کولر خودرو بیمارتان نکند

۱۱ نکته مهم درباره کولر اتومبیل

این روزها دیگر کمتر کسی می‌تواند خودروی شخصی‌اش را بدون کولر تصور کند؛ در حالی که این وسیله، عمری کمتر از ۸۰ سال دارد. شرکت‌های آمریکایی، جزو پیشتازان نصب کولر روی خودرو بودند و تاریخچه کولر ماشین نشان می‌دهد که کمپانی پاکارد موتورز برای اولین بار در سال ۱۹۳۹ میلادی، خودروهایی با سیستم تهویه را روانه بازار کرد...

اما این سیستم تهویه و خنک‌کننده، کنترلی برای تنظیم دما نداشت و ظاهرش هم چندان مناسب نبود؛ ضمن اینکه برعکس کولرهای امروزی، باد را از قسمت عقب ماشین به سمت جلوی آن هدایت می‌کرد. بعد از پاکارد، دیگر کمپانی آمریکایی، کادیلاک، در سال ۱۹۴۱ میلادی، ۳۰۰ خودروی مجهز به کولر را راهی بازار کرد و درنهایت، کمپانی جنرال موتورز در سال ۱۹۵۴ میلادی، خودروهایی با کولرهای نسبتا پیشرفته‌تری را به جهانیان معرفی کرد. آمار و ارقام می‌گویند که بیش از نیمی از خودروهای فروخته‌شده از سال ۱۹۵۴ تا ۱۹۶۹ میلادی در آمریکا به سیستم تهویه و خنک‌کننده هوا مجهز بوده‌اند. تمام تلاش شرکت‌های خودروساز برای نصب کولر روی خودرو، تامین آرامش و آسایش سرنشینان آن بوده است اما این وسیله نوین هم اگر مثل سایر وسایل به درستی مورد استفاده قرار نگیرد، می‌تواند باعث به دردسر افتادن شما شود. در اینجا به ۱۱ نکته مهم و کاربردی برای استفاده هرچه بهتر از کولر ماشین اشاره می‌کنیم که خواندن و به خاطر سپردن آنها قطعا به دردتان می‌خورد:

۱) گاز پمپاژ شده توسط کولر خودرو، از طریق داشبورد، خودش را به منفذهای خروجی می‌رساند و از این طریق سرما را داخل ماشین‌تان منتقل می‌کند. پس بهتر است که هنگام توقف‌های طولانی‌مدت، خودروی‌تان را به‌گونه‌ای پارک کنید که روی داشبورد را سایه بگیرد یا از یک سایه‌بان روی شیشه جلوی ماشین استفاده کنید. اینطوری، عملکرد کولر خیلی بهتر خواهد بود.

۲) کولر ماشین هم مانند هر وسیله دیگری نیاز به سرویس سالانه دارد. شما باید هر سال قبل از فرا رسیدن فصل گرما، خودروی‌تان را برای سرویس کولرش نزد یک تعمیرکار مجرب ببرید.

۳) گاز کولر هر ۲ سال یک بار باید شارژ شود. در صورتی که شارژ گاز کولر که فرئون نام دارد، هر ۲ سال یک بار صورت نگیرد، شما پس از روشن کردن آن، دیگر از هوای خنک و مطبوع لذت نخواهید برد و برعکس، هوایی گرم و مرطوب به صورتتان خواهد خورد!

۴) گاز فرئون، گازی سمی، خطرناک و مضر است و بنابراین به هیچ عنوان نباید خودتان اقدام به شارژ گاز کولر خودرو کنید.

۵) برخی از باکتری‌ها در فضای سرد و خنک رشد می‌کنند و تکثیر می‌یابند و به همین خاطر، گاهی اوقات که کولر ماشین‌تان را روشن می‌کنید، بوی نامطلوبی به مشام‌تان می‌‌رسد. برای پیشگیری از این مشکل می‌توانید یک دقیقه پیش از روشن کردن کولر، فن آن را به تنهایی فعال کنید.

۶) یکی دیگر از دلایل انتشار بوی بد پس از روشن کردن کولر، وجود انواع قارچ‌هایی است که به خاطر رطوبت در فیلتر دستگاه تصفیه جا خوش کرده‌اند. راه رهایی از این مشکل هم بسیار آسان است. کافی است شما فیلترهای دستگاه تصفیه را هرچند وقت یک بار تعویض کنید.

۷) استفاده از کولر خودرو در مسافرت‌های طولانی‌مدت و برون‌شهری باعث جلوگیری از خواب‌آلودگی راننده و گرمازدگی سرنشینان خودرو می‌شود.

۸) دریچه‌های کولر را به گونه‌ای تنظیم کنید که باد به قسمت‌های عقبی خودروی‌تان هم برسد و آنهایی که روی صندلی عقب نشسته‌اند، از گرما کلافه نشوند.

۹) وقتی کولر خودروی‌تان روشن است، شیشه را باز نگذارید؛ در غیر این صورت، مصرف سوخت را تا چند برابر افزایش می‌دهید. البته اگر شما جزو آن دسته از افرادی هستید که قرار گرفتن در معرض باد کولر شما را دچار حساسیت می‌کند، بهتر است یکی از شیشه‌ها را کمی پایین بدهید.

۱۰) استفاده نادرست و غیراصولی از کولر می‌تواند ۲۰ تا ۳۰ درصد مصرف سوخت را افزایش دهد. برای رهایی از این اضافه مصرف، می‌توانید به توصیه‌های زیر عمل کنید:

▪ هنگام سفر بین‌شهری معمولا سرعت خودروها بالاست و پایین بودن شیشه می‌تواند عاملی برای مصرف بیشتر سوخت باشد. پس بهتر است که در این شرایط کولر خودرو را روشن کنید.

▪ هنگام سفرهای درون‌شهری در سرعت‌های پایین، روشن بودن کولر مصرف سوخت را بالا می‌برد. بهتر است که در این شرایط کولر را خاموش کرده و شیشه‌های خودرو را پایین بکشید.

▪ در سربالایی‌ها، موتور ماشین به اندازه کافی فشار زیادی را تحمل می‌کند و شما دیگر نباید با روشن کردن کولر، فشار بیشتری را به آن تحمیل کنید.

▪ استفاده از کولر ماشین در سراشیبی‌ها ۳فایده دارد؛ اول اینکه درون ماشین را حسابی خنک می‌کند، دوم اینکه سوخت زیادی در این شرایط مصرف نمی‌شود و سوم اینکه سرعت اضافی و خطرناک ماشین گرفته می‌شود.

۱۱) اگر روی داشبورد ماشین‌تان یک تکه پارچه یا چرم برای زیبایی یا محافظت از آن می‌اندازید، قسمت‌هایی از پارچه‌تان که روی دریچه‌های کولر قرار می‌گیرند را سوراخ کنید.

● نظر کارشناس خودرو

سیدمهدی شاه‌مرادی کارشناس خودرو

▪ کولر اتومبیل را زود روشن نکنید

دانستن برخی نکات ایمنی هنگام استفاده از کولر خودرو در فصل گرما ضروری است. مثلا اینکه هیچ‌گاه بلافاصله بعد از واردشدن به داخل خودرو سیستم تهویه هوا را روشن نکنید یا پس از وارد شدن به داخل خودرو، پنجره‌های خودرو را پایین بکشید و صبر کنید تا هوای داخل خودرو عوض شود.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، داشبورد، صندلی و سیستم تهویه هوای خودرو از خود گاز بنزن ساطع می‌کنند که یک گاز بسیار سمی و سرطان‌زاست. حتما بارها بویی شبیه پلاستیک گرم شده را در خودروی‌تان احساس کرده‌اید، این همان بوی گاز سرطان‌زای بنزن است.

گاز بنزن به استخوان‌ها هم آسیب می‌رساند (مسمومیت استخوان‌ها) و نیز باعث ابتلا به نوعی از سرطان خون و کاهش سطح گلبول‌های سفید بدن می‌شود. همچنین تماس طولانی مدت با این گاز سمی باعث ابتلا به لوکمیا (نوع دیگری از سرطان خون مربوط به گلبول‌های سفیدخون) و در مواردی، باعث سقط جنین در خانم‌ها می‌شود. میزان سطح قابل قبول بنزن در هوای آزاد حدود ۶/۴ میلی‌گرم در هر متر مربع است؛ درحالی که میزان بنزن موجود در داخل یک خودروی پارک‌شده با پنجره‌های بسته بین ۵/۱۸ تا ۳۷ میلی‌گرم است. حال اگر این خودرو در فضای باز و زیر نور خورشید در دمای بالای ۵/۱۵ درجه سانتی‌گراد پارک شده باشد، سطح بنزن موجود در فضای داخل آن بین ۱۸۵ تا ۳۷۱ میلی‌گرم بالا می‌رود که ۴۰ برابر بیشتر از سطح قابل قبول آن است.

افرادی که سوار خودرویی با پنجره‌های بسته می‌شوند، به‌طور اجتناب‌ناپذیری در معرض تنفس بیش از اندازه این گاز مهلک و سمی قرار می‌گیرند. پس حتما قبل از سوار شدن به داخل خودرو، پنجره‌ها و در خودروی‌تان را باز کنید و بگذارید هوای سمی و زهرآلود انباشته شده داخل اتاق خودرو خارج شود. به‌عبارت دیگر، این ماده سمی را از فضای خودروی خود بیرون برانید.

● نظر فوق تخصص آسم و آلرژی

دکتر لیدا عطارد فوق تخصص آسم و آلرژی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران

▪ توی تونل کولر را خاموش کنید

وقتی که ماشین در فصل تابستان برای مدتی پارک باشد، حرارت بالا باعث تولید گازهایی از جمله بنزن، داخل اتاق خودرو می‌شود. تنفس این گازهای متراکم می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت ریه‌هایتان به شمار آید اما شما می‌توانید این مشکل را با باز گذاشتن پنجره‌ها چند دقیقه پیش از روشن کردن کولر از بین ببرید. فیلتر کولر خودرو هم جایی تاریک و مرطوب است که به راحتی عرصه را برای تولید انواع قارچ‌ها و میکروب‌ها باز می‌کند و برای اینکه این موجودات ذره‌بینی ما را به دردسر نیندازند، باید به‌طور متناوب فیلتر کولر را تعویض کنیم.

نکته دیگر این است که کولر، هوای بیرون را به سمت داخل خودرو هدایت می‌کند و به همین دلیل، روشن کردن کولر یا باز گذاشتن شیشه‌ها در آلودگی‌های شدید، ترافیک‌های سنگین یا داخل تونل به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. غلظت بالای ذرات معلق در هوای آلوده که به هوای بسته داخل خودرو راه پیدا می‌کند، با ورود به ریه‌ها باعث ایجاد آلرژی شده و برای بیمارانی که آسم یا بیماری تنفسی دارند هم حسابی مشکل‌ساز می‌شود.

● نظر متخصص داخلی

دکتر عبدالحسین عظماییان متخصص داخلی

▪ باد کولر چه ربطی دارد به سرماخوردگی؟!

یکی از باورهای غلطی که در بین بسیاری از مردم رایج است، این است که اگر هنگام گرما و وقتی که خیس عرق هستند جلوی کولر بنشینند سرما می‌خورند. این در حالی است که سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است و چندان ربطی به سرما و گرما ندارد. این روزها هم که هوا حسابی گرم است و بازار استفاده از کولر، هم در خانه و هم در خودرو از آن گرم‌تر و خیلی‌ها بعد از اینکه چند دقیقه جلوی باد کولر ماشین می‌نشینند، دچار عوارضی مانند سرماخوردگی می‌شوند.

اما این عوارض ربطی به سرماخوردگی ندارد و بیشتر به‌خاطر حساسیت ایجاد می‌شود. سرد و گرم شدن ناگهانی هوا و قرار گرفتن در معرض باد کولر برای بسیاری از افراد ایجاد حساسیت می‌کند که آنها می‌توانند برای پیشگیری از این مشکل، یک مقدار لای یکی از شیشه‌های ماشین را باز بگذارند تا هوای داخل و بیرون مدام با هم عوض شوند و حساسیت‌شان از بین برود.

مشکل دیگری که ممکن است هنگام استفاده از کولر ماشین به وجود بیاید، اسپاسم یا گرفتگی‌های عضلانی است که بیشتر در سفرهای طولانی‌مدت رخ می‌‌دهد. اسپاسم عمدتا به خاطر قرار گرفتن فرد در یک وضعیت ثابت به وجود می‌آید و به همین خاطر، امکان ابتلای رانندگان به این ناراحتی دور از انتظار نیست. حالا حسابش را بکنید که فردی مثل یک راننده، مدت زمان طولانی علاوه بر قرار گرفتن در یک وضعیت ثابت، جلوی باد مستقیم کولر هم قرار بگیرد، دیگر معلوم است که این طوری، مشکل بیش از پیش افزایش می‌یابد.

برای رهایی از این دردسر، رانندگان عزیزی که دوست دارند از یک سفر تابستانی به همراه اعضای خانواده‌شان لذت ببرند، نباید بیشتر از ۲ ساعت پی‌در‌پی رانندگی کنند و بهتر آن است که هر ۴۵ دقیقه یک بار نه تنها راننده، بلکه سایر سرنشینان خودرو پیاده شوند و کمی حرکات کششی انجام دهند و برای خنک شدن، مدام از کولر ماشین استفاده نکنند و گاهی هم برای تغییر هوا، پنجره ماشین را پایین بکشند تا از مشکلات اصلی رودررو بودن با باد مستقیم کولر مثل درد شانه و دست در امان باشند.

البته، کولر ماشین همه‌اش هم ضرر نیست و اتفاقا برای پیشگیری از گرمازدگی در طول سفر خیلی هم مفید است. به شرط آنکه دریچه‌های آن را طوری تنظیم کنید که باد به همه جای ماشین برسد و با بالا یا پایین کردن دریچه‌‌ها کاری بکنید که باد به‌طور مستقیم به سرنشینان و مخصوصا بچه‌ها نخورد. مصرف فراوان مایعات هم می‌تواند استرس سفر را کم کند و باعث شود که سلول‌های بدن کمتر تحت فشار باشند و در نتیجه سبب شود که اسپاسم برایتان به وجود نیاید. اما در هر صورت اگر عضلات‌تان در اثر وزش باد کولر خودرو گرفت، می‌توانید با مشورت یک پزشک از داروهای خانواده ایبوپروفن یا دیکلوفناک استفاده کنید.

ندا احمدلو