشی کنند. این شرکت در معرض وحشت ناشی از تولید محصولات برجسته‌ای قرارگرفت که به میلیون‌ها مشتری فروخته شده است.

CTS باتوجه به اینکه اولین مشتری خودرویی‌اش شرکت تویوتا بوده، احتمالا احساس امنیت کرده و قطعات را براساس طراحی تویوتا، مهندسی کرده است. به گفته سخنگوی تویوتا « موقعیت ما در برابر تأمین کنندگان همواره به‌این صورت بوده که تویوتا مسئول خودروهاست».

فراخوان خودروهای تویوتا باهدف جایگزینی قطعات معیوب، موجب افزایش تولید شرکت CTS شده است. این شرکت، از مزیت حضور کارشناسان تولیدی تویوتا که برای کمک به تسریع در تولید، در کارخانه‌های سه‌گانه آن مستقر شده‌اند ، بهره‌مند خواهدشد. این موارد در درازمدت مزیت‌هایی را بویژه در حوزه اثربخشی بلندمدت، درپی خواهدداشت. ازسوی دیگر، پیوندهای مستحکم شده با تویوتا در روزهای اخیر، می‌تواند در تضمین آتی کسب و کار شرکت، مؤثر واقع شود.

به‌نظر می‌رسد تویوتا با عدم تبدیل شرکت CTS به طرف مخالف در بحران - تجربه‌ای که در فراخوان نامشهور شرکت فورد- فایرستون درسال ۲۰۰۰ انجام شد - به اقدامی درست متوسل شده است. شرکت CTS ابتدا در ارتباط با ادعای تویوتا در این خصوص که پدال‌های شرکت، می‌تواند منبع شتاب غیرعادی خودرو باشد، مسئله را نپذیرفت. CTS اظهار داشت که گزارش‌های مبنی بر کنترل ناپذیری خودروهای تویوتا به ۱۹۹۹ باز می‌گردد، درحالی‌که تولید پدال خودرو توسط این شرکت، در مدل‌های تولیدی سال ۲۰۰۵ آغاز شده است.

مقامات CTS از این نکته در شگفت‌اند که چرا قطعه تولیدی آنان با موضوع کلی بحران شتاب ناخواسته خودروهای تویوتا، مرتبط شده است. به باور آنان، هیچ‌گونه تصادف و یا جراحتی به‌دلیل اشکال در یکی از پدال‌های تولیدی آنان، گزارش نشده است. حال این پرسش مطرح می‌شود که به‌رغم همکاری کنونی بین خودروساز و تأمین کننده، آیا شرکت CTS در برابر این طوفان تنها رها شده است؟

مشکلات اخیر تویوتا، یقیناً تأکیدی بر این امر خواهدبود که چگونه عناصری مشخص از رویکرد آن، ازجمله اجرای برنامه صرفه‌جویی ازطریق به‌کارگیری قطعات و طراحی‌های مشترک در محصولات مختلف و کاهش تعداد تأمین کنندگان به منظورتأمین و تدارک قطعات در مقیاس بزرگتر؛ در مواجهه مسایل کنترل کیفی می‌تواند به نتایجی معکوس منجرشود.

درهرحال، وقوع این رویدادها موجب تغییر در شرایط فعالیت تأمین کنندگان تویوتا شده است. تولید کاهش یافته و تویوتا خواهان کاهش قیمت شده است. در این میان، نظامی جدید و تهاجمی برای کنترل کیفیت تأمین‌کنندگان، ایجاد خواهد شد. نتایج نظرسنجی بعدی قطعه سازان که روابط با خودروسازان را درجه‌بندی خواهدکرد، قاعدتاً بسیار جذاب خواهد بود.

نویسنده : محمدابراهیم فتاحی

پانوشت‌ها

۱. Single –Sourcing

۲. Sole Suppliers

منبع

Supplier Business , " The Crisis at Toyota " , Feb. ۴ , ۲۰۱۰