با تک‌فرزندی مخالفم!

بچه‌ها با پدر و مادرشان در خانواده‌ در یک تراز نیستند. پدر و مادر در یک‌تراز و بچه‌ها در تراز بعدی هستند؛ در نتیجه خیلی از آموزش‌های لازم را باید در تراز خود و در تعامل با هم‌شیرهای …

بچه‌ها با پدر و مادرشان در خانواده‌ در یک تراز نیستند. پدر و مادر در یک‌تراز و بچه‌ها در تراز بعدی هستند؛ در نتیجه خیلی از آموزش‌های لازم را باید در تراز خود و در تعامل با هم‌شیرهای خود (خواهر و برادران) بیاموزند و اگر این امکان وجود نداشته باشد، با مشکلاتی مواجه خواهند شد. اولین چیزی که تک‌فرزندها از آن بی‌بهره‌اند، داشتن هم‌بازی و هم‌زبانی است که هر وقت بخواهند، در دسترس آنهاست و با شرایط تربیتی همانند او که برایش نامانوس نیست، رشد یافته است. هر بچه‌ای از هم‌شیرهای خود و در تعامل با آنها می‌آموزد که مالکیت داشتن و دفاع از مالکیت چیست: «این تراش منه»؛ «اون عروسک توئه» و در ادامه این مالکیت، مهم‌ترین نکته و مهارت زندگی را می‌آموزد؛ یعنی این نکته را که: «همه چیز منحصر به من نیست!» او از کودکی باید بیاموزد که آدم‌های دیگر هم به اندازه او محبوب‌ و محترم هستند و حق دارند. اگر این مساله را یاد نگیرد، برای سیر طبیعی و موفقیت آینده‌اش در جامعه با مشکل مواجه می‌شود. علاوه بر این، برخی آموزش‌ها را که لازمه زندگی سالم هستند، در صورتی می‌توان به بچه یاد داد که در تعامل با خواهر و برادر باشد. تقدم و تاخر از این جمله است: « اول داداشت آب بخورد، بعد تو»؛ «اول خواهرت که کوچک‌تره بره دستشویی، بعد تو» و هیچ‌کدام از این آموزش‌ها با این کیفیت در هیچ نهاد اجتماعی دیگری مثل مهدکودک و مدرسه آموزش داده نمی‌شود و هیچ جایگزین مناسب دیگری نیز وجود ندارد که جای خواهر و برادر و تاثیر آنها در یادگیری فرزندتان را بگیرد.

دومین نکته‌ای که تک‌فرزندها از آن بی‌نصیب می‌مانند، شناخت خصوصیات جنسی موافق و مخالف جنسیت خود در دوران رشد است. به عنوان نمونه، پسر شما متوجه می‌شود که خواهرش شکنند‌ه‌تر است یا برادرش فلان ویژگی خاص را دارد که دانستن این مهارت و هضم تفاوت‌ها در بزرگسالی اوبسیار کمک‌کننده است. تازه، همه اینها غیر از آن بخش است که به یادگیری مفهوم استقلال در بچه‌ها منجر می‌شود. بچه‌ها در مراحل رشد خود و با بزرگ‌تر شدن باید بتوانند از والدین فاصله بگیرند اما کودک تک‌فرزند از آنجا که تنهاست، نمی‌تواند از والدینش خوب فاصله بگیرد و در نتیجه اغلب آنها به مصداق عامیانه کلمه وابستگی دارند و لوس هستند. شما مفهوم استقلال را در افکار و اعمال بسیاری از این بچه‌ها نمی‌بینید. گاهی هم جذب روابط بیرونی و دوستان هم‌سن می‌شوند که این خوشایند نیست؛ چون دوست‌های آنها در شرایط تربیتی متفاوتی بزرگ شده‌اند. به هر حال، برای تامین رشد و سلامت روان بچه‌ها، خوب است که بچه دیگری هم در خانواده شما باشد.

دکتر بدری‌السادات بهرامی

مشاوره خانواده و مدرس دانشگاه