شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
درنگی در فلسفه سیاسی اسلام كدام اكثریت
اهمیت بحث فلسفه سیاسی اسلام آن جا آشكار می شود كه حكومت بخواهد برای آن چه در مقام عمل اتفاق می افتد، بنیادی نظری دست و پاكند تا از این طریق بتواند درجامعه، اعمال قدرت كند. پرسش اساسی این است كه مشروعیت حكومت اسلامی ناشی از اراده و وفاق جمعی مردم است یا برگرفته از اراده الهی و منشائی قدسی دارد؟ در یك توصیف كلی در اندیشه سیاسی اسلام، مطابقت با موازین شرعی (آن چنان كه از روح اسلام برمی آید)،به معنای مشروعیت داشتن است.
با اعتقاد به اصل توحید(توحید در همه ابعاد)، حق حاكمیت وتشریع، به معنای اتم آن، ویژه خداوند است.سپس براین مبنا كه دموكراسی می تواند فرم های گوناگون داشته باشد، حاكمیت به پیامبر (ص) و امامان معصوم(ع) و در دوران غیبت به فقیهان واجد شرایط تسری می یابد. بنابراین به نظر می رسد كه در چارچوب تفكر سیاسی اسلام باید میان مشروعیت و مقبولیت تمایز قائل شد.
بنابراین، در این فرم، اتكای صرف به مفاهیمی مانند قرارداد اجتماعی ، كه مبنای تقنین و حكومت در جوامع غربی است، معنای خود را از دست می دهد. بنابراین چنین نیست كه مردم در مدار حكومت اسلامی هیچ جایگاهی در تصمیم گیری ندارند، بلكه جایگاه نخست، مشروعیت داشتن آن است؛ آن هم مشروعیتی الهی. مردم در چنین جامعه ای، در چارچوبی شرعی دارای حق انتخاب و بهره مند از آزادی های مشروع اند. روشن است كه بستر اجرایی دستورات مبتنی بر دین، در یكی از فرم های معمول حكومت فراهم می آید.
آن گاه كه حكومت اسلامی، به جز برخورداری از مشروعیت الهی، از مشروعیت مردمی نیز بهره مند باشد، در تحقق آرمان های خود موفق تر خواهد بود. اما این بدان معنا نیست كه بدون در نظر گرفتن رای اكثریت (به معنای مدرن آن)، حكومت اسلامی فاقد اعتبار است. بر اساس مستندات تاریخی، می توان چنین گفت كه در نگرش اسلامی و شیعی، رای اكثریت هرگز مبنا و منشأ تامی برای مشروعیت قرار نگرفته است.
اكثریت، تنها از آن حیث كه اكثریت است، در اندیشه سیاسی اسلام، مشروعیت نداشته است، بلكه منظور، اكثریت اهل فكر و تامل است كه می توانند در معنا و باطن شریعت، غور و تفحص كنند. این جمع متفكران شریعت مدار، چیزی جز آنچه از متن دین برمی آید، اظهار نمی كنند. تحقق چنین اكثریتی البته ایده آل به نظر می رسد و دست كم تاكنون شاهد چنین اتفاقی نبوده ایم. در نظام سیاسی اسلام، چنانكه هر عقلی نیز می پذیرد، بدون شهروندان، حكومت تحقق خارجی نمی پذیرد و قانون در اینجا قانون الهی حاكم نمی شود؛ امری كه در دوران سیزده ساله تبلیغ دین اسلام توسط پیامبر(ص) در مكه شاهد آن هستیم؛ یعنی عدم آمادگی مردم برای تشكیل حكومت اسلامی. در واقع آنچه باعث می شود به ساحت امكانی مشروعیت حكومت اسلامی، رنگ تحقق ببخشد و ساختار و نظام سیاسی كارآمدی را فراهم آورد، همانا هماهنگی سه مؤلفه قانون (كه منشا الهی داشته باشد)، حاكم و مردم است.
این شریعت مداران حاكم البته در خلأ حكم نمی رانند و خود وابسته به همان نظام الهی اند كه شهروندان اطاعت از آن را گردن می نهند. اصل اجتهاد در اینجا به یاری حاكمان می آید تا بتوانند در رنگارنگی اقتضائات نوشونده جهان جدید، ایده مناسب را از میان فحاوی دین، فهم و استخراج كنند.
مسیح هاشم زاده
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران دولت انتخابات حجاب عراق دانشگاه تهران مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم چین روز معلم رهبر انقلاب نیکا شاکرمی
سیل آتش سوزی زلزله شهرداری تهران سازمان هواشناسی آموزش و پرورش هلال احمر قوه قضاییه پلیس معلم فضای مجازی قتل
تورم بانک مرکزی مسکن قیمت خودرو سهام عدالت قیمت طلا قیمت دلار بازار خودرو خودرو ایران خودرو حقوق بازنشستگان سایپا
مهران غفوریان ساواک رضا عطاران تلویزیون موسیقی عمو پورنگ سریال سینمای ایران شهاب حسینی مسعود اسکویی دفاع مقدس عفاف و حجاب
فلسطین اسرائیل رژیم صهیونیستی جنگ غزه غزه آمریکا روسیه ترکیه حماس نوار غزه اوکراین یمن
فوتبال استقلال باشگاه پرسپولیس سپاهان آتیلا حجازی باشگاه استقلال علی خطیر لیگ برتر بازی لیگ برتر ایران تراکتور لیگ قهرمانان اروپا
اپل هوش مصنوعی صاعقه گوگل ناسا تلفن همراه عکاسی مدیران خودرو کولر
کبد چرب فشار خون چای دیابت بیماری قلبی