«سیروز» پایان کار کبد است؟

کبد یا جگر، کارخانه بخش بازیافت و منهدم‌کننده سموم و موادی است که وارد بدن می‌شود. هر چیزی که از راه دهان وارد بدن می‌شود پس از جذب و وارد شدن به خون، به کبد رفته و در آنجا مورد بررسی و پالایش قرار می‌گیرد. کارخانه بدن اگر به واسطه شرایط خاص دچار تخریب شود دیگر کارایی قبل را ندارد.

کبد یا جگر، کارخانه بخش بازیافت و منهدم‌کننده سموم و موادی است که وارد بدن می‌شود. هر چیزی که از راه دهان وارد بدن می‌شود پس از جذب و وارد شدن به خون، به کبد رفته و در آنجا مورد بررسی و پالایش قرار می‌گیرد. کارخانه بدن اگر به واسطه شرایط خاص دچار تخریب شود دیگر کارایی قبل را ندارد.

این همان حالتی است که «سیروز» گفته می شود. در این شرایط بخشی از کبد تخریب شده و به محلی ناکارآمد بدل شده است. کبد نارسا، باعث تجمع مواد زاید در بدن می شود.

کبد نارسا مثل سدی در مقابل خون است که باعث پس زدن خون می شود. خونی که پس زده شده باعث ورم در پاها و شکم می شود. وقتی که خون نمی تواند از کبد عبور کند در مری و معده تجمع کرده و پر خونی و گاهی خونریزی در این قسمت بدن ایجاد می شود.

مواد سمی که در کبد باید از خون گرفته و دفع شود در بیماران سیروزی در خون تجمع می کند. تجمع سموم و ورود آن به مغز به اختلال در کارکرد مغز منجر می شود.

علل متعددی می تواند باعث سیروز شود مانند هپاتیت مزمن، مشروبات الکلی و نارسایی قلبی. هپاتیت مزمن ناشی از عفونت با ویروس هپاتیت B یا C است.

وقتی بیماری سیروز برای کبد رخ می دهد بیمار تصور می کند کبد وی چنان تخریب شده که دیگر امکان برگشت ندارد، اما واقعیت این است که اگر عامل مسبب را بتوان درمان یا حذف کرد، بیماری فروکش کرده و امکان بازگشت و ساخت مجدد این کارخانه وجود دارد.

چرا بیماران سیروزی به اورژانس مراجعه می کنند؟

ـ یکی از علل شایع مراجعه این بیماران تجمع آب در بدن است. تجمع آب به بزرگی شکم، تورم اندام ها و تنگی نفس منجر می شود. بزرگی شکم نه تنها باعث احساس سنگینی می شود بلکه به تنگی نفس نیز منجر می شود. عموما با تخلیه مایع شکم می توان اندکی از علائم بیماری کاست.

ـ درد شکم یا تب از نشانه های عفونت در شکم است. در افراد سالم برای بروز عفونت در شکم نیاز به پارگی در احشا است، اما در بیماران سیروزی این عفونت بدون پارگی احشا رخ می دهد. عفونت می تواند به افت هوشیاری، تب یا درد شکم منجر شود. گاهی بدون درد شکم عفونت رخ می دهد.

ـ خونریزی از مری یا معده ممکن است در بیماران رخ دهد. این بیماران به طور ناگهانی و بدون درد و ناراحتی دچار استفراغ خونی می شوند. گاهی مدفوع بیمار سیاه مانند قیر می شود که آن هم از نشانه های خونریزی است. باید این بیماران بسرعت در اورژانس بستری شده و درمان لازم را دریافت کنند.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس