الزامات بسیج در دهه چهارم انقلاب

در این یادداشت به تحلیل بیانات امام راحل ره و مقام معظم رهبری در خصوص بسیج می پردازیم و نشان خواهیم داد که دوران بسیج هیچ گاه به پایان نمی رسد و تداوم انقلاب در گرو حیات بسیج و بسیجی است

در این یادداشت به تحلیل بیانات امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری در خصوص "بسیج" می پردازیم و نشان خواهیم داد که دوران بسیج هیچ گاه به پایان نمی رسد و تداوم انقلاب در گرو حیات بسیج و بسیجی است.

گفتار اول)

● آیا دوران بسیج پایان یافته است؟

حوادث پر التهاب ماههای ابتدایی شکل‌گیری انقلاب اسلامی، ضرورت بسیج همگانی ملت برای دفاع از امنیت کشور در برابر ناآرامیهای ایجاد شده توسط دشمنان انقلاب را ایجاد کرده بود. در این میان ماجرای تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان پیرو خط امام و آشکار شدن تبدیل این سفارتخانه به پایگاهی برای جاسوسی و توطئه‌افکنی علیه نظام جمهوری اسلامی، انقلاب اسلامی را در شرایط ویژه "رویارویی مستقیم امریکا با ایران" قرار داد. تهدید امریکاییها برای حمله نظامی به ایران به قصد آزادی جاسوسان، دغدغه ای بود که ضرورت وجود نیروی منسجم، آموزش دیده، نظامی، انقلابی و مردمی برای دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامی را بیش از گذشته فراهم آورد.

در چنین شرایطی بسیج مستضعفین به فرمان حضرت امام خمینی(ره) در ۵ آذر ۱۳۵۸ تشکیل گردید. حضرت امام در همان ایام در دیدار با جمعی از پاسداران درباره ضرورت دفاع از کشور فرمودند:

«مملکت اسلامی باید همه‏اش نظامی باشد. تعلیمات نظامی داشته باشد... یک مملکت بعد از یک چند سالی بشود یک کشوری با ۲۰ میلیون جوان که دارد بیست میلیون تفنگدار داشته باشد. بیست میلیون ارتش داشته باشد. و این یک همچه مملکتی آسیب بردار نیست.»(۱)

با تشکیل بسیج رهبر کبیر انقلاب اسلامی در ضرورت تشکیل این نهاد مردمی و اهمیت آن بیانات وپیام های زیادی ابراز فرمودند. ایشان در پیام سال ۱۳۶۷ که به مناسبت هفته بسیج صادر نمودند، می فرمایند: «تشکیل بسیج درنظام جمهوری اسلامی ایران یقینا از برکات و الطاف جلیه خداوند تعالی بود که بر ملت عزیز و انقلاب اسلامی ایران ارزانی شد در حوادث گوناگون پس از پیروزی انقلاب خصوصاً جنگ، بودند نهادها و گروههای فراوانی که با ایثاروخلوص و فداکاری و شهادت طلبی، کشور و انقلاب اسلامی را بیمه کردند ولی حقیقتاً اگر بخواهیم مصداق کاملی از ایثار و خلوص و فداکاری و عشق به ذات مقدس حق و اسلام را ارائه دهیم چه کسی سزاوارتر از بسیج و بسیجیان خواهد بود.»

حضرت امام خمینی (ره) در همین پیام می فرمایند:

ـ بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق میدهد.

ـ بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش برگلدسته های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سرداده‌اند.

ـ بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشه پاک اسلامی است که تربیت یافتگان آن، نام و نشان در گمنامی و بی نشان گرفته‌اند.

ـ بسیج لشگر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضاء نموده‌اند.

ـ من همواره به خلوص و صفای بسیجیان غبطه میخورم و ازخدا میخواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند، چرا که دراین دنیا افتخارم این است که خود بسیجی‌ام.

از آن روز تا کنون بسیج در عرصه‌های مختلفی حضور موفقیت آمیز داشت که بی شک هیچ مجموعه دیگری نمی‌توانست جایگزین آن شود. رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با فرماندهان گردانهای عاشورای بسیج سراسر کشور این دوران باشکوه حضور بسیج در صحنه دفاع از انقلاب را چنین توصیف می‌کنند:

«این نیروهای مردمی، که اگر نبودند - این بسیج اگر نبود، این نیروی عظیم حزب الله اگر نبود - در جنگ هم شکست می‌خوردیم؛ در مقابل دشمنان گوناگون هم در این چندسال شکست می‌خوردیم و آسیب‌پذیر بودیم. کارخانه‌ی ما را می‌خواستند به تعطیلی بکشانند؛ نیروی حزب‌اللهی از داخل کارخانه می‌زد به سینه‌شان. مزرعه‌ی ما را در اوایل انقلاب می‌خواستند آتش بزنند؛ نیروی حزب‌اللهی از همان وسط بیابانها و روستاها و مزارع، می‌زد توی دهانشان. خیابانها را می‌خواستند به اغتشاش بکشند؛ نیروی حزب‌اللهی می‌آمد سینه سپر می‌کرد و در مقابلشان می‌ایستاد. جنگ هم که معلوم است! این، آن نیروی اصلی کشور است. نظام اسلامی متکی به این نیروست.»( ۲)

پایان ۸ سال دفاع مقدس و مقاومت همه جانبه ملت در برابر متجاوزین, سرآغاز فصلی نو پیش روی انقلاب اسلامی بود: "دوران بازسازی و سازندگی"! در این میان برخی زمزه ها به گوش می‌رسید که با پایان یافتن شرایط جنگی کشور, و فرا رسیدن دوران صلح و آرامش، زمان آن فرا رسیده است که برخی نهادهای انقلابی - از جمله مجموعه بسیج مستضعفین - نیز به پایان کار خود رسیده و انحلال خود را اعلام نمایند. به عبارتی دیگر پایان جنگ تحمیلی به معنای پایان عمر بسیج تعبیر گردید. این نداهای شوم از سه خاستگاه متفاوت مطرح شنیده می‌شد:

۱) دشمنان انقلاب اسلامی و در راس آنها امریکا که بیشترین ضربه را از بسیج و بسیجیان خورده بودند، از طریق جنگ تبلیغاتی و رسانه‌ای خود این خط را دنبال می‌کردند.

۲) خاستگاه دوم این ادعا نزد کسانی بود که در طول دهه اول انقلاب بطور مستقیم در صحنه‌های پرخطر انقلاب حضور نداشتند و تنها از دور نظاره‌گر حوادث بودند. عافیت طلبانی که مشکلات و مصائب را از نزدیک لمس نکرده و در یک همسویی با بیگانگان متاثر از القائات ایشان همان سخنان را تکرار می‌کردند.

۳) گروه سوم نیز برخی جریانهای سیاسی بودند که به نهادهای انقلابی از جمله بسیج به عنوان مانعی پیشروی اغراض و اهداف سیاسی خویش در بهره گیری بیشتر از قدرت می نگریستند, و بدین جهت طرح بازنشستگی بسیج را مطرح می ساختند.

در این بین ایدئولوگ و مفسر بزرگ انقلاب اسلامی چنین ابراز می‌دارند که: «من در جواب آن سؤال آغازین که جایگاه بسیج در کشور ما بعد از دوران جنگ کجاست؟ می‌گویم که بسیج باید با همان روحیه و شور و قدرت دوران جنگ باقی بماند و جوانان آموزش ببینند و سازماندهی شوند و آمادگی و حضور پیدا کنند.»(۳)

معظم له در نقد دیدگاه سه جریان مذکور می‌فرمایند: «خیلی ها می‌خواستند بعد از تمام شدن جنگ، چنین وانمود کنند که بسیج تمام شد. این، یک تلقین شیطانی بود، که شاید دستهای دشمن هم در آن بی‌تأثیر نبود. اما من عرض می‌کنم که بسیج تمام شدنی نیست. بسیج باید روزبه‌روز توسعه پیدا کند و قوی شود. روحیه‌ی بسیجی و معرفت بسیجی باید فراگیر شود، تا این کشور بتواند بار سنگینی را که بردوش دارد - که همان بار هدایت الهی و سعادت انسانهاست - به سر منزل برساند. لذا، بسیج، تمام شدنی نیست.»( ۴)

ایشان در جایی دیگر تاکید می‌فرمایند: «بعضی تصور کردند که با پایان جنگ، بسیج هم پایان خواهد گرفت. بعضی هم صلاح‌اندیشی کردند که با پایان دوران جنگ، دیگر احتیاجی به بسیج نیست! فکرهایی که از نور بصیرت معنوی برخوردار نیست، بهتر از این محصولی نمی‌دهد. بسیج، آن روز از مرزهای نظامی جغرافیایی کشور دفاع کرد و در میدان رزم توانست خود را نشان دهد؛ اما مگر مرزهای دفاعی انقلاب فقط به مرزهای جغرافیایی منحصر می‌شود؟»(۵)

مواضع حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی پایانی است بر جنگ روانی که بر علیه بسیج آغاز شده و تداوم دارد. هر چند هنوز برخی نداها با تاکید بر ادعاهای گزاف پیشین به گوش می‌رسد، اما امروز آنچه باید مورد توجه بسیج و بسیجیان قرار گیرد تبیین چگونگی تداوم بسیج در سیر تکامل انقلاب اسلامی است.

در آستانه ورود انقلاب اسلامی به دهه چهارم حیات طیبه خویش، لازمه تداوم حضور پرشور بسیج در صحنه دفاع از انقلاب اسلامی، ارائه پاسخی صحیح و دقیق به سه سوال اساسی است؛ سوالاتی که عدم ارائه پاسخ صحیح به آن حضور دقیق و پرثمر بسیج در این دوران را کمرنگ خواهد نمود. این سوالات را چنین می‌توان مطرح کرد:

ـ بسیجی کیست و از چه ویژگیها و شاخصه هایی برخوردار است؟

ـ مهمترین وظایف و اولویتهای امروز بسیج و بسیجی چیست؟

ـ دشمنان بسیج چه کسانی هستند؟

ـ پاسخ به سوالات فوق را در گفتارهای بعدی دنبال می‌کنیم.

گفتار دوم)

● بسیجی کیست؟

بازتعریف هویت بسیج و بسیجی و تعمق و تدبر در فهم آن یکی از ضروری‌ترین نیازها و وظایف امروز نسل امروز بسیج در آستانه آغاز دهه چهارم انقلاب اسلامی است. بی‌شک از آنجا که بسیج فرزند عزیز و صالح رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) و شاگرد خلف ایشان حضرت آیت الله خامنه‌ای است، برای رسیدن به شناختی حقیقی از معنای بسیجی و مولفه‌ها و شاخصه‌های هویت بسیجی، باید به سراغ آراء و نظرات ایشان رفت و کلام این دو بزرگوار را مرور نمود.

در این گفتار در پاسخ به سوال بسیجی کیست، مولفه هایی از رهنمودهای حضرت آیت الله خامنه ای استخراج شده و در ذیل چهار سرفصل:

الف) ماهیتو مشخصات بسیج

ب) مولفه‌های هویت‌بخش بسیجی اسوه

ج) عرصه‌های حضور بسیج

د) مظهر یک بسیجی کامل؛ طبقه بندی گردیده است.

الف) معنای بسیج

۱) حرکت عظیم ملت ایران، همراه با آگاهی؛

۲) احساس آمیخته‌ی با عقلانیت؛

۳) حرکت و عمل آمیخته‌ی با مبنای فکری؛

۴) عملگرایی همراه با آرمان‌گرایی؛

۵) دیدن افق‌های دوردست؛ اینها مجموعه‌یی است که ذهنیت و هویت بسیج را تشکیل می‌دهد.(۶ )

۶) اگر بخواهیم بسیج را در یک تعریف کوتاه معرفی کنیم، باید بگوییم: بسیج، عبارت است از مجموعه‌ای که در آن، پاکترین انسانها، فداکارترین و آماده به کارترین جوانان کشور، در راه اهداف عالی این ملت و برای به کمال رساندن و به خوشبختی نائل کردن این کشور، جمع شده‌اند.

۷) بسیج، عبارت است از تشکیلاتی که در آن، افراد متفرق و تنها، به یک مجموعه‌ی عظیم و منسجم و به یک گروه آگاه، متعهد، بصیر و بینای به مسائل کشور و به نیاز ملت، تبدیل می‌شوند؛

۸) مجموعه‌ای که دشمن را بیمناک و دوستان را امیدوار و خاطرجمع می‌کند. معنای بسیج، این است.

۹) بسیج در حقیقت، مظهر یک وحدت مقدس، میان افراد ملت است.

۱۰) بسیج در واقع، مظهر عشق و ایمان و آگاهی و مجاهدت و آمادگی کامل، برای سربلند کردن کشور و ملت است. همه‌ی انسانهایی که این خصوصیات را دارند، در واقع جزو بسیجند.(۷ )

۱۱) بسیج حرکتی خردمندانه؛ حرکت بسیج هم، از روز اول تا امروز، یک حرکت خردمندانه بوده است. به تبلیغات دشمنان، که بهترین جوانان ما و فداکارترین و با صفاترین و نورانیترین عناصر این ملت را، به تعصب و تحجر رمی می‌کنند، کاری نداریم.(۸ )

۱۲) بسیج حرکتی عمیق و منطبق بر نیازهای دنیای اسلام: بسیج یک حرکت بی ریشه و سطحی و صرفاً ازروی احساسات نیست، بسیج یک حرکت منطقی و عمیق و اسلامی و منطبق بر نیازهای دنیای اسلام – و به طریق اولی – جامعه اسلامی است. قرآن کریم می فرماید: «هو الذی ایدک بنصره و بالمؤمنین» ای پیامبر، خدای متعال تو را، هم به وسیله نصرت خودش و هم از طریق مؤمنین مؤید قرار داد و کمک کرد. این خیل عظیم مؤمنینی که در اینجا مورد اشاره آیه قران قرار گرفته اند، عبارت دیگری است از آنچه که امروز به نام بسیج در جامعه ما قرار دارد.(۹ )

۱۳) بسیج یعنی حضور در صحنه؛ بسیج، یعنی حضور در میدانهایی که نظام اسلامی، وظیفه‌ی انسانی و الهی و نیازهای کشور، حضور او را در آن میدانها لازم می‌داند و او را به آنها فرا می‌خواند. بسیجی، هر یک از آحاد ملت است که در هرجایی که به حضور او نیاز هست، آماده باشد. (۱۰)

۱۴) بسیج یعنی حضور با ایمان‌ترین‌ها برای دفاع از کشور: بسیج، یعنی حضور بهترین و با نشاطترین و باایمان‌ترین نیروهای عظیم ملت در میدانهایی که برای منافع ملی و برای اهداف بالا، کشورشان به آنها نیاز دارد. همیشه بهترین و خالصترین و شرافتمندترین و پرافتخارترین انسانها، این خصوصیات را دارند. بسیج در یک کشور، معنایش آن زمره‌ای است که حاضرند این پرچم افتخار را بر دوش بکشند و برایش سرمایه‌گذاری کنند؛ که آسان هم نیست.( ۱۱)

۱۵) امروز همه‌ جوانان ما، پیران ما، دانشجویان ما، روحانیون ما، بزرگان ما، کوچکان ما و قشرهای مختلف مافهمیده‌اند که سعادتشان در این است که اسلام را با بصیرت و با روشن‌بینی و خردمندی بفهمند و آن را به‌کار گیرند تا بتوانند از دشمنیها بکاهند، دشمنیها را دفع کنند. این همان بسیج است؛ حقیقت بسیج یعنی این. ارتش بیست میلیونی که امام فرمودند، یعنی این(.۱۲))

۱۶) بسیج به این معناست که جوانان ملت و عناصر کاری ملت، در میدانهای سخت، احساس کنند که به امید خدا و با توکل بر او، دارای چنان قدرت و توانایی هستند که می‌توانند در مقابل دشمنان بایستند. این، معنای بسیج است.(۱۳)

۱۷) بعضی خیال می‌کنند بسیج یک سازمان دولتی است؛ اما این‌طور نیست.(۱۴) بسیج مجموعه‌ای غیر رسمی در خدمت انقلاب: بسیج معنایش این است که آن روزی که میدان دفاع از مرزهای کشور یا از استقلال کشور یا از سربلندی کشور مطرح باشد و باز بشود، این فقط سازمانهای رسمی نیستند که وارد میدان می‌شوند؛ بلکه آحاد ملت به اینها کمک می‌کنند و وارد میدان می‌شوند؛ همچنان که در طول این بیست سال در دوران جنگ و قبل از جنگ و بعد از جنگ وارد شدند. این معنای بسیج است.( ۱۵)

اگر هر کدام از دستگاه‌های گوناگون کشور روحیه‌ی بسیجی پیدا کنند، توفیقات‌شان بیشتر می‌شود... فرهنگ بسیجی است که می‌تواند بر همه‌ی تحولات این کشور فایق بیاید و حرکت این کشور را تضمین کند. (۱۶)

ب) مؤلفه‌های هویت بخش بسیج

۱) معنویت

۲) شجاعت

۳) غیرت

۴) استقلال

۵) آزادگی

۶) اسیر خواستهای حقیر نشدن.( ۱۷ )

۷) بیدار شدن

۸) حساس بودن؛

۹) انگیزه داشتن

۱۰) امید

۱۱) تکیه به هدایت الهی و اعتماد به کمک الهی.(۱۸)

۱۲) ایمان عمیق؛تلاش مخلصانه؛هشیاری در شناخت دشمن؛گذشت و ایثار در برابر دوست؛و ایستادگی و مقاومت شجاعانه و خستگی‌ناپذیر؛ این آن حقیقت والایی که امام بزرگوار ما به خاطر آن، بسیجی بودن را افتخار خود می‌دانست. (۱۹)

۱۳) روشن‌بینی؛ حرکت منطقی و خردمندانه؛ محاسبات دقیق، کار دقیق و نتایج علمی جزو خصوصیاتی بوده که از روز اول تا امروز، در بسیج مردمی محسوس بوده است.(۲۰ )

۱۴) عنصر مؤمن انقلابی علاقه‌مند به سرنوشت میهن

۱۵) علاقه‌مند به سرنوشت کشور

۱۶) یک فرد فداکار.( ۲۱)

۱۷) بسیج همچنین یعنی: انسان باهمتی که غیرت دینی و دانایی فکری و نیازشناسی و ابتکار و جوشش ذهنی و خلاقیت دارد ووارد میدان می‌شود.(۲۲ )

۱۸) بسیجی، یعنی: دلِ با ایمان،مغزِ متفکّر، دارای آمادگی برای همه‌ میدانهایی که وظیفه‌ای انسان را به آن میدانها فرا می‌خواند. این معنای بسیجی است.(۲۳)

۱۹) از همه‌ی قشرها یک بسیجی، آن کسی است که مقدورات و امکان خود را در راه هدف‌های عظیم این ملت به میدان می‌آورد؛ خود را سهیم می‌کند؛ خود را مسؤول می‌داند و مایل نیست کنار بنشیند، تا دیگران تلاش کنند، او هم نگاه کند؛ یا آن‌جایی که سودمند است، سودش را ببرد؛ و یا تا یک گوشه‌اش ساییده شد، بنا کند به ایراد گرفتن و اعتراض کردن؛ این‌جور انسان هم در جامعه داریم؛ بسیجی آن کسی است که این‌گونه نیست. (۲۴)

۲۰) روحیه‌ی بسیجی یک روحیه‌یی است که اگر در هر نقطه‌یی و در هر قشری به‌وجود بیاید، در آن‌جا فعالیت و نشاط و حرکت و حیات را مضاعف و چند برابر می‌کند؛ این معنای بسیج است. (۲۵)

۲۱) شرط دیگر این است که در مقابل این حرکت و کار، از کسی مزد نخواهد. مزد، مربوط به جایی است که کسی از بیرون به ما انگیزه می‌دهد - این کار را بکن، این پول را بگیر - وقتی ما از درون و عمق جان و از عشقمان انگیزه می‌گیریم، از چه کسی می‌خواهیم مزد بگیریم؟ مزد دادن، تحقیر ماست؛ تحقیر انسانی است که از درون دارد می‌جوشد. اینها خصوصیات یک انسان بسیجی است؛ فرهنگ بسیج یعنی این. هیچ ملت باشرفی از وجود مجموعه‌ بسیجی در درون خود بی‌نیاز نیست. (۲۶)

۲۲) جهاد و شهادت، دو فصل بزرگ حرکت بسیج: مکتب بسیج، مکتب مجاهدت معنوی و مخلصانه است. این مجاهدت، برای ملت و کشور و بالاتر از همه برای دین خدا و سرافرازی پرچم آزادگی اسلامی در همه‌ی دنیاست. این مجاهدت خطراتی دارد. بالاترین خطر برای انسان، جان باختن است. در مکتب بسیج، نام این جان باختن «شهادت» است. جهاد و شهادت، دو فصل بزرگ حرکت بسیجی است. (۲۷)

● مولفه‌های دانشجوی بسیجی

حضرت امام خمینی(ره) در پیام خویش به مناسبت هفته بسیج در سال ۱۳۶۷ در ضرورت و هویت تشکل بسیج دانشجویی می فرمایند:« بسیج باید مثل گذشته و با قدرت و اطمینان خاطر به کار خود ادامه دهد و امروز یکی از ضروری ترین تشکلها بسیج دانشجو و طلبه است.»

۱) دانشجوی بسیجی، آن عنصر نورانی و پاکنهادی است که در حال فراگرفتن دانش و آماده‌سازی علمی و فکری خود برای شرکت در پیشرفت مادی ملت و کشورش، چراغ ایمان و هدایت را نیز در دل خود و در محیط دانشگاه فروزان می‌کند و فضا را با صلاح و صفا و نورانیت خود نورانی می‌سازد.

۲) دانشجوی بسیجی کسی است که دشمن کمین‌گرفته را از یاد نمی‌برد و غافلانه، خود و دانشگاه و کشورش را به دست تطاول دشمن نمی‌سپرد.

۳) دانشجوی بسیجی، جوانی خود را مغتنم می‌شمرد و از لحظه‌های گرانبهای آن برای خودسازی علمی و فکری و روحی بهره می‌گیرد.

۴) دانشجوی بسیجی، پیکار فرهنگی و فکری و عقلانی را نیز مانند حضور در میدانهای جنگ، با تکیه بر هوشمندی و تلاش و توکل به پیش می‌برد و خود را در همه حال، سرباز اسلام و انقلاب و فرزند خمینی کبیر می‌شمرد.

۵) بسیج دانشجویی در عین آن‌که یک تشکل نظم‌یافته و برخوردار از سازماندهی است، نه در جناحهای سیاسی، هضم و حل می‌شود و نه خود را رقیب سازمانهای دانشجویی متعارف می‌شمرد.

۶) هر دانشجویی با هر سلیقه‌ی سیاسی، اگر پایبند به ارزشهای انقلاب و آماده‌ی حضور در عرصه‌ی مبارزه‌ی فرهنگی و سیاسی با استکبار و ایادی آشکار و نقابدار آن است، می‌تواند در خیل بسیجیان دانشگاه و عضوی از بسیج دانشجویی باشد.(۲۷)

ج) بسیج شامل چه کسانی است؟

۱) آن کسی که با ایمان است، دنبال اهداف والاست، حاضر است از وجود خود برای کشورش، برای اسلامش، برای نظام اسلامی و برای آحاد ملتش، با وجود خود، با استعداد خود، با جان و تن خود سرمایه‌گذاری کند،او بسیجی است؛ در هر کجا که باشد.(۲۸ )

۲) در حقیقت همه‌ انسانهای مؤمن، آگاه، بصیر، عاشق، متعهد، علاقه‌مند و آماده به کار،در هر میدانی از میدانها که برای ملت مفید است، حضور دارند، جزو بسیجند.(۲۹)

۳) همه‌ی جوانان، همه‌ی انسانها و همه‌ی مردان و زنانی که در این کشور، دلشان با نور ایمان، منوّر است، در قبال مسؤولیت عظیمی که بر دوش ملت ایران نهاده شده است، احساس وظیفه می‌کنند. این پرچم پرافتخاری که دست ملت ایران سپرده شده است، یعنی پرچم سربلندی اسلام، پرچم عزّت اسلام، پرچم نام‌آوری و شکست ناپذیری اسلام؛ اینها امروز دست ملت ایران است. همه‌ی کسانی که نسبت به این وظیفه‌ی بزرگ، احساس مسؤولیت می‌کنند، در حقیقت بسیجی هستند. هرجا وظیفه‌ای باشد، انسان بسیجی در میدان آن وظیفه، حاضر است.(۳۰)

۴) در میان جوانان هرکس که این احساس مسؤولیت و این احساس علاقه‌ی به اهداف را، همراه با اخلاص در وجود خود حس می‌کند، او بسیجی است. چه در نیروی مقاومت باشد، چه نباشد؛ چه رسما کارت بسیج گرفته باشد، چه نگرفته باشد.(۳۱ )

۵) هر کس که در دل برای سرنوشت خود، سرنوشت این ملت و آینده ایران اسلامی ارزش قائل است، برای استقلال و هویت ملت خود ارزشی قائل است، آن کسی که از تسلط قدرتهای بیگانه بیزار است، برایش آینده این کشور و این ملت و آینده دنیای اسلام یک هدف بزرگ محسوب می شود؛ آن کسی که از رنجهای ملت فلسطین دلش خون است؛ آن کسی که مایل است بیش از یک میلیارد مسلمان دنیا قدرت عجیبی را تشکیل بدهند که بشریت را به سمت کمال هدایت کنند و خودشان در قله کمال قرار بگیرند، آن کسی که این احساسات و این درکها را دارد و حاضر است در این راه قدمی بردارد،او بسیجی است.(۳۲

۶) آن مادری که با عشق به فرزند خود - که عشق مادران به فرزندان‌شان، چیزی شبیه افسانه‌هاست؛ افسانه‌یی که هر روز در زندگی ما، هزاران و هزاران بار واقعیت و تجسم پیدا می‌کند - با طوع و رغبت، او را راهی جبهه‌ی دفاع می‌کند و بعد که جنازه‌ی فرزند شهیدش را تحویل می‌گیرد، به جای اظهار پشیمانی، به جای اظهار گله، اظهار سرافرازی و افتخار می‌کند، مظهر یک بسیجی کامل است.(۳۳)

۷) آن خانواده‌هایی که در دوران سخت این کشور، در همه‌ی مشکلاتی که بر سر راه این ملت وجود داشت، خود را سهیم دانستند؛ با زبان‌شان، با پول‌شان، با کار دستی‌شان، با حضورشان، همان کاری را که می‌توانستند انجام بدهند، آن را به میدان آوردند، اینها بسیجی‌اند. (۳۴)

ح) عرصه‌های حضور بسیج

بسیج یعنی به صحنه آمدن و به میدان آمدن. چه میدانی؟ میدان چالش‌های حیاتی و اساسی. میدان‌ها و چالش‌های اساسی زندگی چیست؟ فقط آن وقتی است که به کشوری حمله شود و مردم آن کشور به صحنه بیایند تا از مرزهای خودشان دفاع کنند؟ البته که نه؛ این فقط یکی از موارد به میدان آمدن است.

۱) آن وقتی هم که هویت ملی و سیاسی یک ملت مورد مناقشه قرار می‌گیرد، جای به میدان آمدن است.

۲) آن وقتی هم که به فرهنگ و اعتقادات و باورهای ریشه‌دار یک ملت اهانت می‌شود و آن را تحقیر می‌کنند، جای به میدان آمدن است.

۳) آن وقتی هم که نسل برگزیده‌ی یک ملت احساس می‌کنند از غافله‌ی دانش عقب مانده‌اند و باید علاجی بکنند، جای به میدان آمدن است.

۴) آن وقتی هم که احساس بشود پایه‌های یک زندگی مطلوب و عادلانه در کشور احتیاج به تلاش دارد تا ترمیم و یا استوار شود، جای به میدان آمدن است.

۵) آن وقتی هم که جبهه‌های فکری و فرهنگی دنیا برای تسخیر ملتها با ابزارهای فوق مدرن می‌آیند تا ملتی را از سابقه و فرهنگ و ریشه‌ی خود جدا کنند و براحتی آن را زیر دامن خودشان بگیرند، جای به میدان آمدن است.

همه‌ی اینها انسانهایی را می‌طلبد که نیاز را احساس کنند؛ آدمهای گیج و غافل و سرگرم نیازهای حقیر اصلا این نیازها را احساس نمی‌کنند. (۳۵)

۶) عدم محدود نمودن بسیج به میدان جنگ: وقتی که بسیج را با نظر تحلیلی و دقیق نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که میدان نبرد نظامی، تنها میدان حضور بسیج نبود. این، کار خدا بود که بسیج ملت ایران بتواند در سخت‌ترین میدانها که همان میدان جنگ است، چنان قدرتی از خود نشان دهد که دیرباورترین افراد هم قبول کنند که ملت ایران دارای توانایی است.(۳۶)

۷) بسیج مرد همه میدانهای ملی: همه‌ی میدانهایی که بسیج در آن حضور پیدا کرده است، میدانهای ملی است؛ میدانهای مربوط به همه‌ی ملت - مثل میدان دفاع مقدس، میدان سازندگی و خدمات عمومی - است. هیچ‌وقت کشور، از یک مجموعه‌ی عظیمی که از بهترین فرزندان کشور و با این خصوصیات تشکیل شده است، بی‌نیاز نیست.(۳۷)آن‌جایی که نیازمند رفتن به عرصه‌ی نظامی است، او پیشاهنگ است؛ جوان و پیر هم نمی‌شناسد؛ دور و نزدیک هم نمی‌شناسد؛ آن جایی که جای حضور در عرصه‌ی سیاسی و میدان سیاست است، او فعال و پرنشاط است؛ آن جایی که در عرصه‌های بین‌المللی باید حضور پیدا کرد - عرصه‌های گوناگون بین‌المللی؛ عرصه‌ی سیاسی، عرصه‌ی فرهنگی، عرصه‌ی ورزشی - او در آن‌جا، مظهر عزت ملت و کشور خود است. با این روحیه، با این احساس، در آن‌جا حاضر می‌شود؛آن جایی که جای علم است، جای تحقیق است، جای صبر کردن بر مشکلات نوآوری علمی است، از جان و ذهن خودش مایه می‌گذارد؛ آن جایی که جای پول خرج کردن است، اگر پولی دارد، پول خرج می‌کند. این، بسیجی است.(۳۸)

۸) بسیج یعنی نیروی کارآمد کشور برای همه میدانها: بسیج، یعنی نیروی کارآمد کشور برای همه‌ی میدانها. میدان جنگ مطرح بود، بسیج کارآمدی خود را ثابت کرد. میدانهای دیگر هم که پیش بیاید - و تا به‌حال خیلی از آنها پیش آمده است - باز بسیج کارآمدی خود را اثبات می‌کند. همان جوان دلباخته و عاشقی که در میدان جنگ، چشم به دهان فرمانده داشت و فرمانده‌اش را از شدت اخلاص و فداکاری و شیفتگی خود متحیر می‌کرد، همان جوان وارد دانشگاه هم که می‌شود، استاد خود را متحیر می‌کند؛ وارد آزمایشگاه علمی هم که می‌شود، همین‌طور است؛ در میدان تحلیل سیاسی هم که وارد می‌شود، همین‌گونه است. (۳۹)

۹) بسیج مرد همه میدانهای سخت: در میان آحاد عظیم ملت شصت و پنج میلیونی ما، کسانی که اگر جان لازم باشد، می‌دهند؛ اگر مال لازم باشد، می‌دهند؛ اگر حضور به تن و جسمشان لازم باشد، آن را حاضر می‌کنند؛ اگر بحث سازندگی باشد، پا وسط میدان می‌گذارند؛ اگر بحث دفاع باشد، در وسط میدان می‌آیند؛ اگر لازم باشد برای هدفهای کشور، خود را از لحاظ علمی آماده کنند، این کار را می‌کنند؛ هرچه هدفهای والا از آنها بخواهند، حاضرند آن را تقدیم بکنند؛ آن جمعی که این خصوصیت را دارند، اسمشان بسیج است.(۴۰)

۱۰) توان بسیجی در خدمت جهاد عمومی کشور: بسیج، یعنی مجموعه انسان‌هایی که نیروی خودشان را به میدان می‌آورند تا در جهاد عمومی کشور و ملت‌شان، در جهت رسیدن به قله‌ها، فعال باشند و با آنها همکاری کنند و در کارشان سهیم باشند؛ این، معنای بسیج است.(۴۱)

۱۱) بسیج دلسوز انقلاب در همه عرصه‌ها: امروز هم، بسیجی برای کشور دل می سوزاند برای آبادانی کشور تلاش می کند، برای حفظ استقلال ملی، هرچه بتواند کار می کند و از جان خود هم می گذرد، امروز هم اگر احساس کند دشمن می خواهد از روزنه‌ای، چه اقتصادی و سیاسی و چه فرهنگی – به داخل کشور نفوذ کند در مقابل او می‌ایستد و با مشت به صورتش می‌کوبد.(۴۲)

۱۲) بسیج مرد عرصه ایستادگی در برابر دشمن: اگر روزی دشمنی به کشوری حمله‌ نظامی کند. چه کسی در مقابلش می‌ایستد؟ کسی که از همه به سرزمین خود علاقه‌مندتر است؛ به ملت خود علاقه‌مندتر است؛ به زخارف دنیوی بی‌علاقه‌تر است؛ احساس مسؤولیت بیشتری می‌کند و متعهدتر است. چنین کسی می‌رود دفاع می‌کند. شما دیدید که در دوران جنگ، چه کسانی رفتند دفاع کردند. عمده‌ میدان ما را، بسیج پر کرد.(۴۳)

د) مظهر یک بسیجی کامل

علی‌بن‌ابیطالب مصداق کامل یک بسیجی فداکار انقلاب است. بسیجی یعنی این. یعنی همه‌ی وجودش وقف اسلام است. وقف است برای آنچه پیغمبر می‌خواهد و خدا را خشنود می‌کند. امیرالمؤمنین علیه‌الصلاه و السلام هیچ مایه‌ای برای شخص خود نگذاشت. در آن ده سال - ده سال حیات پیغمبر - امیرالمؤمنین علیه‌الصلاه والسلام هر کاری که کرد، برای پیشرفت اسلام بود. این‌که می‌بینید می‌گفتند فاطمه‌ی زهرا و امیرالمؤمنین و فرزندانشان گرسنه ماندند، علتش همین است. والا این جوان اگر به فکر کاسبی بود، می‌توانست بهتر از هر کاسبی، به کسب بپردازد. این همان علی است که بعدها در دوران پیری‌اش چاه می‌کند؛ چاهی که مثل گردن شتر، آب از آن بیرون می‌زد. آن‌وقت، هنوز دست و رویش را از گرد و غبار کار نشسته، می‌نشست و وقف نامه‌ی چاه را می‌نوشت! آن حضرت از این کارها زیاد کرده است. چقدر نخلستانها آباد کرده بود. چرا باید امیرالمؤمنین علیه‌الصلاه و السلام، در جوانی گرسنه بماند؟ در روایت است که فاطمه‌ی زهرا سلام‌الله‌علیها خدمت پیغمبر رفت. آن‌قدر گرسنگی کشیده بود که پیغمبر زردی گرسنگی را در صورت او مشاهده کرد؛ دل پیغمبر سوخت و برای دخترش دعا فرمود. همه‌ی تلاش امیرالمؤمنین علیه‌الصلاه والسلام در راه خدا و برای پیشرفت اسلام بود. آن حضرت برای خودش کاری نمی‌کرد. این، همان مصداق کامل بسیجی است.

من به بسیجیانِ عزیزِ فعّالِ این کشورِ علوی و فاطمی عرض می‌کنم: امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام را الگوی خودتان قرار دهید که بهترین و بزرگترین الگو برای بسیجیان مسلمان در همه‌ی عالم، علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السّلام است.(۴۴)

گفتار سوم)

● وظایف و انتظارات از بسیج

تعیین اینکه امروز چه باید کرد؟ و کدام یک از مسایل باید در اولویت قرار گیرد؟، سوالاتی است که همواره باید توسط افراد و مجموعه های انقلابی مورد بازپرسی قرار گیرد. بسیج نیز در این میان باید وظایف خود را مرور کرده و در نسبت خود با انقلاب اسلامی، وظیفه خود را مشخص و معین نماید.حضرت امام خمینی(ره) در همان پیام فوق پیرامون وظیفه بسیج می فرمایند:« طلاب علوم دینی و دانشجویان دانشگاهها باید با تمام توان خود در مراکز شان، از انقلاب و اسلام دفاع کنند و فرزندان بسیجی ام دراین دو مرکز پاسدار اصول تغییر ناپذیر «نه شرقی و نه غربی» باشند»

همچنین فرمانده معظم کل قوا به عنوان، فرمانده ارشد بسیج و مراد همه بسیجیان، در این زمینه همواره وظایفی را برای این مجموعه تعریف و ترسیم می‌نمایند برخی از این وظایف برشمرده به شرح زیر است:

۱) حمایت از شعارهای جهانی انقلاب اسلامی

نظام جمهوری اسلامی پرچم معنویت و اخلاق را بلند کرد. برافراشتن پرچم اخلاق، فقط از موضع موعظه‌گری قابل تأمین نیست؛ با حرکت عظیم و اقتدار ناشی از حضور مردم، این پرچم در دنیا برافراشته شده است. امروز ما در منبرهای عظیم جهانی و بین‌المللی، از عدالت و مظلومیت ملتها سخن می‌گوییم و این به برکت نظام جمهوری اسلامی است.حضور مردم و بسیج حقیقی دلها و جسمها و جانها می‌تواند پشتوانه‌ این حرکت عظیم جهانی باشد. این مسؤولیت عظیم بسیج است.(۴۵)

۲) مسئولیت بسیج در دفاع از هویت ملی و دینی

از بزرگترین مسؤولیتهای یک مجموعه‌ی بسیج در کشور این است که از هویت ملی و دینی پاسداری می‌کند و باید پاسداری کند.(۴۶)

۳) وظیفه خطیر بسیج در عرصه سازندگی کشور

امروز بسیج عناصر مؤمن و فداکار، علاوه بر دفاع مسلحانه از کشور و انقلاب، باید سازندگی کشور را نیز هدف دیگر خود قرار دهد. امروز، روزی است که همه‌ی نیروها باید همه‌ی سرمایه‌های علمی، فکری، تخصصی، تجربی، مادی و معنوی خود را همچون بسیجیان میدان جنگ، پشت سر دولت به میدان سازندگی وارد کنند؛ دولت به شکل بسیجی عمل کرده و نیروهای کارآمد بسیجی را به حضور در میدان سازندگی تشویق کند و با برنامه‌ریزی جامع، جایگاه هر قشر و هر فردی را در جهاد بازسازی کشور معین کند، و آحاد مردم نیز با ترجیح مصلحت سازندگی بر مصالح شخصی، فداکارانه در این میدان مجاهدت کنند.(۴۷)

۴) ضرورت حفظ آمادگی دائمی

انتظاری که امام از بسیج داشت، آمادگی و حضور دائمی بود؛ زیرا بسیج، پشتوانه‌ اصلی انقلاب است.(۴۸)

۵) ضرورت دشمن شناسی

بسیج، در سرتاسر کشور هوشیار باشد. همه‌ی نیروهای مسلح - ارتش، سپاه و نیروهای انتظامی - باید هوشیار باشند. همه باید هوشیار باشند؛ اما بسیج، احتیاج به هوشیاری مضاعف دارد. آحاد بسیج در هرجا هستند - در شهر، در ده، در عشایر، در دانشگاه، در حوزه‌ علمیه، در دبیرستان، در بازار، در اداره، در کارخانه - باید هوشیار باشند. دشمن، برای ضربه زدن به انقلاب و اسلام، از یک راه نمی‌آید؛ از راههای مختلف می‌آید. باید چشمتان را باز کنید، متوجه باشید و دشمن را بشناسید. امام بزرگوار، این خطوط را برای ما درست مشخص کردند.(۴۹)

۶) بسیج و قطع امید استکبار جهانی از جمهوری اسلامی

شما جوانها باید دائم در صحنه باشید. باید دائم نشان دهید که جمهوری اسلامی آسیب‌ناپذیر است. نیروی مؤمن بسیج و نیروهای حزب‌اللهی در سرتاسر کشور و آحاد مؤمن در این کشور، باید کاری کنند که امید امریکا و صهیونیستها و بقیه‌ی قدرتهای دشمن از جمهوری اسلامی به کلی قطع شود.(۵۰)

۷) مقابله با اشاعه فساد و توطئه های دشمن

دشمن برای شایع‌کردن فساد در بین جوانان این کشور، برنامه‌ریزی می‌کند. چه کسی باید در مقابل این اشاعه‌ی فساد بایستد؟ چه کسی باید در مقابل خرابکاریها بایستد؟ چه کسی باید در مقابل توطئه‌هایی که دشمن به وسیله‌ی عوامل خود در داخل کشور انجام می‌دهد و ممکن است یک عده آدم ساده‌لوح را هم به دنبال خود بکشاند، بایستد؟ بسیج؛ همین نیروی عظیم.(۵۱)

۸) حفظ فضای سالم در کشور

امروز وظیفه بسیج، حفظ فضای سالم در کشور و منزوی کردن زشتی و آلودگی و غفلت و ریا و نفاق و شرک است. امروز نسل نوخاسته‌ کشور، با کمال صفا و پاکی به دنبال حقیقت می‌دود و تشنه آن است. در کجای کشور، شما جوانان نوخاسته - پسر و دختر - را می‌بینید که تشنه حقیقت و معنویت و فهمیدن و درست فهمیدن نباشند؟ این نسل پرعدد امروز کشور ما با صفای ذاتی جوانی خود و با تربیت اسلامی جامعه‌ی ما، دنبال حقیقت است؛ اما در کمین این نسل، گرگان درنده و روبهان حیله‌گری هستند. در کمین نسل نوخاسته‌ جوان ما کسانی نشسته‌اند که می‌خواهند او را بفریبند، یا بدرند و از بین ببرند.(۵۲)

۹) بسیج و باز کردن میدان‌های تازه‌ زندگی

تجدد و نوگرایی حقیقی و باز کردن میدان‌های تازه‌ی زندگی، مطلوب اسلام است؛ اصلا اسلام این را از انسان خواسته؛ این به برکت تأمل، تعمق، کار درست، کار فکری، تلاش عملی، مجاهدت، استقبال از کار و از خطر در همه‌ی میدان‌ها، و همتها را بلند کردن به‌دست می‌آید. این کارها مربوط به کیست؟ مربوط به بسیج است. اگر بسیج را درست معنا کنیم، همین است.(۵۳)

۱۰) تقویت و افزایش بصیرت و آگاهی

اساس بسیج در جمهوری اسلامی، بر آگاهی است. در این‌جا نظام جمهوری اسلامی هرگز نخواسته است عده‌ای بیایند و چشمهایشان را ببندند و با اطاعت کورکورانه و بی‌خبر از آنچه که اتفاق می‌افتد، به میدان بروند و اسلحه‌ها را بکشند و بنای جنگیدن بگذارند. این را ما نخواستیم. جمهوری اسلامی و امام این جمهوری - رضوان و رحمت خدا بر او - عکس این حرکت کردند. ملت ما با آگاهی راه‌افتاد، میدان را انتخاب کرد و در آن میدان جنگید. کسانی که در جبهه‌های نبرد، در هشت سال جنگ تحمیلی و قبل از آن و مقداری بعد از آن ایستادند و جنگیدند، علی بصیرةٍ جنگیدند. مکرر در مکرر از زبانشان شنیدیم که «ما برای خاک نمی‌جنگیم؛ ما برای یک وجب زمین نمی‌جنگیم؛ ما برای اهداف و آرمانهایمان می‌جنگیم.» این، همان معرفت است.

من می‌خواهم عرض کنم: جوانان عزیز! بسیجیان عزیز! هر جای کشور که هستید، این بصیرت را روزبه‌روز زیاد کنید. نگذارید بعضی از نیازهای مادی و مسائل کوچک، جلو بصیرتها را بگیرد. بصیرتتان را حفظ کنید و دشمنتان را بشناسید. دشمن، ترفندهای گوناگون دارد؛ و آن ملتی موفق می‌شود که فریب نخورد... بصیر باشید در شناسایی دشمن. بصیر باشید در شناسایی ترفندهای دشمن.(۵۴)

۱۱) ضرورت خودسازی و هوشمندی و پایداری

امروز دانشگاه، بیش از همیشه به بسیج دانشجویی و بسیج دانشجویان در صراط مستقیم انقلاب نیازمند است، و تشکل بسیج دانشجویی، بیش از همیشه به خودسازی و هوشمندی و پایداری.(۵۵)

۱۲) ضرورت خودسازی و مراقبت

قرآن به ما می‌گوید: «و لا تهنوا و لا تحزنوا و انتم الاعلون.» یعنی سست نشوید، غمگین نشوید، شما بالاتر از دیگران هستید. به دنبال این جمله، قیدی دارد: «ان کنتم مؤمنین»؛ اگر مؤمن باشید. همه‌ی این حرفهایی که زدیم، مربوط به آن‌وقتی است که رابطه‌ی ما با خدا خوب باشد؛ مربوط به آن وقتی است که شما جوانان عزیز، با تقوا باشید؛ مربوط به آن وقتی است که شما زن و مرد، سعی کنید دینتان را حفظ کنید؛ در مقابل جاذبه‌های گناه، تسلیم نشوید و در مقابل وسوسه‌ شیطان، مقاومت کنید. شما می‌توانید و امتحان کردیم که شما می‌توانید. بالاترین وسوسه‌های شیطان، وسوسه‌ حفظ نفس است. چقدر شما در زیر گلوله‌ بارانهای پی‌درپی دشمن و آتشهای انبوهی که دشمن، در جنگ بر سرتان می‌ریخت، جلو رفتید و نترسیدید!

بدانید امروز یکی از سلاحهای دشمنانی که مرگ بر آنها می‌گویید، این است که در مقابل جوانان ما دانه بپاشند - دانه‌ گناه، دانه‌ جاذبه‌های گناه، جاذبه‌های فساد - تا بلکه بتوانند آنها را جذب کنند. نفس قوی باید بایستد و تسلیم این جاذبه‌ها نشود. مراقب باشید! جوانان بسیجی ما مؤمنند، مطهرند، پاکند. اما ممکن است در میان آنها افرادی پیدا شوند که روح قوی نداشته باشند و تسلیم ترفند دشمن و شیطان گردند. این‌جا، تقوا به درد می‌خورد. تقوا یعنی این‌که دایم مراقب خودمان باشیم و نگذاریم که اشتباه کنیم. یکی از سلاحهای ما، دعاست؛ «لایملک الّا الدعاء.» ما دعا را داریم؛ سلاح دعا را داریم؛ سلاح تضرع را داریم و سلاح بکاء را داریم.

پیش خدا تضرع کنید و همه چیز را با تضرع، از خدا بخواهید. این بازوی قوی، این اراده‌ی نیرومند و پولادین، با دعاست که کارایی پیدا خواهد کرد. در میدان جنگ هم، پیغمبر اکرم و امیرالمؤمنین علیهماالسّلام دعا کردند و با تضرع از خدای متعال خواستند. امام عزیز ما هم در جنگ دعا می‌کرد. دل ما به دعاهای آن بزرگوار و دعاهای مؤمنین و صالحین، قرص بود.(۵۶)

۱۳) ضرورت حفظ و تقویت ارتباط با خدا

یک ویژگی این است که در بسیج ملت ایران، مایه‌ی اصلی، ارتباط با خداست. جوان بسیجی یا هر قشری از قشرهای آن؛ یعنی مرد و زن و پیر و جوان بسیجی، دارای یک ارتباط معنوی و صمیمی با خداست. این، مایه‌ی اصلی کار است. آن عاملی که موجب می‌شود انسان در میدانها خسته نشود، یاد خداست. آن نیرویی که انسان را در مقابل همه‌ی قدرتها با قوت کامل نگه می‌دارد، توکل به خداست. اگر توکل و اعتماد به خدا و ارتباط با خدا بود، حرکت مردمی و بسیجی، حرکتی پایدار و ماندگار خواهد بود. و اگر نبود، یک هیجان و اشتعال در برهه‌ای از زمان پیدا می‌شود، ولی باقی نمی‌ماند و از بین می‌رود. شما اگر نگاه کنید، در دنیا کشوری را با خصوصیات کشور ایران پیدا نخواهید کرد که توانسته باشد در مقابل آن همه دشمن بایستد، بر آنها غالب شود، موانع را بردارد، راه خود را بگشاید، و در جهت اهداف خود حرکت کند.آن چیزی که تا امروز، این حرکت را در ایران اسلامی این‌طور مستقیم به سمت هدف هدایت کرده است، همین ایمان شما، ارتباطتان با خدا و روحیه‌ی دعا و تضرعی است که در نیروهای بسیجی ما وجود دارد. این، همان دعای کمیلی است که شما مقید بودید و هستید بخوانید. این، همان نماز جمعه‌های شماست. این، همان توسلات و توجهات شما به ائمه علیهم‌السّلام است. و این پیوند و رابطه‌ی معنوی است که همه چیز را حفظ کرده است. این، یک خصوصیت است که در جاهای دیگر نیست، و باید آن را حفظ کنید. (۵۷)

۱۴) اخلاق اجتماعی بسیج در ارتباط با مردم

شما بسیجی ها باید به گونه ای رفتار کنید که احترام و محبت مردم جلب شود. شما باید نمونه اخلاق و تواضع و مهربانی و رعایت مقررات باشید. آن کسی بسیجی تر است که مقررات را بیشتر رعایت می کند، به خاطر آنکه این فرد بیشتر از همه برای نظام دل می سوزاند و مقررات، لوازم قطعی اداره درست نظام است.(۵۸)

۱۵) تلاش برای افزایش محبوبیت بسیجیان در جامعه

هر جوان بسیجی، مرد بسیجی، زن بسیجی، دانش‌آموز بسیجی، دانشجوی بسیجی، کارگر بسیجی و روحانی بسیجی می‌تواند محور باشد و انسانهایی را به خود جذب کند و با سخن و اخلاق و رفتار و درس خواندن و کار کردن و احساس مسؤولیت و آگاهی سیاسی و اطلاعات دینی و معنوی خود، مثل شمعی دلها را روشن کند و دیگران را امیدوار به آینده و آماده‌ی به کار برای حضور در میدانها قرار دهد. ببینید چه مسؤولیت بزرگ و سنگین و درعین‌حال شیرین و هیجان‌انگیزی است.

این در صورتی به وجود می‌آید و به وقوع می‌پیوندد که در داخل سازمان نیروی مقاومت بسیج، کار اداره‌ی فکری و عملی و قلبی و اخلاقی و روحی و سیاسی از همه جهت، آن‌چنان منظم و با تدبیر صورت گیرد که بتواند چنین محصول عظیمی داشته باشد.(۵۹)

۱۶) مساجد را رها نکنید!

مساجد را رها نکنید. نیروی مقاومت بسیج، بهترین جایی که دارد، همین مساجد است. منتها مساجد را مسجد نگه دارید. با امام جماعت مسجد، با عبادت کنندگان مسجد و با مؤمنینی که در مسجدند، برادرانه صمیمی باشید - که بحمداللَّه هستید - و آن را حفظ کنید و بیشتر کنید. اول وقت، نماز را به جماعت، پشت سر پیشنماز هر مسجدی که در آن هستید، بخوانید. در مراسم دینی مسجد و تبلیغات آن شرکت کنید. در مراسم دعا و قرآن و مراسم مذهبی شرکت کنید. شما و امام جماعت آن مسجد - هر کس که هست - مشترکاً مسجد را حفظ کنید. برای مسجد، جاذبه درست کنید تا بچه‌ها، جوانان و زن و مرد محله، مجذوب مسجدی شوند که شما در آن هستید و بیایند. مسجد، پایگاه بسیار مهمی است.(۶۰)

۱۷) انتظارات از محفل بسیجیان

من به شما برادران و خواهران عزیز - که فرزندان من هستید - مؤکدا توصیه می‌کنم که به عمق‌ها توجه کنید و آن را بطلبید؛ از ظواهر هم دست نکشید. این خطاست که کسی خیال یا توهم کند که باید باطن را درست کرد، ظاهر مهم نیست؛ نخیر، همین ظاهر، انسان را به وادی‌های گوناگونی می‌کشاند. ظاهر دینی، ظاهر اسلامی، پایبندی به تعبد دینی، همین مجالس دعا، همین مجالس توسل به ائمه (علیهم‌السلام) لازم است؛ منتها همه‌ی اینها را با دانایی همراه کنید.

در مجلس روضه‌خوانی و سینه‌زنی بسیج وقتی شعر خوانده می‌شود، باید با معنا، با مضمون، جهتدار و همراه با درس باشد.

وقتی در آن‌جا سخنرانی می‌شود، باید در جهت تعمیق فکر و اندیشه باشد. وقتی نماز جماعت می‌خوانید، نماز شما باید همراه با توجه به پروردگار و خشوع در مقابل او باشد. وقتی اعتکاف می‌کنید، وقتی روزه می‌گیرید، وقتی اجتماعات مذهبی تشکیل می‌دهید، باید همراه با توجه به خدای متعال و همراه با اخلاص باشد. کلید موفقیت اینهاست.(۶۱)

گفتار چهارم)

● دشمنان بسیج

همانطور که در ابتدای مقاله نیز اشاره شد از همان ابتدای شکل گیری, بسیج با دشمنان داخلی و خارجی مختلفی مواجه بود که قصد داشتند به هر نحو ممکن بسیج را از صحنه به در برند. این افراد در تلاشند تا با بکارگیری حربه "انکار ضرورت بسیج" و "متهم کردن بسیج" بسیج را تخریب کرده و پایگاه اجتماعی بسیج را تضعیف نمایند و زمینه اضمحلال آن را فراهم آورند.

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر در بیانات متعددی به بررسی مواضع دشمنان بسیج پرداخته و علل این کینه و عداوت را مشخص نموده است. در کلام و رهنمودهای معظم له نکات برجسته زیر به چشم می‌خورد:

۱) انکار بسیج، انکار بزرگترین ضرورت و مصلحت کشور

فرق است بین آن نیروهایی که به عنوان وظیفه‌ی سازمانی وارد میدان دفاع می‌شوند، با نیروهایی که به دنبال وظیفه‌ی ایمان و عشق و به دنبال دستور قاطع عواطف برخاسته از اعماق جان وارد میدان می‌شوند. این بسیج است.

انکار بسیج، انکار بزرگترین ضرورت و مصلحت برای کشور است. ما در میدان جنگ هم اگر بسیج را نداشتیم، کمیتمان لنگ بود. در دوران بعد از پایان جنگ هم اگر بسیج نمی‌بود و اگر امروز هم نباشد، کمیت این انقلاب و این نظام و همه‌ی حرکتهای سازنده‌ی این کشور لنگ است. انکار بسیج و بی‌احترامی به آن، یا نابخردانه است، یا خائنانه است. تا زمانی که برای این کشور امنیت لازم است و تا وقتی که این کشور و این ملت به امنیت احتیاج دارد - یعنی همیشه؛ چون همیشه احتیاج به امنیت هست - به نیروی بسیج، به انگیزه‌ بسیجی، به سازماندهی بسیجی و به عشق و ایمان بسیجی احتیاج هست.(۶۲)

۲) دشمنان ملت؛ دشمنان بسیج

ابراز دشمنی با بسیج، یعنی ابراز دشمنی با مجاهدت و تلاش و نشاط و کار در همه‌ میدان‌ها. خیلی روشن است که آرزومندان ناکامی این ملت، از بسیج ناراحتند. هر کس آرزومند است که این ملت ناکام بشود و شکست بخورد، از حضور بسیج ناراحت است. همه‌ دشمنان، همه‌ حاسدان، همه دل‌بستگان به دشمن در داخل، از بسیج خوششان نمی‌آید.(۶۳)

۳) موفقیتهای بسیج، خار چشم دشمنان

از اول انقلاب تا امروز، بسیج خار چشم دشمنان بوده؛ چه دشمنان داخلی و چه دشمنان خارجی. همیشه بسیج مورد تهاجم لفظی و عملی دشمنان قرار داشته است. سمپاشی و لجن‌پراکنی علیه بهترین جوانان این کشور که در صفوف بسیج مستقرند، مخصوص یک دوره از دوره‌های پس از انقلاب نیست؛ از اول بوده، تا امروز هم بوده است؛ خواهد بود؛ بعد از این هم خواهد بود.

البته دشمنان موفقیت‌های بسیج را می‌بینند. بسیج در میدان دفاع مقدس از خود حرکتی نشان داد که برای دنیا شگفت‌آفرین بود. حضور بسیج در میدان‌های جنگ و دفاع مقدس، هم به عنوان یک عمل نظامی، و هم به عنوان روحیه‌دهی به رزمندگان مستقر در سازمانهای نظامی - یعنی ارتش و سپاه - تأثیرات معجزآسایی داشته است. آن‌جایی که بسیج بود، روحیه و معنویت هم بود؛ طبعا ایستادگی و مقاومت هم بود و بر اثر آن همه، پیروزی هم نصیب می‌شد.(۶۴)

۴) نقش بسیج در دفاع از انقلاب اسلامی، علت دشمنی دشمنان

خدا را شکر می‌کنیم که از روز اول انقلاب، نیروی خود جوش مردم در همه‌ی میدانها حاضر بود و امام، قدر این نیرو را دانست و آحاد ملت قدر این جریان جوشنده‌ی عظیم را در میان خودشان دانستند؛ آنهایی که خودشان حاضر نبودند، یا آمادگی نداشتند که در این میدانهای خطر وارد شوند، آن جوانان آماده و عناصر از خود گذشته را تحسین و تشویق کردند. این آن چیزی است که دستگاههای اقتدار جهانی را، دستگاههای استکبار را، آن کسانی را که می‌خواهند سرنوشت کشورها و ملتها را بناحق در دست گیرند، خشمگین می‌کند.

این‌جاست که باید راز حمله‌ی تبلیغاتی به بسیج را فهمید. چرا در تبلیغات جهانی و رادیوها به بسیج اهانت می‌شود؟ چرا کسانی که همیشه چشم به دهان بیگانگان دارند تا حرف آنها را تکرار کنند، نسبت به بسیج زبان به ناسزا می‌گشایند؟ چون نقش بسیج را در حفظ استقلال ملی، در حفظ غرور ملی، در حفظ افتخارات ملی، در تأمین منافع ملی و بالاخره و بالاتر از همه در اعلاء پرچم اسلام و نظام جمهوری اسلامی می‌دانند؛ به جد با بسیج دشمنند؛ اما دشمنی آنها فایده‌ای ندارد. (۶۵)

● جمع بندی:

در آستانه طلیعه چهارمین دهه انقلاب اسلامی، و طرح دو اصل کلیدی "پیشرفت" و "عدالت" توسط تئوریسینانقلاب اسلامی - حضرت آیت الله خامنه‌ای - به عنوان دو هدف مهم و برجسته دهه چهارم انقلاب اسلامی، مجموعه بسیج نیز باید ضمن توجه به رهنمودهای رهبری معظم انقلاب اسلامی، نسبت خود را با دو اصل مذکور مشخص نماید و خود را برای ورود به این دوران جدید آماده سازد. برای تحقق این امر بسیج نیازمند بازتعریف و ساماندهی جدیدی است و صاحب نظران در این مجموعه باید با شناخت نقط قوت و ضعف بسیج و توانمندیها و ظرفیتهای آن طرح جامع بسیج برای ورود به دهه چهارم انقلاب را فراهم آورندچرا حضرت امام(ره) در ضرورت توجه به بسیج می فرمایند:« من دست یکایک شما پیشگامان رهایی را می‌بوسم و می‌دانم که اگر مسئولین نظام اسلامی از شما غافل شوند به آتش دوزخ الهی خواهند سوخت. بار دیگر تاکید می‌کنم که غفلت از ایجاد ارتش بیست میلیونی، سقوط دردام دوابرقدرت جهانی رابه دنبال خواهد داشت»(پیام به مناسبت هفته بسیج سال۱۳۶۷)

پی‌نوشتها:

۱- حضرت امام خمینی(ره)، ۴/۹/۵۸، ۲ -۲۲/۴/۷۱، ۳-۵/۷/۶۸، ۴-۲۷/۸/۷۱، ۵-۲۱/۷/۸۰، ۶-۲/۶/۸۴، ۷-۵/۹/۷۶، ۸-۳۰/۸/۷۵‌، ۹-۸/۹/۷۴، ۱۰-۲۱/۸/۸۰، ۱۱-۳/۹/۷۸، ۱۲ -۷/۹/۸۴، ۱۳-۳۰/۸/۷۵، ۱۴-۲۱/۵/۷۱، ۱۵-۳/۹/۷۸، ۱۶-۵/۳/۸۴، ۱۷-۷/۹/۸۴، ۱۸-۷/۹/۸۴، ۱۹-۵/۳/۸۴، ۲۰-۵/۳/۸۴، ۲۱-۷/۹/۸۴، ۲۲-۲۹/۷/۷۹، ۲۳-۱۴/۷/۷۷، ۲۴-۳۰/۸/۷۵، ۲۵-۷/۹/۸۴، ۲۶ -۲۱/۵/۷۱، ۲۷-۵/۳/۸۴، ۲۸-۵/۹/۷۶، ۲۹ -۸/۹/۷۴، ۳۰ -۳/۹/۷۸، ۳۱-۲۹/۷/۷۹، ۳۲-۲۴/۸/۷۹، ۳۳-۱۴/۷/۷۷، ۳۴-۵/۳/۸۴، ۳۵-۲۷/۸/۷۱، ۳۶-۵/۹/۷۶، ۳۷-۲/۹/۷۷، ۳۸-۲۹/۷/۷۹، ۳۹-۷/۹/۸۴، ۴۰-۸/۹/۷۴، ۴۱-۷/۹/۸۴، ۴۲-۸/۹/۷۴، ۴۳-۷/۹/۸۴، ۴۴-۲۱/۵/۷۱، ۴۵-۷/۹/۸۴، ۴۶-۷/۹/۸۴، ۴۷-۳/۹/۷۳، ۴۸-۲۱/۸/۸۰، ۴۹-۲۱/۸/۸۰، ۵۰-۲/۸/۸۰، ۵۱-۶/۶/۶۸، ۵۲-۷/۹/۷۹، ۵۳-۲۲/۴/۷۱، ۵۴-۵/۹/۶۹، ۵۵-۲۱/۸/۸۰، ۵۶-۵/۳/۸۴، ۵۷-۲۷/۸/۷۱، ۵۸-۱۴/۷/۷۷، ۵۹-۲۷/۸/۷۱، ۶۰-۲۷/۸/۷۱، ۶۱-۶/۴/۶۸، ۶۲-۲۱/۸/۸۰، ۶۳-۲۷/۸/۷۱، ۶۴-۵/۳/۸۴، ۶۵-۷/۹/۸۴، ۲۴-۳۰/۸/۷۵، ۲۵-۷/۹/۸۴، ۲۶ -۲۱/۵/۷۱، ۲۷-۵/۳/۸۴، ۲۸-۵/۹/۷۶، ۲۹ -۸/۹/۷۴، ۳۰ -۳/۹/۷۸، ۳۱-۲۹/۷/۷۹، ۳۲-۲۴/۸/۷۹، ۳۳-۱۴/۷/۷۷، ۳۴-۵/۳/۸۴، ۳۵-۲۷/۸/۷۱، ۳۶-۵/۹/۷۶، ۳۷-۲/۹/۷۷، ۳۸-۲۹/۷/۷۹، ۳۹-۷/۹/۸۴، ۴۰-۸/۹/۷۴، ۴۱-۷/۹/۸۴، ۴۲-۸/۹/۷۴، ۴۳-۷/۹/۸۴، ۴۴-۲۱/۵/۷۱، ۴۵-۷/۹/۸۴، ۴۶-۷/۹/۸۴، ۴۷-۳/۹/۷۳، ۴۸-۲۱/۸/۸۰، ۴۹-۲۱/۸/۸۰، ۵۰-۲/۸/۸۰، ۵۱-۶ /۶/۶۸، ۵۲-۷/۹/۷۹، ۵۳-۲۲/۴/۷۱، ۵۴-۵/۹/۶۹، ۵۵-۲۱/۸/۸۰، ۵۶-۵/۳/۸۴، ۵۷-۲۷/۸/۷۱، ۵۸-۱۴/۷/۷۷، ۵۹-۲۷/۸/۷۱، ۶۰-۲۷/۸/۷۱، ۶۱-۶/۴/۶۸، ۶۲-۲۱/۸/۸۰، ۶۳-۲۷/۸/۷۱، ۶۴-۵/۳/۸۴، ۶۵-۷/۹/۸۴.