تبعید آیةا کاشانی بخاطر نزاع کارگران

در سیر مبارزات آیةا سید ابوالقاسم کاشانی علیه استبداد و استعمار, تبعید ۱۸ ماهه او به قزوین نیز در زمره مشقات و سختی های فراوانی است که این چهره مبارز متحمل شده است آیةا کاشانی که پس از آغاز جنگ جهانی دوم و ورود متفقین به ایران, به بهانه همکاری با آلمانها دستگیر شده بود, پس از تحمل ۱۶ ماه اسارت در زندانهای اراک, کرمانشاه و رشت, با پایان جنگ جهانی دوم در ۲۴ مرداد سال ۱۳۲۴ از زندان متفقین رهایی یافت

در سیر مبارزات آیةا... سید ابوالقاسم کاشانی علیه استبداد و استعمار، تبعید ۱۸ ماهه او به قزوین نیز در زمره مشقات و سختی های فراوانی است که این چهره مبارز متحمل شده است.آیةا... کاشانی که پس از آغاز جنگ جهانی دوم و ورود متفقین به ایران، به بهانه همکاری با آلمانها دستگیر شده بود، پس از تحمل ۱۶ ماه اسارت در زندانهای اراک، کرمانشاه و رشت، با پایان جنگ جهانی دوم در ۲۴ مرداد سال ۱۳۲۴ از زندان متفقین رهایی یافت.

او در حالی که از مقبولیت افزون تری در میان مردم برخوردار شده بود، مبارزات تازه ای را علیه اقدامات احمد قوام که در مقام نخست وزیری، عامل اجرای برنامه های استعمارگران در ایران بود، آغاز کرد.

احمد قوام السلطنه با تشکیل «حزب دموکرات» می کوشید از آن به عنوان حزبی قوی برای مقابله با حزب توده و ایجاد پایگاهی جهت سازماندهی هواداران خود و پیروزی در انتخابات دوره پانزدهم مجلس شورای ملی بهره ببرد. وی قصد داشت با کمک این حزب، مجلس را فتح کرده و به دور از مخالفتهای معمول مجلس به صدارت خود ادامه دهد.

کاشانی که جهت افشای اهداف قوام و روشنگری مردم، مسافرت تهران- مشهد را آغاز کرده بود در شهرهای مختلف مورد استقبال گرم مردم قرار گرفت. از این فضا برای افشاگری علیه دولت قوام استفاده کرد. سخنرانی های آیةا... کاشانی مردم را در مخالفت با دولت قوام، حزب دموکرات و انتخابات پانزدهم بسیج کرد.

هنگام حضور آیةا... کاشانی در سمنان، میان کارگران توده ای و سایر کارگران سمنانی زد و خورد خونینی درگرفت که به مجروح شدن جمع زیادی منجر شد.

در شهر حکومت نظامی اعلام و هیأتی مشغول رسیدگی به این بلوا گردید. هیأت اعزامی از سوی قوام، آیةا... کاشانی را مسبب این اتفاق معرفی کرد، لذا مأموران اداره نگهبانی در شب نیمه شعبان- ۲۸ تیر ۱۳۲۵ - این روحانی خستگی ناپذیر را در راه شاهرود- سبزوار توقیف و به املاک سالار منصور (غفار یگانه) در روستای بهجت آباد قزوین تبعید کردند.

مدتی بعد، آیةا... سیدمحمد بهبهانی در مجلس ترحیم آیةا... سیدابوالحسن اصفهانی، مرجع تقلید شیعیان جهان، طی سخنانی خطاب به شاه، خواستار آزادی آیةا... کاشانی شد. شاه هم دستوراتی در این مورد به قوام داده و طی مذاکراتی که میان قوام و آیةا... بهبهانی صورت گرفت، قرار شد اقداماتی جهت رفاه حال آیةا... کاشانی انجام شود.

کاشانی در ۲۲ آبان ۱۳۲۵ از بهجت آباد به قزوین منتقل شده و به حالت حبس و تبعید در این شهر ماند. تا اینکه در دی ماه ۱۳۲۵ از طرف مردم تهران به نمایندگی مجلس انتخاب شد؛ ولی دولت احمد قوام با اقدامات یک جانبه، مانع از راهیابی آیةا... کاشانی به مجلس گردید و نام وی را در حالی که در آن زمان، تهران دوازده نماینده داشت، به عنوان چهاردهمین نفر معرفی کرد!

ادامه تبعید آیةا... کاشانی، واکنش محافل مذهبی را نیز برانگیخت. نشریه «آیین اسلام» که از جمله نشریات وابسته به هیأتهای مذهبی پایتخت بود در شماره ۱۴۳ منتشره در یکم دی ماه سال ۱۳۲۵ در مطلبی زیر عنوان؛ «آیةا... کاشانی هنوز در قزوین است» به قلم مدیر این نشریه نوشت:

«ما بسیار متأسفیم که چنین مرد شریف با همه آن خدمات دینی و ملی خود در ایام جنگ دو سال تحت فشار سیاستهای شوم با بدترین اوضاعی زندانی شده اند و پس از پایان جنگ و استخلاص حضرت معظم له بار دیگر به چنگال سیاست گرفتار و مدتی در زندان بهجت آباد با مزاج علیل و حال پیری بسر می بردند اینک می گویند از زندان مستخلص شده و به قزوین تشریف برده اند.

ما نمی دانیم که این چه جور استخلاص است که در این هوای سرد هنوز نمی تواند به تهران برگشته و در خانه خود زندگی نماید؟ مگر آیةا... کاشانی چه کرده و کدام جرمی را مرتکب شده که سزاوار چنین شکنجه هایی می باشد... آیةا... کاشانی قطعاً هر چه گفته یا هر کاری انجام داده بر صلاح دین و ملک بوده است.به هر حال ماندن این ذریه پیغمبر در قزوین با آن وضع مزاجی و حال پیری مایه نارضایتی خدا و پیغمبر و ائمه اطهار سلام ا... علیهم اجمعین است. چشم عموم مسلمین پایتخت به سوی راه قزوین دوخته شده که آن دانشمند معظم کی بسوی خانه خود برمی گردد.

از قراری که شنیده ایم گویا قصد دارند که به قم تشریف ببرند و امیدواریم که انشاء ا... تعالی هرگونه سؤ تفاهمات مرتفع شده و بزودی به تهران و خانه خود مراجعت فرمایند».

در مدت تبعید ۱۸ ماهه آیةا... کاشانی در قزوین، مردم این شهر توجه و عنایت خاصی نسبت به ایشان داشتند تا اینکه بر اثر فشارهای سیاسی از سوی علما و مردم، آیةا... کاشانی توانست در ۱۵ آذر ۱۳۲۶ مجدداً به تهران بازگردد؛ هرچند این آزادی دیری نپاید و وی بار دیگر به «بیروت» تبعید گردید.