شاو از اسمش متنفر بود

نگاهی به زندگی و آثار جورج برنارد شاو, شاعر و درام نویس انگلیسی

شاو در نوشته‌هایش همیشه به مشکلات اخلاقی زمان خود می‌پرداخت و سعی می‌کرد با استفاده از طنز و کنایه مقصودش را بیان کند.

۱۱ آبان، سالروز مرگ این شاعر درام‌نویس بزرگ انگلیسی بود. برخی آثار او شامل بشر و فوق‌بشر (۱۹۰۲)، جزیره دیگر جان بول (۱۹۰۴) و میجر باربارا (۱۹۰۵) است که داستان زنی آزاد در ارتش آزادیبخش در سال‌های کشمکش برای تساوی حقوق زنان و مردان است،

جورج‌ برنارد شاو درسال‌ ۱۸۵۶ در دوبلین‌ایرلند به‌ دنیا آمد. او از اسمش‌ متنفر بود و به‌‌همین‌خاطر همیشه‌ آن‌ را به‌‌صورت‌ مخفف‌ می‌نوشت‌. پدرش‌ یک‌ تاجر ورشکسته‌ بود، وقتی‌ ۱۶ سال‌ داشت‌ پدر‌ و مادرش‌ از هم‌ جدا شدند و او ترجیح داد پیش‌ پدرش‌ بماند. با اینکه‌ از درس‌ خواندن‌ نفرت داشت‌، به‌ تحصیل‌ ادامه‌ داد و بعدها در یک‌ دفتر املاک‌ به‌ کار مشغول‌ شد. در ۲۰ سالگی‌ از پدرش‌ جدا شد، به‌ لندن‌ رفت‌ و نویسندگی‌ را درآنجا آغاز نمود. او در طول‌ دوازده‌ سال‌، دوازده‌ نمایشنامه‌ نوشت اما اکثر آنها مورد توجه‌ قرار نگرفتند. وی‌ بعدها شهرت‌ زیادی‌ کسب‌ کرد به‌‌طوری‌ که‌ مقامات کشورهای‌ مختلف‌ او را به‌ کشورشان‌ دعوت می‌کردند. جورج‌ برناردشاو در سال‌های‌ آخر عمرش‌ به احیای‌ الفبای‌ انگلیسی‌ پرداخت‌ و کتاب‌ «الفبای‌شاو» را منتشر کرد ولی‌ نتوانست‌ کارش‌ را به‌ اتمام برساند، زیرا وقتی‌ ۹۴ سال‌ از عمرش‌ می‌گذشت‌، از روی‌ نردبان‌ افتاد و بعد از چند روز به‌‌علت شدت‌ جراحات‌ درگذشت. «شاو» جوان به همراه دو خواهرش که بیشتر دست پرورده خدمتکاران و پرستاران محسوب می‌شدند پس از مرگ پدرشان به فاصله کمی از مادرشان جدا شدند چراکه مادرشان برای تعلیم آواز و موسیقی خانواده‌اش را به مقصد لندن ترک کرد.

● برنارد داستان نمایشنامه‌نویس

شاو در نمایشنامه‌نویسی تواناتر از داستان‌نویسی است. او نویسنده‌ای واقع بین است و نوشته‌هایش به چاشنی ریشخند و بذله گویی آمیخته‌اند. شیوه اندیشه‌اش بر فلسفه تکامل تکیه زده است. نخستین نمایشنامه او در سال ۱۸۹۸ میلادی به نام نمایشنامه‌های مطبوع و نامطبوع انتشار یافت. کار‌های مهم او عبارتند از:

▪ پیرو شیطان (۱۸۹۶)،

▪ سزار و کلئوپاترا (۱۸۹۹)،

▪ بشر و فوق‌بشر (۱۹۰۳)،

▪ پیگمالیون (۱۹۱۲)،

▪ بازگشت به ماتوساله (۱۹۲۴)

▪ سنت جون (۱۹۲۴).

شاو در سال ۱۹۲۵ برنده جایزه نوبل ادبی شد و مجموعه آثارش در فاصله سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۲ میلادی در ۳۰ جلد به چاپ رسیدند. وی در چنین روزی در سال ۱۹۵۰ میلادی دار فانی را وداع گفت. نمایشنامه سرباز شکلاتی وی بسیار معروف است.

● گزیده‌های ادبی برنارد شاو

جملات قصار جورج برنارد شاو در میان اهالی ادب خیلی معروف است. برخی از این جملات را در زیر می‌خوانید:

ـ دموکراسی ابزاری است که اطمینان می‌دهد حکومتی بر ما تحمیل می‌شود که سزاوار بهتر از آن نیستیم.

ـ جهنم پر از آماتورهای عالم موسیقی است.

ـ انگلیس و آمریکا دو کشوری هستند که با یک زبان مشترک از هم جدا شده‌اند.

ـ اگر زمان کافی در اختیار داشته باشید، دیر یا زود، همه چیز برای همه اتفاق می‌افتد.

ـ آمریکایی‌ها آن‌قدر مرا ستایش خواهند کرد تا چیز خوبی درباره شان بگویم.

ـ فقر، ریشه همه شرارت‌هاست.

ـ وقتی مردم می‌میرند، زندگی از خنده‌داربودن دست برنمی‌دارد. همان‌طور که وقتی مردم می‌خندند، چیزی از جدیتش کم نمی‌شود.

ـ وقتی چیزی خنده‌دار است با دقت در آن حقیقتی پنهان را جست‌وجو کنید.

ـ دو تراژدی در زندگی وجود دارد: اول اینکه به آرزویتان نرسید. دیگری اینکه به آرزویتان برسید.

ـ آدم منطقی خودش را با شرایط وفق می‌دهد... اما آدم غیرمنطقی شرایط پیرامونش را با خودش هماهنگ می‌کند. کل پیشرفت بشر بسته به آدم‌های غیرمنطقی است.

ـ مراقب باشید چیزهایی را که دوست دارید به‌دست آورید وگرنه مجبور خواهید بود چیزهایی را که به‌دست آورده اید دوست داشته باشید.

ـ شادمانی واقعی زندگی در آنست که بدانید در راه منظوری به‌کار می‌روید که خودتان به عظمت آن اعتقاد داشته باشید ؛ در آن است که پیش از آنکه به‌صورت چیزی بیهوده و بی‌ثمر در افکنده شوید مورد استفاده قرار گیرید ؛ در آنست که به جای آنکه همچون قطعه کلوخی تب زده و خود خواه، مجموعه‌ای از رنج و اندوه باشید که دائما شکایت کنید دنیا نمی‌خواهد طوری باشد که شما شادمان باشید؛ صورت یکی از نیرو‌های فعال و مثبت طبیعت را داشته باشید.

ـ عشق وقتی به سروقت پیران برود آنها را جوان می‌کند

ـ من همیشه نسبت به دین محمد [صلی الله علیه‌‌‌وآله] به واسطه خاصیت زنده بودن شگفت آورش نهایت احترام را داشته‌ام. به نظر من اسلام تنها مذهبی است که استعداد توافق و تسلط بر حالات گوناگون و صور متغیر زندگی و مواجهه با قرون مختلف را دارد. من چنین پیش‌بینی می‌کنم (و هم‌اکنون هم آثار آن پدیدار شده است) که ایمان محمد [صلی‌الله علیه‌وآله] مورد قبول اروپای فردا خواهد بود.