جهان در اندیشه هایدگر

هایدگر از جمله آن دسته از فیلسوفان بزرگ غربی است که در زبان فارسی آثار زیادی را می‌توان در معرفی اندیشه او یافت.
اینقدر بها دادن ایرانیان به تفکرات یک فیلسوف قرن بیستمی‌ جای …

هایدگر از جمله آن دسته از فیلسوفان بزرگ غربی است که در زبان فارسی آثار زیادی را می‌توان در معرفی اندیشه او یافت.

اینقدر بها دادن ایرانیان به تفکرات یک فیلسوف قرن بیستمی‌ جای تامل دارد بویژه در حالی که فیلسوفان بزرگ دیگری که به اندازه وی سخت‌نویس نبودند و در عین حال بسیار تاثیرگذار بودند (مثل هگل) کمتر در زبان فارسی معرفی شدند. اما همانقدر که آثار بسیاری درباره هایدگر به زبان فارسی وجود دارد، به همان نسبت هم بدفهمی ‌درباره اندیشه‌های وی نسبت به فیلسوفان دیگر در میان ما ایرانیان بیشتر است.

اما آثاری نیز یافت می‌شوند که به نظر می‌رسد مولفان آنها با تحقیق دقیق روی آثار هایدگر به نگارش آنها اقدام کردند، از جمله کتاب «جهان در اندیشه هایدگر» نوشته دکتر محمود خاتمی؛ استاد فلسفه دانشگاه تهران. این کتاب، توصیفی روشن و منسجم از طرح فلسفی هایدگر ارائه می‌کند. براساس این کتاب، مساله اصلی هایدگر، بحران انسان معاصر غربی است و به نظر هایدگر این بحران ریشه در اندیشه فلسفی غرب و ظهور تمدن و دوران جدید و علم و فناوری مدرن دارد.

این بحران دارای دو بعد است: بی‌خانمانی انسان و نیست‌انگاری (نیهیلیسم.) نویسنده این کتاب، کوشیده آرا و راه‌حلی را که هایدگر خود مقابل این بحران ارائه کرده است، تبیین کند. مساله «وجود» که هایدگر آن را مساله اصلی فلسفه می‌داند، در همه مراحل اندیشه هایدگر، بنیان راه‌حل او برای بحران مذکور است.

از مزایای این کتاب، این است که ضمن طرح مباحث تخصصی فلسفه هایدگر، ارتباط منطقی اندیشه وی را با راه‌حلی که برای رفع بحران انسان معاصر غربی ارائه کرده، نشان می‌دهد.

نویسنده بر آن است که طرح هایدگری مقابله‌ای است در وهله نخست با طرح دکارتی که بنیاد فلسفه و دانش جدید است و در وهله دوم با کل متافیزیک غربی.

نویسنده در مقدمه خود بر کتاب می‌نویسد: «تحلیل هایدگر تلقی متداول از جهان را دگرگون می‌کند و چشم‌اندازی نو در برابر انسان جدید فرا‌می‌نهد. هدف اصلی رساله حاضر آن است که دریچه‌ای به این چشم‌انداز بگشاید و ضمن تبیین غرض و تشریح ساختار «جهان در اندیشه هایدگر» انسجام نظری و درونی طرح او را بازنماید.

این بازنمایی نخست این دیدگاه را پیش می‌نهد که بحث‌های به ظاهر متعارض و پراکنده هایدگر در آثار اولیه و آثار متاخرش در اصل یک طرح ۲‌مرحله‌ای است برای ارائه «جهانی» متفاوت با «جهان» به معنی متداول آن در دوران جدید، و نه‌‌آن‌گونه که مفسران هایدگر پنداشته‌اند؛ ۲ نظریه متمایز درباره جهان.»

کتاب جهان در اندیشه هایدگر از سوی انتشارات اندیشه معاصر به چاپ رسیده است.