آقای فوتبال در بستر

نابغه شكست ناپذیر فوتبال جهان در خارج از زمین مسابقه به راحتی قابل شكست بود مارادونا به ویژه از اواسط دوران بازیگری اش درگیر یك جنگ دائمی با كوكائین و چاقی شد

چندی پیش افراط دیه‌گو در مصرف بیش از حد الكل و تنباكو موجب شدند تا دچار هپاتیت الكلی شده و به بیمارستان منتقل شود.

شنیدن خبر بستری شدن مجدد مارادونا در بیمارستان شاید دیگر خیلی عجیب نباشد اما مثل اینكه این مرتبه قضیه خیلی جدی است. اسطوره فوتبال جهان چند روز قبل هنگامی كه برای دیدار والدینش رفته بود، ناگهان حالش به هم خورد و بلافاصله به وسیله آمبولانس به بیمارستان برده شد. پس از بستری شدن آزمایش‌های كبدی، بروز تغییرات جدی در كبد دیه‌گو را نشان می‌داد و اینكه مصرف بیش از حد الكل و تنباكو و اشتیاق شدید مارادونا به مصرف غذاهای چرب در چند سال گذشته، كار خودش را كرده و مارادونا مبتلا به هپاتیت الكلی شده است. از نظر پزشكان، مارادونا به سهل‌انگاری در رعایت دستورات پزشكی و حفظ سلامت‌اش معروف است. وی در سال ۲۰۰۴ به دلیل مصرف بیش از حد كوكائین دچار حمله قلبی شد و حتی تا سر حد مرگ پیش رفت. علاوه بر این، مارادونا در سال ۲۰۰۵ تحت یك عمل جراحی گوارشی در كلمبیا قرار گرفت و به این وسیله توانست وزن زیادی كم كرده و سلامت‌اش را تا حد زیادی باز یابد.

مارادونا پس از عمل قرار بود در فواصل منظم برای بررسی سلامت خود و دریافت توصیه‌های پس از عمل مراجعه كند اما جالب اینجاست كه دیه‌گو كاملا به توصیه‌های گفته شده بی‌توجه بود و حتی یك مرتبه هم به جراح خود مراجعه نكرد.

در واقع زندگی مارادونا همیشه به دو بعد ورزشی و غیرورزشی تقسیم می‌شده است. از نظر بعد ورزشی، مارادونا یكی از معدود فوتبالیست‌هایی است كه سابقه حضور در چهار دوره جام جهانی و شركت در ۲۱ مسابقه پیاپی را دارد. وی كه همراه با تیم ملی آرژانتین برنده جام جهانی ۱۹۸۶ مكزیك و نایب قهرمان جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا شد، در كل ۹۱ بار برای تیم ملی آرژانتین بازی كرده و ۳۱ گل به ثمر رسانده است. از این نظر وی پس از گابریل باتیستوتا، برترین گلزن تاریخ فوتبال آرژانتین است. علاوه بر این بسیاری از منتقدان و كارشناسان فوتبال، گل دوم وی به انگلیس در جام جهانی ۱۹۸۶ كه مارادونا آن را با دریبل كردن شش بازیكن معروف تیم ملی انگلیس به ثمر رساند، زیباترین گل تاریخ رقابت‌های جام جهانی می‌دانند. با وجود اینكه مارادونا تنها ۱۶۶ سانتی‌متر قد دارد اما پاهای قوی و خصوصیات فیزیكی خاص وی به او این اجازه را داده تا قدرت دریبل، شوت زدن و دویدن سریع در مسافت‌های كوتاه را داشته باشد. كارشناسان فوتبال وی را نه تنها به عنوان بازیكن بلكه یك رهبر، آنالیزور و عاملی برای بر هم ریختن و جلب توجه مدافعان تیم حریف می‌شناسند. جالب است بدانید كه یك استعدادیاب فوتبال در سال ۱۹۷۰، هنگامی كه دیه‌گو ۱۰ سال بیشتر نداشت قدرت خلاقیت وی را كشف كرد. توانایی وی به حدی بود كه در سن ۱۲سالگی و در بسیاری از مسابقات فوتبال بزرگسالان در میان دو نیمه به زمین می‌رفت و با قدرت جادویی و هنرمندی‌اش، تماشاگران را به وجد می‌آورد.

● فوتبال حرفه‌ای از ۱۶ سالگی

مارادونا، فوتبال حرفه‌ای را از سال ۱۹۷۶ و با تیم آرژانتین جونیورز شروع كرد. او پنج سال در این تیم ماند و در سال ۱۹۸۱ با یك قرارداد یك میلیون پوندی به باشگاه محبوبش یعنی بوكاجونیورز رفت. مارادونا پس از جام جهانی ۱۹۸۲ با یك قرارداد پنج میلیون پوندی كه در آن زمان یك ركورد محسوب می‌شد، از بوكا به بارسلونا رفت. وی دو سال بعد با یك قرارداد پرسروصدای دیگر به مبلغ ۹/۶ میلیون پوند كه آن هم یك ركورد بود، به ناپولی ایتالیا منتقل شد. حضور مارادونا همراه با چند بازیكن برجسته دیگر نظیر كاره‌كای برزیلی در ناپولی باعث شد تا این باشگاه طلایی‌ترین دوران حیات خود را سپری كند و چند بار مقام قهرمانی لیگ ایتالیا و حتی جام یوفا را كسب كند. مارادونا پس از آنكه به دلیل تست مثبت كوكائین ۱۵ ماه از حضور در میادین محروم شد، در سال ۱۹۹۲ به سویای اسپانیا پیوست و چندی بعد و در اواخر دوران حرفه‌ای، مجددا به بوكا جونیورز آرژانتین برگشت.

● حضور در میادین بین‌المللی

دیه‌گو زمانی كه ۱۶ سال بیشتر نداشت نخستین بازی‌ ملی‌اش را برای تیم آرژانتین در برابر مجارستان انجام داد. با اینكه مارادونا همراه تیم جوانان آرژانتین در سال ۱۹۷۸ برنده جام جهانی جوانان شدند اما مربی ‌وقت تیم بزرگسالان آرژانتین در جام جهانی ۱۹۷۸ از مارادونا به دلیل سن كم او استفاده نكرد (در آن سال آرژانتین قهرمان جام جهانی شد.) مارادونا نخستین حضور خود را در جام جهانی در سال ۱۹۸۲ تجربه كرد. آرژانتین در این جام جهانی موفق نبود و در برابر قوی‌ترین تیم‌های آن جام یعنی برزیل و ایتالیا (فاتح جام جهانی ۱۹۹۲) شكست خورد و حذف شد اما اوج درخشش مارادونا در جام جهانی به سال ۱۹۸۶ و جام جهانی مكزیك برمی‌گردد كه وی به عنوان كاپیتان، تیم ملی آرژانتین را به مقام قهرمانی جام جهانی رساند. وی در این جام پنج گل زد و پنج پاس گل داد اما دو گل او در مسابقه یك چهارم نهایی برابر انگلیس موجب شدند تا دیه‌گو حكم افسانه را پیدا كند. تصاویر آهسته تلویزیونی نشان دادند كه مارادونا گل اول را با دست زده است. وی پس از بازی اظهار داشت كه آن گل را كمی به كمك سر و كمی به كمك دستش زده و آن را دست خدا نامید.

در سال ۲۰۰۵ مارادونا صریحا اظهار داشت كه آن گل را به عمد با دست زده و حتی همبازیانش كه می‌دانستند گل صحیح نبوده خوشحالی نمی‌كردند، زیرا فكر می‌كردند داور آن را خطا گرفته است تا اینكه مارادونا آنها را صدا زده و گفته كه اگر شادی نكنند، داور متوجه اشتباهش می‌شود و گل را مردود اعلام می‌كند. اما گل دوم مارادونا به انگلستان كه یك گل فوق‌العاده بود، خلاقیت و قدرت دریبل و هنر مارادونا را به رخ همگان كشید. وی در یك كورس ۶۰ متری توپ را در نیمه زمین خودی تصاحب كرد و سپس با دریبل پنج مدافع مشهور انگلیس و دروازه‌بان این تیم، گلی را زد كه به عنوان گل قرن شناخته می‌شود. آرژانتین در این جام تیم آلمان غربی را در فینال شكست داد و قهرمان جام جهانی شد.

● ۱۹۹۰ ایتالیا و بعد

آسیب‌دیدگی قوزك پای كاپیتان در جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا، عملكرد وی و تیم ملی آرژانتین را تحت تاثیر قرار داد و موجب شد تا قدرت وی كمتر از چهار سال قبل به نظر برسد. با این وجود، آرژنتین به سختی از گروهش صعود كرد و با حذف تیم‌های قدرتمند برزیل و ایتالیا (میزبان) به فینال جام جهانی رسید اما در فینال با یك پنالتی مشكوك بازی را به آلمان غربی واگذار كرد.

آرژانتین در جام جهانی ۱۹۹۴ آمریكا هم در دو بازی اول از وجود مارادونا بهره جست و مارادونا حتی در بازی اول تیم آرژانتین یك گل به تیم یونان زد. آرژانتین در آن سال تیم بسیار خوبی داشت اما مثبت شدن تست داروی ممنوع افدرین موجب شد مارادونا از ادامه حضور در مسابقات منع شود. این موضوع عملكرد كلی تیم ملی آرژانتین را تحت تاثیر قرار داد و این تیم قدرتمند پس از شكست برابر بلغارستان و رومانی، به سادگی از جام جهانی حذف شد.

● وجهه غیرورزشی

نابغه شكست‌ناپذیر فوتبال جهان در خارج از زمین مسابقه به راحتی قابل شكست بود. مارادونا به ویژه از اواسط دوران بازیگری‌اش درگیر یك جنگ دائمی با كوكائین و چاقی شد. همه اینها موجب شدند تا وی یك بار در سال ۲۰۰۰ در اروگوئه و بار دیگر در سال ۲۰۰۴ در آرژانتین به علت مشكلات سلامت ناشی از مصرف كوكائین بستری شود و حتی با حمله قلبی ناشی از مصرف بیش از حد كوكائین تا سر حد مرگ هم پیش رود. مارادونا در سال ۲۰۰۵ تحت یك عمل جراحی گوارشی در كلمبیا قرار گرفت و در اثر آن وزن زیادی كم كرد. پس از عمل، دكتر فرانسیسكو هولگین كه جراح دیه‌گو بود، توصیه‌های عملكردی برای چكاپ‌های روتین و پیگیری وضع سلامت به وی كرد اما مارادونا حتی یك‌بار هم به وی مراجعه نكرد.

اما چندی پیش افراط دیه‌گو در مصرف بیش از حد الكل و تنباكو موجب شدند تا دچار هپاتیت الكلی شده و به بیمارستان منتقل شود. بررسی‌های آزمایشگاهی اولیه و تست‌های روتین نشان‌دهنده بروز تغییراتی در كبد وی بودند اما بهبودنیافتن این تغییرات طی چند روز موجب شدند تا پزشك مارادونا یعنی دكتر آلفردو كاهه بررسی‌های بیشتری به‌عمل آورده و متوجه شود كه مارادونا به هپاتیت الكلی مبتلا شده است. علاوه بر مصرف بیش از حد الكل، دكتر كاهه، پرخوری و مصرف تنباكو را هم در بروز آخرین مشكلات سلامتی دیه‌گو دخیل می‌داند.

● مارادونا، الكل و كبد

مهم‌ترین و شایع‌ترین عارضه پزشكی مصرف مزمن الكل، بروز مشكل كبدی است. در این حالت به علت از دست رفتن پیشرونده عملكرد كبد، قند خون كاهش پیدا كرده و علاوه بر آن كبد دچار تغییراتی در ساختارش می‌شود كه به آرامی طی سه مرحله روی می‌دهند.

در مرحله اول كه به‌عنوان كبد چرب ساده نامیده می‌شود، كبد به تدریج بزرگ می‌شود اما آسیب جدی وجود ندارد و در صورت قطع مصرف الكل قابل بهبود است. در مرحله دوم كه به‌عنوان هپاتیت الكلی نامیده می‌شود، اندازه كبد باز هم بزرگ‌تر شده و علاوه بر این مشكلی به نام التهاب هم به آن اضافه می‌شود. این مرحله هم قابل برگشت است ولی طی آن علایم دیگری نظیر زردی، تب و بزرگی طحال دیده می‌شوند. مرحله دوم در صورت درمان ناصحیح وارد مرحله سوم یا همان سیروز الكلی می‌شود كه طی آن، مشكلات كبدی دیگر با قطع الكل قابل برگشت نیستند. بررسی‌ها نشان داده‌اند كه عوارض و مشكلات كبدی ناشی از مصرف الكل در زنان اغلب شدید‌تر از مردان بوده و در صورت ابتلا به هپاتیت‌های ویروسی B و C شدت آن افزایش می‌یابد.

بد نیست بدانید كه عوارض خانمان سوز الكل تنها مربوط به كبد نمی‌شوند بلكه سایر اثرات ناشی از الكل نظیر تحریك، التهاب و خون‌ریزی جلدی، بروز نقائص تغذیه‌ای، مشكلات مغزی و هورمونی، افزایش فشارخون، كم‌خونی و نیز بروز سرطان‌هایی نظیر سرطان‌های دستگاه گوارش و پستان هم ممكن است در اثر مصرف الكل دیده شوند. با توجه به لزوم درمان هپاتیت الكلی مارادونا و جلوگیری از عوارض، دكتر كاهه اظهار داشته كه وی باید دو هفته آینده را هم در بیمارستان سپری كرده و درمان‌های لازمه را دریافت كند. البته وی خبر داده كه خوشبختانه مشكلات مارادونا جدی نیستند و پس از طی دوره درمان مجددا سلامت خود را بازمی‌یابد. قرار است مارادونا به زودی برای ترك كامل اعتیادش به كوكائین پس از مرخص‌شدن از بیمارستان به یك كلینیك توان‌بخشی در سوئیس برود.‌

دكتر بابك هوشمند