بایسته های شکوفایی و نوآوری

مقام معظم رهبری سال ۸۷ را سال شکوفایی و نوآوری تعیین نمودند که بررسی ابعاد و فلسفه این نامگذاری و تلاش برای تحقق و نهادینه کردن آن مورد توجه و تاکید است

مقام معظم رهبری سال ۸۷ را سال شکوفایی و نوآوری تعیین نمودند که بررسی ابعاد و فلسفه این نامگذاری و تلاش برای تحقق و نهادینه کردن آن مورد توجه و تاکید است.

می‏دانیم، انقلاب اسلامی ایران در حالی هدف توطئه های مختلف سی ساله است که مردم شاهد دستاوردهای مختلف در عرصه عمرانی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی هستند، استقلال مردم، آزادی تعیین سرنوشت، هویت ایران اسلامی، نشاط و حرکت و امید در مردم بویژه جوانان، از برکات این انقلاب شکوهمند است، اما در عین حال مشکلات و مسایلی هم مردم را آزار می دهد. این مشکلات برخی ناشی از ضعف ساختارها، برخی ناشی از عملکردها، و برخی دیگر ناشی از تاخیر در تحقق دستاوردها است. برای رفع این موانع عنصر شکوفایی و نوآوری ضرورت است.

در حوزه شکوفایی پیگیری موارد قانونی در اولویت بندی طرح عمرانی و پیگیری آنها، پیگیری مصوبات استانی، پیگیری مصوبات و برنامه های دولت و مجلس در خصوص اجرای سیاست های اصل ۴۴، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون پولشویی، قانون رفع موانع تولید و سرمایه گذاری، قانون کاهش نرخ سود بانکی، قانون بودجه، اجرای برنامه کنترل نقدینگی و مهار تورم، قوانین مبارزه با فساد، به ثمر رساندن سهام عدالت، قانون ساماندهی حمل و نقل و قانون جامع مسکن مورد تاکید است.

در خصوص نوآوری باید گفت، نوآوری ضرورت همیشگی یک کشور و جامعه است. منتهی در سال ۸۷ و نیز به دو دلیل مهم، نوآوری را امری ضروری می کند. از سویی ایران اسلامی پیشقراول مبارزه با نظام سلطه است و به همین جهت مورد حمله و دشمنی قرار گرفته است و آمریکا و متحدانش از همه توان و ابزار برای جلوگیری از پیشرفت و توسعه ایران استفاده می کنند.

از سویی دیگر ایران دارای سند چشم انداز است که جایگاه اول اقتصادی و علمی را در سطح منطقه هدف گذاری کرده و عنصر رقابت از ملزمات رسیدن به این جایگاه ها است که بدون نوآوری و افزایش توان رقابتی و پیشرفت امکان پذیر نخواهد بود.

سوالی که در اینجا مطرح است این است که آیا نوآوری یک امر ذاتی است یا اکتسابی؟ امروز در علم مدیریت بحث خلاقیت و نوآوری بعنوان مهمترین عنصر کسب و کار و کارآفرینی شناخته شده است، نوآوری را فرآیند ایجاد هر چیز جدیدی که برای فرد، گروه، سازمان و صنعت یا اجتماعی خاص، ارزش مهمی داشته باشد می‏گویند. به عبارت دیگر:

"نوآوری = خلاقیت + تجاری کردن آن"

بنابراین، هر زمان که ایده جدید و با ارزشی به عنوان نمونه ای تبدیل شود که آن ایده به خلاقیت (اختراع) تبدیل شده و نمونه اولیه به تولید انبوه برسد می توان گفت نوآوری شده است.

بر این اساس حوزه‏های مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی ابتدا بایستی زمینه خلاقیت را فراهم کنند تا بستر نوآوری فراهم شود.

عوامل زیادی باعث تقویت خلاقیت و نوآوری است، اما شاید توجه به برخی عوامل زیر در شرایط فعلی زمینه نوآوری را فراهم کند.

۱) یکی از عوامل مهم در کشور، ساختار مناسب دولت و تشکیلات متناسب با اهداف مورد نظر است. دولت بایستی از وضعیت فعلی به وضعیت سیاست گزار و ناظر تبدیل شود، اصلاح ساختارها و روش با توجه به قوانین مادر مانند ابلاغ سیاست اصل ۴۴، مدیریت خدمات کشور فراهم شده و عزم و جدیت دولت و شخص رییس جمهور برای تحول می تواند این مهم را به ثمر رساند. بررسی ابعاد این دو قانون مهم و نتیجه آن در نوآوری در مقالات قابل بررسی است، اما اجمالاً اجرای سیاست اصل ۴۴ باعث کاهش تصدی‏گری دولت، آزاد سازی فعالیت‏های اختصاصی، ایجاد فضای رقابت و افزایش استانداردها، توسعه مالکیت عمومی و در نهایت تحقق کارایی و عدالت در حوزه اقتصادی خواهد شد. قانون مدیریت خدمات کشوری نیز نقش تصدی‏گر دولت را کاهش داده و هدایت و نظارت موثر دولت را فراهم می کند و در نهایت فعالیت و مشارکت و پویایی در ساختار دولت را باعث خواهد شد، زیرا کارکنان نسبت به اهداف مسئول شده و سیستم پرداخت بر مبنای پاداش ـ عملکرد شکل خواهد گرفت که این رضایت کارکنان و کارایی سیستم را نوید می دهد.

۲) حمایت و پشتیبانی و تشویق کسانی که از خود نظر و ایده‏های خلاقانه بروز می دهند؛ اگر این مهم بعنوان استراتژی (راهبردی) دولت تعیین می‏شود، تعیین اهداف روشن، امکانات تحقیقاتی، حمایت مالی، سیستم پاداش دهی تکریم و احترام تسهیل امور آنها این رویکرد را در کشور نهادینه خواهد کرد.

۳) ارتباط واقعی و حقیقی بین پژوهش و مسایل راهبردی و کارکردی کشور؛ به عبارت دیگر حضور دانشگاهیان در متن جامعه، آسیب شناسی مشکلات مدل سازی بومی و انجام تحقیقات کاربردی و نهایتاً تدوین مدل بومی برای حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فنی، تولیدی و در نتیجه تعیین تیمی با اختیارات کافی از سوی رییس جمهور و ایجاد فضای پاسخگویی به این مهم کمک خواهد کرد.

۴) تدوین برنامه فرهنگی؛ رسانه ای برای نهادینه کردن نوآوری در زندگی فردی سازمانی و اجتماعی با استفاده از ابزار قدرتمند هنر بویژه توسط رسانه‏ی ملی برای ایجاد و تقویت روحیه تحول و نوآوری در تک تک افراد ملت.

لطف‏الله فروزنده