روند غیرحرفه‌ای پرورش اسب در ایران

پرورش اسب در ایران روندی حرفه‌ای را طی نمی‌کند و به همین دلیل تعداد پرورش‌دهندگان حرفه‌ای اسب در کشور ما انگشت‌شمار و غیرقابل ذکر است. پرورش‌دهندگان اسب معمولا تولیدات منحصر …

پرورش اسب در ایران روندی حرفه‌ای را طی نمی‌کند و به همین دلیل تعداد پرورش‌دهندگان حرفه‌ای اسب در کشور ما انگشت‌شمار و غیرقابل ذکر است. پرورش‌دهندگان اسب معمولا تولیدات منحصر به فردی ندارند که حالا این تولیدات منحصر به‌فرد بخواهد روانه بازار جهانی شود.

حتی اگر کره اسبی منحصر به فرد و نادر در ایران به وجود بیاید این کره اسب بنا به دلایل بسیار زیادی همچون شرایط نامطلوب محیطی، مدیریت غلط در زمینه بهداشت، تغذیه نادرست و مکان غیراستاندارد از بین می‌رود و به مرحله بهره‌برداری نمی‌رسد. ادامه این روند باعث شده است در بازار جهانی حرفی برای گفتن نداشته باشیم. وقتی در بازار جهانی اسب حرفی برای گفتن نداشته باشیم، گردش مالی صنعت پرورش اسب ما کاهش می‌یابد. وقتی هم گردش مالی کم باشد توجیه اقتصادی وجود ندارد و بدون توجیه اقتصادی هم نمی‌توانیم پیگیر حرفه‌ای و دائم پرورش اسب در ایران باشیم.

پرورش اسب در ایران نیازمند یک برنامه علمی و جامع است. در حال حاضر، مادیان ن‍ژاد اسبچه خزر ۵/۲تا۳میلیون تومان ارزش دارد. حالا اگر بخواهیم از این مادیان یک کره به وجود بیاوریم باید هزینه‌های جفتگیری- که چیزی بالغ بر ۵۰۰ هزار تومان می‌شود - رابه قیمت اولیه مادیان اضافه کنیم. در صورتی که عمل جفتگیری انجام شود ۱۱ ماه نیز دوران بارداری اسب طول می‌کشد که این ۱۱ ماه خود شامل هزینه‌های زیادی است. حتی اگرمخاطب و خریدار کره اسب بلافاصله شناسایی شود نمی‌توان کره را همان روز تولد به فروش رساند. برای این کار باید حداقل شش ماه صبر کرد. یک برآورد ساده نشان می‌دهد پرورش اسب، یک‌سال و نیم زمان می‌برد که گذشت این زمان خود به وجود آورنده هزینه‌های زیادی است. در این صورت هزینه ماهانه خوراک اسب ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان می‌شود که مبلغ تغذیه کره اسب هم به آن اضافه می‌شود. همه این هزینه‌ها متعلق به نژاد اسبچه خزر است که معمولا هزینه‌های کمتری به پرورش‌دهنده اسب تحمیل می‌کند.

با این‌که این نژاد در ایران جزو ارزان‌ترین نژادها محسوب می‌شود، اما در اروپا بازار خوبی دارد. در واقع ذخایر ژنتیکی ما باعث شد نژاد اسبچه خزر در اروپا رونق بگیرد. تمام هزینه‌هایی که برای پرورش اسبچه خزر برآورد شد جزو حداقل‌هاست. اگر نژادی همانند مادیان عرب را بخواهیم پرورش بدهیم هزینه‌ها مضاعف می‌شود. در حال حاضر خرید یک مادیان عرب به تنهایی ۴۰ تا ۶۰ میلیون تومان برای پرورش‌دهنده اسب هزینه در بردارد.

مدیریت بازار اسب در ایران مشکل دارد و تا زمانی که ریشه‌های این مشکل شناسایی نشود، شناسایی بازار جهانی اسب و واردات آن معنایی ندارد. ما ابتدا باید صنعت پرورش اسب را در ایران بخوبی بشناسیم تا در ادامه بتوانیم به بازارهای جهانی راه پیدا کنیم.

غزاله منتظم ‌

کارشناس مدیریت دامپروری