پول بده سریع برس پول نده عرق بریز

یک روز با حمل و نقل عمومی

هوا گرم است، آنقدر که نمی‌توانی اتوبوس‌های بی‌کولر داخل شهر را تحمل کنی، خودت را به ایستگاه مترویی می‌رسانی و از پله‌های برقی‌ای که گاهی کار نمی‌کنند، پایین می‌آیی؛ آن‌وقت، می‌مانی و مشاهده‌گر رفتن هر قطار همراه با دسته‌ای از آدم‌ها می‌شوی؛ بعد ازحرکت دو یا سه تا از آنها، بالاخره نوبت به تو می‌رسد و بی‌اختیار با موج پرفشاری داخل یکی از واگن‌ها می‌شوی؛ به‌ناچار در ایستگاهی بیرون می‌آیی و باقی مسیر را با تاکسی طی می‌کنی، تاکسی‌ای که نرخش متغیر است و متناسب با میل و اراده‌ صاحب آن و به بهانه نداشتن پول خرد، بالا و بالاتر می‌رود؛ درست مثل شهرداری، که اختلاف‌هایش با انواع و اقسام ارگان‌ها، به بهای بالاکشیدن نرخ کرایه‌ها تمام شده است.

چهارشنبه، پنجم تیر، چهارماه بعد از تصویب افزایش ۲۰درصدی کرایه مترو و اتوبوس، و درست در هفته‌های ابتدایی بعد از انتخابات، نرخ‌های جدید ابلاغ و اجرا می‌شود، افزایشی که مردم معتقدند دامن کرایه‌های تاکسی را هم گرفته و موجب شده که تاکسیداران در کمتر از دوماه و برای دومین‌بار در سال آن را تجربه کنند.

«مهشید اسدی»، معلم انگلیسی یکی از موسسه‌های زبان است، در فرمانیه زندگی می‌کند و سه‌روز در هفته برای تدریس به خیابان دولت می‌رود؛ او رفت‌وآمد با تاکسی را به استفاده از دیگر وسایل‌نقلیه ترجیح می‌دهد و می‌گوید: «اتوبوس‌ها کولر ندارند، اگر هم داشته باشند صاحب ماشین روشنش نمی‌کند و خساست به خرج می‌دهد، فضای آنها گرم است و شلوغ و خفه، هوایشان هم به‌شدت آلوده است و چون تعداد زیادی از آدم‌ها کنار هم می‌ایستند، هرنوع بیماری به‌راحتی انتقال پیدا می‌کند. من تا مجبور نباشم سعی می‌کنم که طرف اتوبوس نروم.» «مهشید» برای رسیدن به خیابان دولت، از فرمانیه با تاکسی به تجریش می‌رود، برای این مسیر که در روزهای معمولی و بدون ترافیک، بیشتر از ۱۵دقیقه طول نمی‌کشد، ۸۰۰تومان پرداخت می‌کند. «یکسری از مسیرها خط و نرخ مشخصی ندارند، مثلا تجریش تا دولت؛ یکی، دو هفته‌ای می‌شود که تاکسی‌های این مسیر ۲۰۰تومان به کرایه‌هایشان اضافه کرده‌اند و برای این مسیر ۱۵دقیقه‌ای ۸۰۰تومان طلب می‌کنند. از سر دولت برای رفتن به وسط‌های خیابان هم ۶۰۰تومان می‌گیرند که چیزی حدود ۱۰دقیقه طول می‌کشد.» او که تا چند هفته پیش، این مسیر را با ۱۶۰۰تومان طی می‌کرده، از سفرهای کوتاه درون‌شهری با تاکسی هم دلخوشی ندارد.

«عاطفه شکوهی»، شهروند تهرانی دیگری ا‌ست که در یک انتشاراتی کار می‌کند، او هم مثل «مهشید» شکایت‌هایی از سیستم حمل‌ونقل عمومی دارد و معتقد است افزایش ۲۰درصدی نرخ مترو و اتوبوس، باعث تغییر در کرایه تاکسی‌ها شده. «این روزها نابسامانی عجیبی در میزان کرایه درخواستی از طرف رانندگان تاکسی می‌بینیم، هرکس هرچقدر که می‌خواهد روی کرایه‌ها می‌کشد، هرکدامشان هم دلیلی برای این حرکت می‌آورند؛ یکی علتش را پرداخت‌نکردن یارانه حمل‌و‌نقل از سوی دولت عنوان می‌کند، یکی تحریم‌ها را باعثش می‌داند و دیگری هم رای‌نیاوردن شهردار را؛ شانس آورده‌ایم که دلار و سکه درحال پایین‌کشیدن هستند، وگرنه این افزایش کرایه‌ها بر سر آنها هم خرد می‌شد.»

«عاطفه» که چند هفته‌‌ای‌ است برای رسیدن به محل کارش در انقلاب، مجبور به پرداخت ۶۰۰تومان بیشتر شده است، می‌گوید: «کاش متناسب با افزایش نرخ کرایه‌ها، خدمات بهتری ارایه می‌دادند، ترافیک که همان ترافیک زجرآور است، تاکسی‌دارها هم که به‌دلیل نداشتن پول خرد شروع می‌کنند به پرخاش‌کردن، بعضی از ایستگاه‌ها هم آنقدر نابه‌جا ساخته شده‌اند که آدم جاهای پَرت پیاده می‌شود، قضیه تاکسی‌مترها هم که نامعلوم است، بعضی از ماشین‌ها دارند و بعضی‌های دیگر نه.» «عاطفه» برای مسیر پونک تا آزادی ۱۵۰۰تومان پرداخت می‌کند، و برای مسیر آزادی تا انقلاب هم ۱۵۰۰تومان، مسیرهایی که در هفته‌های پیش، مسافران با ۱۲۰۰تومان در آن جابه‌جا می‌شدند.

شهرری تا نیاوران، مسیر هرروزه «حامد خراسانی» است، او با مترو از مبدا تا تجریش را در عرض ۵۵دقیقه و با ۴۵۰تومان طی می‌کند؛ از تجریش تا نیاوران را هم با تاکسی می‌رود، ۱۵دقیقه‌ای که این روزها هزار تا ۱۲۰۰تومان برایش آب می‌خورد. «رشید وکیل‌زاده» مغازه‌دار هم، مثل آقای«خراسانی» برای تردد از تاکسی و مترو استفاده می‌کند، او در بلوار فردوس ساکن است و مغازه‌اش در نواب قرارگرفته؛ برای رسیدن به محل کار ۳۰دقیقه در راه است و به‌جای ۸۵۰تومان هفته‌های گذشته، مجبور به پرداخت هزارو۲۵۰تومان است. «از بلوار فردوس غرب تا صادقیه ۱۰دقیقه است، مسیر ۵۰۰تومانی‌ای که این روزها ۸۰۰تومان شده، از صادقیه تا نواب هم ۲۰دقیقه‌ای طول می‌کشد؛ من مدت‌هاست که این مسیر را می‌روم و می‌آیم، اما به‌نظرم افزایش‌های امسال بیشتر از سال‌های پیش بوده.» امسال، طبق آمار بانک مرکزی افزایش نرخ کرایه تاکسی نسبت به سال‌های قبل از خود، بی‌سابقه بوده است. نرخ تاکسی با افزایش ۳۰تا ۵۰درصدی نسبت به سال پیش مواجه ‌شده؛ در صورتی که نسبت افزایش این نرخ در سال ۹۱ با سال ۹۰، ۱۰تا ۲۰درصد است. این آمارها مشخص می‌کند که از سال ۸۴ تا پایان آذر ۹۱ رشد شاخص‌های حمل‌و‌نقل شهری بیش از سه‌برابر بوده است. این روزها، در بین وسایل نقلیه عمومی، اتوبوس‌ها نسبت به دیگر فصل‌های سال و باتوجه به قیمت کمترشان، طرفدارن همیشگی خود را ندارند؛ مهم‌ترین دلیل آن هم، جدا از افزایش بیش از ۲۰درصدی کرایه‌ها، گرمای غیرقابل تحمل است؛ با این همه اما «علی»آقا هنوز هم برای رفتن سر کار اتوبوس را انتخاب می‌کند و از پارک ملت تا مغازه‌اش در میدان ولیعصر را یکریز عرق می‌ریزد؛ عرقی که به‌ زبان طنز خودش یک‌چهارم آن را در موقع کار نمی‌ریزد. «محل کار من جایی است که راحت‌ترین وسیله‌ای که می‌توانم برای رفت‌و‌آمد انتخاب کنم همین اتوبوس است، اما خب یک‌سری علافی‌هایی دارد که اعصاب آدم را خرد می‌کند، مثل چراغ‌قرمزها، هربار پشت چراغ‌قرمز نیایش ۱۵دقیقه علاف می‌شوم، یا توقف‌ها و مسافر سوارکردن‌های خارج از ایستگاه، یا مطرب‌های دوره‌گرد، دستگاه‌های کارتخوان هم معمولا زیاد از حد کم می‌کنند؛ تهویه ناجورش هم که مکافاتی دارد.» «علی»آقا درباره وضعیت این مسیر ۳۰دقیقه‌ای و ماشین‌های مورد استفاده در شب هم می‌گوید: «اتوبوس‌های شیفت شب اوراقی‌ترند، بوی دود می‌دهند و سرعت پایینی دارند، تمامشان از رده خارجند، بارها برایم اتفاق افتاده که در راه خاموش کرده‌اند. از ساعت ۱۰ تا شش‌صبح معتادهای بی‌جا و مکان روی صندلی‌ها می‌خوابند و تا چند رفت‌وبرگشت داخل اتوبوس می‌مانند، به‌خصوص در فصل‌های سرد. اتوبوس‌ها آنقدر شلوغ است که شب‌ها هم عده‌ای سرپا می‌ایستند.»

مردم شهرهای اطراف تهران هم بر این باورند که بالارفتن بی‌رویه و غیرمنتظره نرخ کرایه‌ها، آن‌هم در این اوضاع نابسامان اقتصادی و درست بعد از موج امیدواری حاصل از نتیجه انتخابات، بر مسیرهای هرروزه آنها که به تهران منتهی می‌شود، تاثیر گذاشته و علاوه بر فشار مادی موجب سلب آرامش روانی‌شان شده. «زینب» دانشجوی رشته ارتباطات، درحال گذراندن شش‌واحد ترم تابستانی‌اش است، برای آمدن از شهرک اندیشه تا میدان فردوسی، هم اتوبوس را تجربه می‌کند، هم مترو و هم تاکسی را؛ وسایلی که طی هفته‌های اخیر متناسب با مسیرهای «زینب» به نرخ هرکدامشان به‌ترتیب۱۵۰، صد و۵۰تومان اضافه شده، «زینب» با تاکسی و در عرض ۱۰دقیقه خودش را به پایانه اتوبوسرانی می‌رساند، از آنجا سوار بر اتوبوسی که به تازگی، دارای قسمت خانم‌ها و آقایان شده و همیشه بوی دود می‌دهد و راننده‌هایش مدام سیگار می‌کشند و در آن از تعبیه کولر خبری نیست به آزادی می‌رسد، با گذشتن ۷۰دقیقه.«میلاد»، ۲۴ساله، دانشجوی دیگری‌ است که از رباط‌کریم به تهران می‌آید، تحمل افزایش نرخ کرایه‌ها برایش سخت است و می‌گوید: «دو هفته است که ۵۰۰تومان به کرایه‌ تاکسی‌هایی که به آزادی می‌روند اضافه شده، یعنی برای این مسیر ۴۰دقیقه‌ای رباط‌کریم تا آزادی باید سه‌هزارتومان بدهیم؛ درحالی که بعد از عید هم افزایش قیمت داشتیم و این برای دومین‌بار در سال است.» «وحید عبدی» یکی دیگر از شهروندان شهرهای استان تهران است؛ کارمندی حدودا ۴۰ساله که از قرچک به اداره‌اش در بهارستان می‌آید. او که از اضافه‌شدن ۵۰۰تومان به هزارو۷۰۰تومان کرایه قرچک تا مترو جوانمرد حسابی کلافه شده، می‌گوید: «خدا را خوش نمی‌آید، من هرروز برای یک رفت‌وآمد معمولی باید پنج‌هزارو۳۰۰تومان بپردازم، آن‌هم در این بلبشو بازار.

امیر هاتفی‌نیا