درباره نیکول کیدمن و دوبله‌هایش

● ۸ صدا در خدمت یک بازی
در جستجوی پدر، عنوان سریالی است که پخش آن از شبکه ۲ سیما آغاز شده است. به همین مناسبت نگاهی داریم به وضعیت دوبله‌های نیکول کیدمن که نقش اصلی این اثر را با …

۸ صدا در خدمت یک بازی

در جستجوی پدر، عنوان سریالی است که پخش آن از شبکه ۲ سیما آغاز شده است. به همین مناسبت نگاهی داریم به وضعیت دوبله‌های نیکول کیدمن که نقش اصلی این اثر را با گویندگی مریم شیرزاد بازی کرده است.

نیکول ماری کیدمن سال ۱۹۶۷ در آمریکا متولد شد. در ۱۰سالگی به خواست خودش به مدرسه نمایش رفت و ۴ سال بعد برای اولین بار در یک نمایش بازی کرد. بازی در سینما را از ۱۶ سالگی آغاز کرد و معروفیت و محبوبیت را نه یکباره بلکه بتدریج به دست آورد. او در ایران نیز بتدریج معروف شد. اولین فیلمی که از او دوبله شد، زندگی من بود که در آن مریم شیرزاد به جای وی صحبت کرد. کیدمن در این فیلم نقش مادری جوان و حدود ۲۶ ساله را بازی می‌کرد و ناصر تهماسب مدیر دوبلاژ، شیرزاد را انتخاب کرد. هرچند امکان انتخاب مینو غزنوی نیز وجود داشت. چند سال بعد و بتدریج تعدادی فیلم از کیدمن دوبله و باعث معروفیت او در ایران شد.

تصویر یک بانو و داگ‌ویل را تهماسب و جلال مقامی دوبله و هر دو نیز مریم شیرزاد را انتخاب کردند، اما خسروشاهی با این‌که در بیلی بت‌گیت، شیرزاد را انتخاب کرده بود، در دیگران دوبله کیدمن را به ژاله کاظمی سپرد. کاظمی، ساعت‌ها را خود دوبله کرد و در آن به جای کیدمن در نقش ویرجینیا ولف صحبت کرد. شیرزاد در افسونگر و کوهستان سرد ـ با سرپرستی عباس نباتی ـ نیز گوینده کیدمن بود. اما حدود ۴ سال پیش اتفاق فرخنده‌ای افتاد و محمود قنبری برای کیدمن در ۲ فیلم مترجم و تهاجم با این استدلال که او در بازی و حرکات خروشی دارد که صدای مینو غرنوی برایش مناسب‌تر است، وی را برگزید. ۵ دوبلور نیز هرکدام یک بار در یک فیلم بلند به جای این بازیگر صحبت کردند: مریم نوری‌درخشان در آرچر که کیدمن در آن نوجوان بود، شهلا ناظریان در دوبله تلویزیونی دیگران، مریم سیگارودی در تولد ـ که امیر زند دوبله کرد ـ زهره شکوفنده و افسانه پوستی در ۲ دوبله مختلف استرالیا. البته پوستی در فیلم مستند زندگی استنلی کوبریک نیز به جای کیدمن صحبت کرده است.

کیدمن نقش‌های متنوع و متفاوتی را بازی کرده و تعدادی از دوبلورهای او آنقدر توانایی دارند که بتوانند تمام این نقش‌ها را اجرا کنند، اما نکته این است که صدای بعضی از آنها برای چهره این بازیگر یا اصلا مناسب نیست یا نسبت به عده‌ای دیگر کمتر تناسب دارد. صدای شیرزاد، زیبا و لطیف و قابل انعطاف است و تا حدود زیادی با چهره کیدمن هماهنگ و برای نقش‌هایش مناسب است، اما این صدا وجوه دخترانه خود را دارد و شیرزاد هنوز هم می‌تواند به جای دختران نوجوان صحبت کند و دوبله‌ای درخشان پدید آورد. به همین دلیل به طور کامل مناسب کیدمن نیست.

در نقطه مقابل، صدای مینو غزنوی کاملا با اجرای چهره و حالات صورت کیدمن تناسب دارد. زنده‌یاد ژاله کاظمی با صدای زیبا و استعداد کم‌نظیرش به جای بازیگران معروف، فراوان صحبت کرد و بعضا دوبله‌های درخشانی پدید آورد، اما متاسفانه صدایش برای کیدمن در دیگران زیاد بود و فقط تا حدودی در ساعت‌ها به دلیل گریم خاص این بازیگر به وی می‌خورد. درباره شهلا ناظریان و زهره شکوفنده نیز همین گونه است و صدای آنها در زمان گویندگی به جای کیدمن به‌رغم توانایی‌هایشان مناسب چهره وی نبوده است. پوستی و سیکارودی نیز انتخاب‌های نابجایی بوده‌اند و جنس صدایشان اصلا تناسبی با چهره کیدمن ندارد. انتخاب نوری درخشان نیز فقط به دلیل نوجوان بودن نیکول کیدمن قابل توجیه به نظر می‌رسد. دوبله بعضی بازیگران معروف در دهه ۸۰ اوضاع نابسامانی داشته است یا مثل شان‌پن و جانی دپ افراد متعددی به جای آنها صحبت یا مثل رابرت دنیرو ۲ نفر به تناوب به جایشان گویندگی کرده‌اند.

درباره نیکول کیدمن نیز تا حدودی این اتفاق رخ داده است و امیدواریم مدیر دوبلاژهای کنونی، درایت استادان و پیشکسوتان خود را به دست آورند. به قول یکی از بزرگان، ثابت شدن صدای یک دوبلور روی بازیگر شاخص، نوعی احترام به حافظه شنیداری مخاطب است.