اسیر مونتاژ

وزیر صنایع و معادن در روزهای نخستین خرداد ماه سال جاری و همزمان با پایان دولت خاتمی باحضور در ۲ شركت خودروسازی, خط تولید خودروهای پاجرو و ریو را افتتاح كرد

اسحاق جهانگیری در شرایطی این خطوط را افتتاح كرد كه با صراحت از اتمام دوره حیات خودروسازان مونتاژ كار سخن گفت. سخنی كه از سوی بسیاری از روزنامه ها و خبرگزاری ها تیتر شد. نكته جالب توجه آن بود كه وی در افتتاح خطوط مونتاژ پاجرو و ریو كه هر یك به ترتیب با ۵ و ۱۹ درصد ساخت داخل تولید را آغاز می كنند، از پایان حیات این قبیل خودروسازان سخن به میان آورد. این در حالیست كه درصد ساخت داخل بسیاری از خودروهای مونتاژ شده در كشور كماكان ناچیز است. ماكسیما با ۱۴ درصد، رونیز ۱۷ درصد، ریو ۱۹ درصد، زانتیا ۴۰ درصد، پژو ۲۰۶ ، ۵۲ درصد و نهایتاً پژو ۴۰۵ و پراید با ۹۵ درصد ساخت داخلی تولید می شوند.

واردات خودرو، تلنگر به خودروسازان داخلی

در سال های ابتدایی دهه ۷۰ واردات خودرو به دلایل گوناگونی كاهش یافت و به طور ناگهانی قطع شد.از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۷ به دنبال پایین بودن درآمدهای نفتی بحث واردات خودرو مجدداً مطرح شد، اما تا سال گذشته كماكان شاهد واردات خودرو به كشور نبودیم.این در حالی است كه تقریباً از ابتدای سال جاری بحث واردات به صورت جدی مطرح و حتی ۳۵۰۰ دستگاه خودرو (۲ هزار دستگاه تویوتا و ۱۵۰۰ دستگاه بی- ام- و و بنز) تا پایان خرداد ماه ثبت سفارش شدند. گمرك جمهوری اسلامی نیز در آماری خبر از ورود ۴۰۰ دستگاه خودرو طی مدت فوق به كشور را ارائه كرده است. از آنجایی كه در بودجه سال ۸۴ باید مبلغ ۱۶۰۰ میلیارد تومان درآمد از محل واردات خودرو عاید كشور شود، لذا به نظر می رسد در این راستا باید ۱۳۰ هزار دستگاه خودرو به كشور وارد گردد كه به ازای هر دستگاه خودروی لوكس حدود ۱۲ میلیون تومان عوارض اخذ شود.عده ای از صاحب نظران بر این باورند كه واردات خود رو به كشور تلنگری برای خودروسازان داخلی كه هنوز هم مونتاژكاری را ادامه می دهند خواهد بود، چرا كه خودروسازان برای دسترسی به بازار چاره ای جز رقابت در عرصه بهبود كیفیت و تولید نخواهند داشت.با این حال با وجود اعلام مكرر فروش اقساطی و با تخفیف خودرو از سوی خودروسازان داخلی، برخی از مدیران خودروسازی هنوز هم عنوان می كنند كه حتی اگر امسال ۱۰ هزار دستگاه خودرو به كشور وارد شود، این رقم معادل یك درصد تولید داخلی خواهد بود، لذا تأثیری در وضعیت خودروسازان داخلی نخواهد گذاشت.از طرف دیگر برخی مدیران خودروسازی بر این باورند كه واردات خودروهای لوكس با نرخ های معادل ۳۰ تا ۱۵۰ میلیون تومانی به علت توان خرید اندك در داخل باز هم خطری برای تولیدكنندگان داخلی خودرو نخواهد بود.البته نباید این نكته را از نظر دور داشت كه قیمت برخی از خودروهای وارداتی مانند تویوتا كمری ۲۴۰۰ با نرخ ۲۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، تویوتا كرولا با نرخ ۲۴ میلیون تومان مسلماً بازار خودروهایی چون زانتیا و مزدا را در دچار تحول اساسی خواهد كرد.

دانش فهیم گفت اما كسی باور نمی كرد

وقتی رضا دانش فهیم، معاون تولید سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران سال گذشته اعلام كرد كه تا سال آینده تعداد زیادی خودروساز وارد بازار كشور می شوند كه همه با روش مونتاژ اقدام به تولید خواهند كرد، خودروسازانی كه برنامه ساخت داخلی ندارند، برنامه ای هم برای صادرات تهیه نكرده اند، عده ای گمان می كردند كه این سخن فقط در حد یك حرف است.اما عملاً با راه اندازی ۲ خط تولید خودرو هر یك به صورت ۵ درصد و ۱۹ درصد ساخت داخل در خرداد ماه سال جاری و افتتاح رسمی آنها از سوی وزیر صنایع به عنوان یكی از خودروسازان مونتاژكار و امضای قرارداد با یك شركت خودروساز خارجی دیگر برای تولید و عرضه این خودروی مونتاژ شده در داخل، صحت و سقم این اظهار نظر بیشتر مشخص شد. وقتی اسحاق جهانگیری در این مراسم از خداحافظی با صنعت مونتاژ سخن گفت و اعلام كرد كه ایران باید بتواند با سیاست های اتخاذی از سوی دولت به عنوان طراح و سازنده خودروی قابل عرضه در سطح بین المللی مطرح شود كسی از وی نپرسید كه وقتی تعرفه واردات خودرو طی ۳ سال گذشته به ۱۰۰ درصد كاهش یافته و تعرفه قطعات وارداتی برای تولید خودرو به صورت فول C-K-D نیز به ۶۴درصد رسیده، با ایجاد امنیت خاطر بیشتر برای تولید كنندگان خودروی داخلی، آیا گام های اساسی از سوی آنان برای نیل به اهداف مطرح شده و آماده سازی جهت ورود به WTO ، برداشته شده است؟افتخار برخی از تولیدكنندگان خودروی داخلی نیل به سطح بالای تولید داخلی برخی خودروهاست، اما آنچه چندان مورد توجه قرار نمی گیرد؛ صف های طویل مراجعه كنندگان دارنده اغلب خودروهای صفر به علت عیوب فنی است.

بازار ایران مناسب مونتاژ خودروهای خارجی

كشورهای مختلف در سطح دنیا از وضعیت بازار ایران بویژه در بخش خودرو كاملاً مطلع اند، آنان سطح نیاز داخلی را می دانند و از همین روست كه ایران را بهترین كشور برای كسب درآمد و انتقال خطوط مونتاژ خود می دانند. چنانچه اخیراً شركت كاماز روسیه تصمیم گرفته خط مونتاژ كامیون خود را در تبریز راه اندازی كند.در مقابل این امتیاز بسیار ارزنده هم طرف روسی بیان كرده از طریق كارخانه فوق سالانه ۵ هزار دستگاه كامیون به بازار ایران وارد خواهد كرد و بخشی از قطعات این خودرو را نیز در ایران تولید و به روسیه خواهد فرستاد كه با توجه به نیروی كار ارزان و انرژی مناسب در كشور باز هم از این راه سود قابل ملاحظه ای عاید طرف روسی خواهد شد.

چرا این همه مجوز

از طرف دیگر چندی پیش رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع خطاب به شركت های خودروسازی كه برای مونتاژ به ایران می آیند اعلام كرد كه مطمئن باشید از سوی وزارت صنایع حمایت نخواهید شد.

در مقابل این دیدگاه كاتوزیان نایب رئیس دوم كمیسیون صنایع و معادن می گوید: چگونه در كشور ۷۰ میلیون نفری ایران، وزارت صنایع ۴۳ مجوز ساخت خودرو می دهد، آن هم در شرایطی كه در بسیاری از صنایع از جمله خودرو مجبور به مونتاژ كاری خواهیم بود؟رضا ویسه رئیس سازمان گسترش در این مورد گفته بود كه با وضع قوانین تعرفه ای جدید و پروژه هایی مانند پلت فرم مشترك، واردكنندگان خودرو به صورت كامل و یا به صورت مونتاژ دیگر شانسی برای رقابت در بازار خودروی كشور نخواهند داشت. اما معلوم نیست چرا روز به روز بر تعداد متقاضیان حضور در بازار خودروی ایران افزوده می شود.

تحلیلی بر تفاوت قیمت خودرو در ایران، كشور مبدأ و دبی

هم اكنون برخی خودروهای گران قیمت نظیر پاجرو با ۵ درصد ساخت داخل، ماكسیما با ۱۴ درصد و موسو بدون ساخت داخل و صرفاً با مونتاژ در داخل تولید و به ترتیب با قیمت های ۵۰ میلیون تومان، ۳۹ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و ۴۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به متقاضیان عرضه می شوند. خودروی پاجرو مدل ۲۰۰۰ كه هم اكنون به نرخ ۵۰ میلیون تومان به فروش می رسد خودرویی ژاپنی مربوط به شركت میتسوبیشی موتورز است كه در كشور مبدأ (ژاپن) قیمت مدل ۲۰۰۵ آن بین (۱۸ تا ۲۴ هزار دلار) معادل حداكثر ۲۶ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان عرضه می شود كه قیمت این خودرو در دبی با توجه به عدم اعمال تعرفه واردات خودرو نیز همین مبلغ است.

---