آندروپوز چیست؟

واژه آندروپوز که به معنی یائسگی در مردان است، خیلی کمتر از منوپوز یعنی همان یائسگی زنان به کار می‌رود. واقعیت این است که آقایان هم مثل خانم‌ها از سنین میانسالی دچار کم شدن هورمون‌های …

واژه آندروپوز که به معنی یائسگی در مردان است، خیلی کمتر از منوپوز یعنی همان یائسگی زنان به کار می‌رود. واقعیت این است که آقایان هم مثل خانم‌ها از سنین میانسالی دچار کم شدن هورمون‌های جنسی می‌شوند، ولی برخلاف خانم‌ها که در حدود پنجاه سالگی افت شدید و قابل توجهی در استروژن و پروژسترون پیدا کرده و طی دو یا سه سال به کلی هورمون‌های جنسی را از دست می‌دهند، آقایان بتدریج و خیلی کند این کمبود هورمونی را

تجربه می‌کنند.

از چهل سالگی بتدریج مقدارهورمون تستوسترون در خون آقایان کاهش یافته و این کمبود به کم‌شدن میل و فعالیت‌های جنسی و نیز کم‌شدن حجم عضلات و قدرت عضلانی منجر می‌شود.

از طرفی کم‌شدن استحکام استخوان‌ها که در سنین پیری در آقایان رخ می‌دهد نیز مربوط به همین کاهش هورمونی است.

یکی از مهم‌ترین مشکلات در تشخیص کمبود هورمون تستوسترون در آقایان مسن این است که علائم این کمبود بسیار مبهم و غیر اختصاصی است. احساس خستگی و پرخوابی، کاهش تمرکز، به‌هم خوردن خواب، تحریک‌پذیری و روحیه افسرده، همگی می‌تواند در اثر کمبود هورمون جنسی مردانه ایجاد شود.

با وجود این علائمی که بر شمرده شد در اثر بیماری‌های متعدد دیگری هم می‌تواند ایجاد شود. بخصوص این‌که در سن بالا هم بیماری‌ها شایع است و هم درمان‌هایی که برای انواع بیماری‌ها تجویز می‌‌شود، عوارض جسمی و روحی فراوانی دارد.

با یک مثال این بحث را ادامه می‌دهم: ناتوانی جنسی که به معنی شل بودن آلت تناسلی و ناتوانی در اتمام یک فعالیت جنسی است، در کمتر از ۱۰ درصد آقایان جوان وجود دارد. شیوع این بیماری در چهل تا هفتاد سالگی به ۵۰ درصد می‌رسد؛ یعنی در این محدوده سنی که به آن محدوده میانسالی می‌گوییم (‌سن ۷۰ به بالا به عنوان سن کهولت نامیده می‌شود)، نیمی از مردان بتدریج یا ناگهان دچار ناتوانی نسبی در نزدیکی می‌شوند. جالب این است که وقتی این افراد بررسی می‌شوند، فقط در صد کمی از آنان دچار کمبود تستوسترون و بقیه دارای میزان کافی از این هورمون هستند.

اکنون این پرسش را باید پاسخ داد که پس چرا آقایان با این درصد بالا دچار ناتوانی جنسی می‌شوند. فعالیت صحیح مغز و احساس آرامش یکی از فاکتورهای مؤثر اصلی در فعالیت جنسی است، بنابراین درگیری‌های شغلی و اقتصادی و استرس‌هایی که برای گذران زندگی، آقایان را در این سنین مشغول می‌کند، یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد ناتوانی جنسی است؛ یعنی فرد با داشتن میزان کافی از هورمون جنسی به دلیل مشغله شدید ذهنی از فعالیت طبیعی جنسی محروم می‌شود.

انواع بیماری‌های جسمی دلیل دیگر این مشکل است. بیماری‌های قلبی، کلیوی و کبدی و نیز دیابت از عوامل ناتوانی جنسی است. هر گونه بیماری مزمن دیگر مثل سرطان نیز به همین ترتیب عارضه می‌دهد.

از دیگر دلایل بسیار شایع ناتوانی جنسی داروهاست: داروهای آرامبخش، داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدحساسیت و انواع داروهایی که برای درمان فشار خون به وفور استفاده می‌شود.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری‌های غدد