وظایف بانوان نسبت به احكام الهی

احكام و دستورهای الهی را در زمان رسول خدا ص باید از آن حضرت سؤال كرد و پس از ایشان از اوصیا و جانشینان معصوم او و در زمان غیبت صغری از نوّابِ خاصّه امام زمان عج و اما

احكام و دستورهای الهی را در زمان رسول خدا(ص) باید از آن حضرت سؤال كرد و پس از ایشان از اوصیا و جانشینان معصوم او و در زمان غیبت صغری از نوّابِ خاصّه امام زمان (عج) و اما در زمان غیبت كبری، «یا باید شخص مجتهد باشد كه بتواند احكام را از روی دلیل به دست آورد، یا از مجتهد تقلید كند، یا از راه احتیاط طوری به وظیفه خود عمل نماید كه یقین كند تكلیف خود را انجام داده است، مثلاً اگر عدّه‏ای از مجتهدین عملی را حرام می‏دانند و عدّه‏ای دیگر می‏گویند حرام نیست، آن عمل را انجام ندهد، و اگر عملی را بعضی واجب و بعضی مستحب می‏دانند، آن را به جا آورد؛ پس كسانی كه مجتهد نیستند و نمی‏توانند به احتیاط عمل كنند، واجب است از مجتهد تقلید نمایند(۱)».

عَنْ اَبی‏بَصیرٍ قالَ: دَخَلَتْ اُمّ خالِدِ العَبْدِیّه عَلی اَبی‏ عَبْدِاللّهِ (ع) وَ اَناَ عِنْدَهُ فَقالَتْ: جُعِلْتُ فِداكَ اِنّهُ یَعْتَرینی‏ قَراقِرٌ فی‏ بَطْنی‏ وَ قَدْ وَصَفَ لی‏ اَطِبّأُ الْعَراقِ النّبیذَ بِالسّویقِ فَقالَ: ما یَمْنَعُكَ مِنْ شُرْبِهِ؟ فَقالَتْ: قَدْ قَلّدْتُكَ دینی‏. فَقالَ: فَلا تَذُوقی‏ مِنْهُ قَطْرَه لا وَاللّهِ لاآذُنُ لَكِ فی‏ قَطْرَه مِنْهُ فَاًِّنّما تَنْدَمینَ اِذا بَلَغَتْ نَفْسُكِ ههُنا وَ اَوْ مَئَ‏بِیَدِهِ اِلی‏ حَنْجِرَتِهِ - یَقُولُها ثَلاثاً - اَفَهْمِتِ؟ فَقالَتْ: نَعَمْ.(۲)

ابوبصیر می‏گوید: نزد حضرت صادق (ع) بودم كه زنی به نام امّ‏خالد وارد شد و عرض كرد: جانم به فدایتان، گرفتار مرضی شده‏ام كه پزشكان، خوردن شراب را برایم نسخه كرده‏اند (چه می‏فرمایید؟) حضرت فرمود: چرا نخوردی؟ عرض كرد: من در دینم مقلّدِ شما هستم (نه مقلّد دیگران) حضرت فرمود: نه به‏خدا قسم، یك قطره از آن را هم اجازه چشیدن نداری. سپس سه مرتبه فرمود: همانا زمانی كه جانت به گلویت برسد پشیمان خواهی شد، آیا فهمیدی؟ عرض كرد: بلی. (ظاهراً معالجه او از طریق دیگری هم امكان‏پذیر بوده است كه امام(ع) به او اجازه نداده‏اند.)

مسأله: مسایلی كه انسان غالباً به آنها احتیاج دارد، واجب است یاد بگیرد.(۳) (تا در هنگام عمل بر خلاف وظیفه شرعیِ خود رفتار نكند.)

▪ سؤال: آیا زن می‏تواند به مقام اجتهاد برسد یا خیر؟ لطفاً توضیح دهید؟

▪ جواب : امكان رسیدن به رتبه اجتهاد برای زن هم هست، ولی نمی‏توان مرجع تقلید برای دیگرا باشد.(۴)

▪ سؤال: آیا كسی كه به مقام اجتهاد نایل شده جایز است از مجتهد دیگری تقلید نماید؟

▪ جواب: طبق نظر علمای امامیّه جایز نیست.(۵)

▪ سؤال: بفرمایید زنِ شوهردار چگونه باید تقلید كند و می‏تواند مجتهد دیگری داشته باشد و اگر می‏تواند منافاتی بالزوم اطاعت زن از شوهر دارد یا نه؟

▪ جواب: زن، در تقلید مستقل است، ولی در امور زناشویی باید از شوهر اطاعت كند و بدون اجازه شوهر نمی‏تواند از منزل خارج شود.(۶)

▪ سؤال: آیا درست است كه تقلیدِ افرادِ خانواده (همسر و فرزند) تابع سرپرست خانواده می‏باشد؟

▪ جواب: در تقلید تبعیّت نیست.(۷)

▪ سؤال: اگر زن از مجتهدی تقلید می‏كند كه كاری را واجب یا حرام دانسته و شوهر از مجتهدی تقلید می‏كند كه آن كار را واجب یا حرام نمی‏داند، آیا شوهر در این مورد می‏تواند همسر خود را وادار به مخالفت با فتوای مرجع تقلیدش كند؟

▪ جواب: خیر، بلكه بر زن واجب است طبق فتوای مرجع خود عمل كند.(۸)

● وظیفه مرد در مقابل همسر و فرزندان‏

یا اَیّهَا الّذینَ امَنُوا قُوا اَنْفُسَكُمْ وَ اَهْلیكُمْ ناراً وَ قُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَه عَلَیْها مَلائِكَه غِلاظٌ شِدادٌ لایَعْصُونَ اللّهَ ما اَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ مایُؤْمَروُنَ.(۹)

ای كسانی كه ایمان آورده‏اید! خود و خانواده خویش را از آتشی كه هیزمِ آن انسانها و سنگ‏ها است نگاه‏دارید، آتشی كه فرشتگانی برآن گمارده شده كه خشن و سخت‏گیرند، و هرگز مخالفت فرمان خدا نمی‏كنند و دستورهای او را دقیقاً اجرا می‏نمایند.

نگه‏داری خویشتن، به ترك معاصی و عدم تسلیم در برابر شهواتِ سركش است، و نگه‏داری خانواده، به تعلیم و تربیت و امر به معروف و نهی از منكر، و فراهم ساختن محیطی پاك و خالی از هرگونه آلودگی، در فضای خانه و خانواده است.

از این آیه شریفه استفاده می‏شود كه حقِ زن و فرزند تنها به تأمین هزینه زندگی و مسكن و تغذیه آنها خلاصه نمی‏شود، بلكه مهم‏تر از آن، تغذیه روح و جان آنها و به كار گرفتن اصول تعلیم و تربیت صحیح است.(۱۰)

▪ سؤال: آیا بر شوهر واجب است كه مسایل مورد ابتلا و نیاز همسرش را به او بیاموزد؟

▪ ج: واجب است به او تعلیم دهد و اگر خودش نمی‏تواند باید وسایل فراگیری او را آماده سازد.(۱۱)

▪ سؤال: آیا زن می‏تواند بدون اجازه شوهر برای فراگیری مسایلِ شرعی یا مسجد یا نماز جمعه یا مجالس مذهبی از خانه خارج شود؟

▪ ج: اگر فراگیریِ مسایل شرعی، از واجباتِ زن باشد و راهی برای فراگیری ندارد جز به خروج از منزل، و مفسده‏ای نداشته باشد، به قدرِ ضرورت و به اندازه واجب می‏تواند خارج شود، ولی برای مسجد و غیره بدون اجازه نمی‏تواند خارج شود.(۱۲)

۱) توضیح المسائل مراجع، مسأله ۱.

۲) وسائل الشیعه، ج ۱۷، ص ۲۷۵.

۳) توضیح المسائل مراجع، مسأله ۱۱.

۴) استفتاآت امام، ج ۱، ص ۲۱، سؤال ۵۴؛ استفتائات جدید حضرت آیه‏الله مكارم، ج ۱، ص ۲۲، سؤال ۲۴.

۵) تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله «الاًّ جتهاد و التقلید» نوشته آیه الله فاضل لنكرانی، ص ۱۴.

۶) استفتاآت امام، ج ۱، ص ۱۳، سؤال ۲۵؛ جامع المسائل حضرت آیه‏الله فاضل، ج ۲، ص ۶۴، سؤال ۲۲.

۷) استفتاآت امام، ج ۱، ص ۱۳، سؤال ۲۴.

۸) جامع المسائل حضرت آیه الله فاضل، ج ۱، ص ۶۴، سؤال ۲۳.

۹) تحریم، ۶.

۱۰) تفسیر نمونه، ج ۲۴، ص ۲۸۶.

۱۱) صراط النجاه، ج ۳، ص ۲۵۸، سؤال ۷۷۲، مطابق با فتوای حضرت آیه الله خوئی‏۱ و آیه الله تبریزی.

۱۲) جامع المسائل حضرت آیه‏الله فاضل، ج ۱، ص ۴۶۴، سؤال ۱۶۳۴.

Fatal error: Allowed memory size of 268435456 bytes exhausted (tried to allocate 10502144 bytes) in /var/www/vista/web/fp.php on line 93