شیطان تاسمانی، جانوری که اعصاب ندارد!

تاز، شخصیت خشمگین، قهوه‏ای رنگ و همیشه گرسنه کارتون‌های کودکی‌تان را یادتان هست؟ فکر می‏کنید این شخصیت چقدر با نمونه طبیعی‏اش یعنی شیطان تاسمانی شباهت دارد؟

تاز، شخصیت خشمگین، قهوه‏ای رنگ و همیشه گرسنه کارتون‌های کودکی‌تان را یادتان هست؟ فکر می‏کنید این شخصیت چقدر با نمونه طبیعی‏اش یعنی شیطان تاسمانی شباهت دارد؟

شخصیت بانمک و همیشه چرخان کارتون‌های کودکی را به خاطر دارید؟ تاز (Taz)، همان موجود قهوه‌ای رنگ خشمگین همیشه در جوش و خروش؛ دیوانه‌ای سیرنشدنی و همیشه گرسنه که همه چیز را می‌خورد و زبان آدمیزاد هم حالیش نمی‌شد؟ اگرچه همانند بسیاری از شخصیت‌های کارتونی شرکت وارنر، تاز نیز از جانوری واقعی الهام گرفته شده بود؛ اما همه خصوصیات آن هم با همتای واقعی‌اش همخوانی نداشت: جانوری به نام شیطان تاسمانی.

به گزارش نشنال جئوگرافیک، شیطان تاسمانی جانوری است که به طرز آشکاری خلق و خویی بداخلاق و عصبی دارد. زمانی‌که این جانور از سوی شکارچیان تهدید می‌شود، بر سر جفت با شیطانی دیگر دعوا می‌کند و یا می‌خواهد از غذای خود دفاع کند؛ دست به خشونتی دیوانه‌وار و مهارنشدنی می‌زند. نخستین مهاجران اروپایی که پا به سرزمین استرالیا گذاشتند، پس از مشاهده چنین صحنه‌هایی به این جانور لقب «شیطان» دادند؛ نمایش‌هایی همراه با دندان غروچه‌های عصبی و خرناس‌های حلقی که مو را بر تن آدمی سیخ می‌کرد.

این پستاندار تندمزاج دارای فرمی خشن همراه با پوششی از خز زمخت قهوه‌ای یا سیاه است، که به آنها شکلی شبیه به بچه خرس بخشیده است. اغلب این جانوران نوار یا لکه سفیدی روی سینه، و خال‌های روشنی در اطراف یا انتهای بدن خود دارند. پاهای جلویی آنها بلندتر از پاهای پشتی است، که باعث می‌شود حرکتی سلانه سلانه و شبیه به خوک داشته باشند.

کیسه‌دار، گوشتخوار و شب‌رو

شیطان تاسمانی بزرگ‌ترین کیسه‌دار گوشتخوار دنیا است. طول این جانور به ۷۵ سانتی‌متر، و وزن آن به ۱۲ کیلوگرم می‌رسد؛ اگرچه اندازه آن بسته به میزان غذای در دسترس به شدت تغییر می‌کند. کله بزرگ این جانور دارای دندان‌های تیز و آرواره‌هایی عضلانی است، که یکی از قدرتمندترین گازگرفتن‎ها را در میان پستانداران به این حیوان بخشیده است.

شیطان تاسمانی جانوری اکیدا گوشتخوار است و از حیواناتی مانند مارها، پرندگان، ماهی و حشرات تغذیه می‌کند، و اغلب نیز با لاشه جانوران مرده دلی از عزا در می‌آورد. زمانی که این جانوران به خوبی تغذیه می‌کنند، دم آنها همانند سایر کیسه‌داران به دلیل چربی انباشته باد می‌کند و متورم می‌شود.

شیطان تاسمانی جانوری منزوی و شب‌رو است. این جانوران روز خود را به تنهایی و درون کنده‌های خالی، غارها و یا نقب‌های زیرزمینی می‌گذرانند، و شب‌ها برای شکار بیرون می‌روند. آنها از موهای بلند اطراف چانه و حس بویایی و بینایی عالی خود، برای اجتناب از شکارچیان و یافتن طعمه و لاشه استفاده می‌کنند. آنها تقریبا هر چیزی را که بتوانند دندان‌های تیزشان را در آن فرو کنند می‌خورند، و حتی از مو، پوست و استخوان‌های غذا نیز نمی‌گذرند.

شیطان‌های تاسمانی ماده پس از سه هفته بارداری، بین ۲۰ تا ۳۰ توله بسیار کوچک را به دنیا می‌آورند. اما از آنجایی‌که مادر تنها ۴ نوک پستان دارد، فقط عده کمی از آنها زنده می‌مانند. نوزدان پس از ۴ ماه سر از کیسه در می‌آورند، در ۶ ماهگی از شیر گرفته می‌شوند و از ۸ ماهگی به بعد باید روی پای خود بایستند.

بیماری مرموز

این جانوران که زمانی در تمام قاره استرالیا پراکنده بودند، امروزه تنها بومی جزیره تاسمانی هستند. زیست‌شناسان گمان می‌کنند که انقراض آنها در سرزمین اصلی استرالیا به دلیل ورود سگ‌های آسیایی یا دینگوها به منطقه بوده است. از اواخر دهه ۱۸۰۰ میلادی تلاش‌هایی برای از ریشه کندن این جانوران از سوی مزرعه‌داران انجام شد، چرا که به اشتباه فکر می‌کردند این جانوران مسئول کشتن چهارپایان آنها هستند. این اقدامات تقریبا موفق شده بود تا نسل این جانور را منقرض کند، که دولت استرالیا در سال ۱۹۴۱ / ۱۳۲۰ آنها را در زمره جانوران حفاظت شده قرار داد و از آن زمان جمعیت آنها با نرخ ثابتی رو به افزایش است.

در حال حاضر بزرگ‌ترین تهدید برای شیطان تاسمانی، بیماری مرموزی به نام «بیماری تومور صورت شیطان (DFTC)» است. این بیماری فاجعه‌بار که در اواسط دهه ۱۹۹۰ / ۱۳۷۰ کشف شد، سرطان مسری و کشنده نادری است که تلفات بالایی را در جمعیت این کیسه‌دار منحصر به فرد استرالیا بر جای گذاشته است. طی این بیماری توده‌های بزرگی در اطراف چشم و سر حیوان ایجاد می‌شود که غذا خوردن را برای آن سخت می‌کند، و نهایتا جانور از گرسنگی تلف می‌شود. متخصصان سلامت حیوانات جمعیت‌هایی را که این بیماری هنوز در آنها ظاهر نشده است از سایرین جدا کرده، و تمرکز خود را روی برنامه‌های زادآوری در اسارت گذاشته‌اند تا بتوانند این گونه را از خطر انقراض نجات دهند. بروز همین بیماری باعث شده است تا دولت استرالیا شیطان تاسمانی را در زمره گونه‌های آسیب‌پذیر (Vulnerable) قرار دهد.