اردن, لوکیشن فیلم های جدید هالیوود

وقتی فیلمساز هالیوودی «برایان دی پالما» برای تازه ترین فیلم خود «Redacted» درباره جنگ عراق شیرطلای بهترین کارگردانی را از جشنواره بین المللی فیلم ونیز گرفت, فریاد هلهله و شادی مردم بخصوص علاقه مندان به سینما در اردن, کشور کوچکی که همه این فیلم در آنجا فیلمبرداری شد به هوا رفت

وقتی فیلمساز هالیوودی «برایان دی پالما» برای تازه ترین فیلم خود «Redacted» درباره جنگ عراق شیرطلای بهترین کارگردانی را از جشنواره بین المللی فیلم ونیز گرفت، فریاد هلهله و شادی مردم بخصوص علاقه مندان به سینما در اردن، کشور کوچکی که همه این فیلم در آنجا فیلمبرداری شد به هوا رفت. این کشور گرمسیری پادشاهی بازیبایی طبیعی و خدادادی خود تاکنون لوکیشن بسیاری از فیلم های هالیوودی از جمله فیلم اپیک و برنده اسکار «لورنس عربستان در سال ۱۹۶۲» و «ایندیانا جونز و آخرین جنگ صلیبی» استیون اسپیلبرگ در سال ۱۹۸۴ بوده است اما این روزها شاهد رونق روز افزونی در عرصه فیلمسازی است. در یکسال گذشته ۶ فیلم بلند از جمله جدید ترین فیلم «دی پالما» در این کشور فیلمبرداری شده اند و هفتمین فیلم نیز در دست ساخت است. در این میان بیشترین رضایت و استقبال از این وضعیت را گروهی از جوانان فیلمساز و بازیگران اردنی دارند که امیدوارند با اکران افتتاحیه نخستین فیلم «تماماً اردنی» در این چند دهه در ماه دسامبر دنیا را تحت تأثیر صنعت فیلمسازی خود قرار دهند. «کاپیتان ابوراعد» عنوان این فیلم جدید و درباره یک رفتگر سالخورده فرودگاه است که با بچه های پناهنده فلسطینی در یک محله فقیر نشین دوست می شود و می بیند که چطور زندگی آنها دستخوش فقر و خشونت خانوادگی است. این کودکان محروم به اشتباه فکر می کنند ابوراعد یک خلبان است و از او می خواهند داستانهایی از سفرهای خود به دور دنیا تعریف کند.

با گفتن این قصه ها و ماجراهای هیجان انگیز است که ابوراعد با بازی هنرپیشه بریتانیایی متولد اردن «نادیم ساوالها» پی به بدبختی و زندگی پر از رنج این کودکان می برد و تصمیم می گیرد به آنها در حل مشکلاتشان و فائق آمادن براین دشواریها و ناملایمات کمک کند. ساوالهادر مورد نقشش می گوید: «او با قصه گویی و پرورش قدرت تخیل بچه ها به کودکان محل اش کمک می کند تا قدرت رویارویی با دشواری های زندگیشان را پیدا کنند. اگر این فیلم حامل پیامی باشد این پیام امید به آینده است. بجز این بازیگر که نقش حمد البصا را در تریلر سیاسی «سیریانا» در سال ۲۰۰۵ و در کنار جورج کلونی بازی کرده بود، «رعنا سلطان، مجری یک برنامه محبوب تلویزیونی نیز دیگر بازیگر این فیلم است. او که بازی در این فیلم نخستین تجربه سینمایی اش است در نقش یک خلبان جوان و تحصیلکرده ظاهر می شود که به ابوراعد کمک می کند در زندگی این کودکان تغییری ایجاد کند. سلطان درباره بازی خود در این فیلم می گوید: «تجربه زیبا و منحصر به فردی بود.»

این فیلم ۹۰ دقیقه ای توسط امین مطلقا که ۲ سالی را صرف نوشتن فیلمنامه نخستین فیلم بلندش کرده بود کارگردانی شده و لوکیشن های فیلمبرداری نیز در عمان و اردن بوده است. مطلقا که دانش آموخته انستیتو فیلم آمریکاست امیدوار است این فیلم او معیارهایی را برای دیگر فیلم هایی که از اردن می آیند برقرار کند. او می گوید: «این فیلم توانایی آن را دارد که الهام بخش نسل جدیدی از فیلمسازان اردنی و هنرمندان این کشور باشد. فکر می کنم این فیلم در صورت کسب موفقیت و استقبال مردم بتواند الگوی جدیدی را برای دیگر فیلمسازان تازه کار اردنی که در راهند ایجاد کند.»

ساوالها فیلم «کاپیتان ابوراعد» را نخستین تلاش واقعی برای ساخت یک فیلم بلند اردنی و بابهره گیری از کمک کارشناسان وهنرمندان اردنی و بین المللی می داند. او می گوید: «این فیلم در صورت کسب موفقیت که مطمئناً همینطور خواهد بود. بار دیگر توجه بسیاری را معطوف اردن به عنوان جایی خوب برای فیلمسازی و همچنین یک کشور توریستی خواهد کرد. هر دو جنبه برای اقتصاد ما مهم هستند.» برای ساختن این فیلم مطلقا به همراه تهیه کننده ـ نادین توقان- از ده اردوگاه پناهندگان فلسطینی در اردن دیدن کردند تا بتوانند کودکان را که همه در کار بازیگری بی تجربه بودند و را برای ایفای نقش در این فیلم گلچین کنند. توقان می گوید: کودکان پناهنده در این فیلم نگاه و حالت خاصی دارند که گنگ است. همچنین در این فیلم مردمی را می بینید که از فرهنگ و کشور خود ما هستند و زبانی را می شنوید که هر روز در این کشور بدان گفت وگو می شود.»

«کاپیتان ابو راعد» همچون بسیاری دیگر از فیلم ها که در یک سال گذشته در اردن فیلمبرداری شده اند از کمیسیون سلطنتی فیلم در اردن که یک تشکل دولتی برای حمایت و ترجیح صنعت فیلمسازی در اردن است کمک گرفته است. جورج دبریو، مدیر بخش خدمات تولید در این کمیسیون که به فیلم سازان در یافتن لوکیشن ها و انتخاب بازیگران کمک می کند می گوید: «یکی از هدف های این فیلم نشان دادن اردن و فرهنگ آن به دنیاست. این فیلم به همراه چند فیلم دیگری که ظرف یکی دو سال آینده تولید خواهند شد نقاط عطفی در تاریخ فیلمسازی اردن خواهند بود.»

این کمیسیون به ریاست پادشاه عبدالله دوم که برادر ناتنی شاهزاده علی است همچنین به یافتن لوکیشن های مناسب، بازیگران و عوامل مختلف فیملسازی برای ساخت فیلم «Redacted» از برایان دی پالما کمک کرد. این کمیسیون در مورد تازه ترین فیلم این کارگردان می گوید: «فیلم «Redacted» به جز معرفی اردن به عنوان لوکیشن خوب برای فیلمبرداری پروژه های مختلف سینمایی در دنیا تقریباً ۲۵۰ نفر از افراد بومی را به استخدام گرفت و ۲میلیون دلار در اردن با همین فیلم خرج شد.

بازیگران و عوامل تولید فیلم «کاپیتان ابوراعد» که اسپانسر آن یک شرکت محلی به نام «Paper and Films» بود امیدوارند این فیلم همچون فیلم «Redacted» که تماشاگران در جشنواره ونیز ۱۵ دقیقه برای آن دست زدند مورد استقبال واقع شود. «کاپیتان ابوراعد» که در حال حاضر در مرحله تدوین است در ماه دسامبر بر روی پرده خواهد رفت و از هم اکنون به جشنواره فیلم های مستقل ساندنس که بزرگترین مهم ترین جشنواره فیلم های مستقل در آمریکا به ریاست رابرت رد فورد است و فرستاده خواهد شد. مطلقا می گوید: «فکر می کنم در حال حاضر لحظه سرنوشت ساز مهمی در تاریخ فیلمسازی اردن فرا رسیده. موقعیت خوبی پیش آمده تا بسیاری از داستان ها و وقایع با زبان فیلم روایت شوند و، آدم های با استعداد و علاقه مندی برای این کار داریم. ساوالها، بازیگر فیلم «کاپیتان ابوراعد» نیز با او هم عقیده است و در تأیید حرف های او می گوید: «جوانان اردن این روز ها آماده رویارویی با چالش های فیلمسازی در عرصه بین المللی هستند. من در همه جای دنیا با بهترین فیلمسازان و بازیگران کارکرده ام و وقتی مقایسه می کنم اردنی ها را سرشار از اعتماد به نفس می یابم که می توانند با «بهترین ها»رقابت کنند.»

مترجم : شیلا ساسانی نیا