اهداف كمی دولت چیست

مشی دولت نهم نقد و بعضا نفی عملكرد اقتصادی و اجتماعی دولت های قبل به ویژه در زمینه مبارزه با فساد, عدالت محوری و حمایت از اقشار فقیر و بوده است

در ملاقاتی كه اخیرا بین مسوولان دولت نهم و اقتصاددانان منتقد انجام شد، مسوولان در پاسخگویی به برخی سوالات مطرح در زمینه عملكرد اقتصادی دولت نكاتی را مطرح كردند كه حاكی از عدم قبول برنامه چهارم توسعه و اهداف كمی پیش‌بینی شده در آن توسط آنان بود. به طور مثال وزیر كار گفته :«رشد اقتصادی در مقایسه با گذشته بسیار مناسب بوده است و نرخ هشت درصد برنامه به ویژه آن‌جا كه به بهبود بهره‌وری مربوط می‌شود، دست نیافتنی است» یا وزیر امور اقتصادی و دارایی با ارایهء آمار و ارقام رشد اقتصادی كشور در دو سال اخیر مدعی می‌شود: «تعداد كشورهایی كه بالای هشت درصد رشد داشته‌اند بسیار محدود است» و تاكید می‌كند: «نسبت به دولت قبلی نرخ‌های رشد بالاتر است» و در این رابطه حرف نهایی را رییس دولت نهم می‌زند: «نرخ رشد هشت درصد غیرواقعی است و اگر تكالیف قانون برنامه برای دستیابی به نرخ هشت درصد بخواهد به اجرا درآید، تورم آن هزینه‌ها، غیرقابل تحمل خواهد بود.» و ایشان اعلام می‌كند كه آمادگی كامل دارد اثبات كند كه احكام برنامه و جدول‌های برنامه چهارم با یكدیگر نمی‌خوانند و برنامه فاقد انسجام است.

نویسنده فرض را بر این می‌گذارد كه مدعای همه مسوولان دولت نهم در رابطه با قانون برنامه چهارم توسعه درست بوده و حق با ایشان است، بنابراین این برنامه (با وجود قانونی‌ بودن) قابل اجرا و تحقق نیست اما سوال مهمی كه در این مورد رخ می‌كند این‌كه در این صورت برنامه دولت چیست؟ و بالاخره «اهداف كمی دولت چیست؟» و چگونه و با تكیه بر چه معیار و میزانی می‌توان عملكرد اقتصادی و اجتماعی را مورد ارزیابی و داوری قرار داد؟

خوشبختانه اخیرا یك مجادله كلامی بین دو چهره شاخص جناح حاكم دربارهء سیاست خارجی دوران دكتر ولایتی شكل گرفت و در این میان، دكتر لاریجانی حرف حساب و بسیار مهمی به این مضمون را عرضه كرد: «اختلاف من و ولایتی خیلی روشن و ساده است. برای من مملكت‌داری و كار حكومتی، همانند یك پروژه باید «از قبل» هدف‌دار و صاحب نقشه اقدام باشد، این همان چیزی است كه آن را «روش پروژه‌ای» نامیده‌ام. در منطق كاری ولایتی، ابتدا باید تیر را رها كرد و برای آن پیروزی جشن گرفت و تیرانداز را تشویق كرد! این هم مسلك «قبه‌نوری» است كه ... . از قضای روزگار و با توجه به آنچه در ابتدا آمد، این حرف حساب را می‌توان خطاب به دولت نهم تعمیم داد زیرا ظاهرا دولت نهم به اجرای قانون برنامهء چهارم توسعه و تحقق اهداف كمی آن باور ندارد و از سوی دیگر، هیچ برنامه‌ای هم ندارد و در نهایت همچون تیراندازی عمل می‌كند كه هركجا اصابت كند، دورش را خط می‌كشد و اعلام پیروزی می‌كند و البته تیرانداز هم باید تشویق شود، صد البته این مسلك را دربارهء دولت نهم باید «هاله نوری» نام نهاد!

مشی دولت نهم نقد و بعضا نفی عملكرد اقتصادی و اجتماعی دولت‌های قبل به ویژه در زمینه مبارزه با فساد، عدالت‌محوری و حمایت از اقشار فقیر و ... بوده است، در حالی كه مسوولان همین دولت در ارزیابی عملكرد دوساله دولت به مقایسه نتایج كمی حاصل با دولت‌های گذشته روی آورده و مدعی موفقیت می‌شوند كه در این صورت حتی اگر مدعای‌شان درست باشد، پس تكلیف آن همه نقد و نفی بر دولت‌های گذشته چه می‌شود؟ ضمن این‌كه تاكنون، هیچ‌گونه گزارش عملكردی كه این دولت به‌طور خاص مدعی انجام آن بوده است مثل مبارزه با فساد، عدالت اجتماعی‌و ... نیز حتی در مقایسه با عملكرد دولت‌های گذشته ارایه نشده است. سخن آخر این‌كه دو سال از عمر دولت نهم سپری شده و دو سال دیگر نیز به سرعت در حال گذر است اما اگر مسوولان دولت به این سوال مهم كه «اهداف كمی دولت چیست؟» به طور شفاف و روشن و مكتوب پاسخ ندهند و برنامه عمل خود را اعلام ندارند، آن وقت در پایان چهار سال، هیچ‌گونه معیار و میزانی برای ارزیابی عملكرد این دولت وجود نخواهد داشت و مسوولان در هر صورت می‌توانند دور نتایج حاصل را خط بكشند و پیروزی خود را اعلام كنند و سیاست «هاله نوری» یعنی همین!

علی مزروعی