همیشه پز ایرانی بودنم را می دادم

گپی با سام قریبیان از آمریکا تا ایران

«سام قریبیان» از نسلی است که سینما و تلویزیون برایشان مهم بوده و با انگیزه و عشق کار می‌کردند. او به خوبی و از همان کودکی فضای هنر و به‌خصوص سینما را درک کرده است، آن هم به واسطه حضور پدری مانند «فرامرز قریبیان». او تا به حال کارهای مختلفی انجام داده است...

از اجرای برنامه۲۰ (در سن ۱۸سالگی) گرفته تا بازی در تئاتر و البته سینما، سام قریبیان دوست دارد در طول زندگی‌اش تجربه‌های مختلفی به دست آورد و به همین دلیل هم پرونده هنری‌اش پر از کارهای تازه و متفاوت است. به بهانه اکران فیلم «گناهکاران» که فیلمنامه‌اش را سام قریبیان نوشته، در «فرهنگ سلامت» این هفته با او گپ زده‌ایم.

▪ از دنیای این روزهای سام قریبیان چه خبر؟

در این مدت درگیر اکران «گناهکاران» و بازی در تئاتر بودم. برای همین امسال برایم سال شلوغ و پرمشغله‌‌ای بود. از آن طرف هم نزدیک به ۷ ماه درگیر بازی در فیلم پرحاشیه «لاله» بودم.

▪ می‌خواهم کمی به گذشته برگردیم؛ از دهه ۶۰ و ۷۰ چه چیزهایی به خاطر دارید؟

خیلی چیزها. چون حافظه بلندمدتم خیلی بهتر از حافظه کوتاه‌مدتم است، تمام آن دوران را به یاد دارم. به‌خصوص کارتون‌ها و برنامه‌های تلویزیونی را خیلی خوب به خاطر دارم چون همیشه از دیدن آنها لذت می‌بردم. چند سال پیش وقتی برنامه‌ «بچه‌های دیروز» از شبکه تهران پخش می‌شد، تمام کارهایم را رها می‌کردم تا به تماشای این برنامه بینشینم چون تمام خاطرات آن دوران برایم به گونه‌ای زنده می‌شدند.

▪ فکر می‌کنید چرا از آن دوران حتی با اینکه جنگ بود، خاطرات خوبی داریم؟

چون درگیر حواشی زندگی نبودیم و به هر چیزی که داشتیم، قانع بودیم مثلا ۲ شبکه تلویزیونی بیشتر نبود اما با دیدن برنامه‌های همان ۲ شبکه شاد می‌شدیم و خوش می‌گذشت ولی الان نزدیک به ۳۰ شبکه تلویزیونی هست اما حالمان خوب نیست و خوش نمی‌گذرد.

▪ آقای قریبیان! می‌خواهم بدانم چرا هیچ‌وقت بازیگری را مستمر ادامه ندادید؟ به هر حال شما فرد بزرگی مانند فرامرز قریبیان را در کنار خود داشتید.

چون درسم برای خودم و خانواده‌ام از هر چیز دیگری مهم‌تر بود. همیشه از کودکی والدینم به من گفته بودند هر کاری می‌خواهی بکن اما اول درس آن را بخوان. پس همیشه تحصیل برای من اولویت داشت. البته بازی هم می‌کردم اما خیلی‌کم. مثلا یادم می‌آید وقتی۶-۵ ساله بودم خیلی‌‌ها به پدرم می‌گفتند چرا سام بازی نمی‌کند و پدرم می‌گفتند: «نمی‌دانم، از خودش بپرسید.» در واقع پدرم مثل یک آدم‌بزرگ با من رفتار می‌کردند و انتخاب را می‌گذاشتند به عهده خودم.

▪ چه شد که از ایران رفتید و ۱۴ سال در آمریکا ماندید؟

وقتی ۱۸ ساله‌ بودم، در ایران کنکور دادم و در رشته مهندسی کامپیوتر در دانشگاه آزاد قبول شدم اما گفتم نمی‌خواهم اینجا درس بخوانم بنابراین به آمریکا رفتم چون معتقد بودم آنجا برای تحصیل از هر جای دیگری بهتر است. ضمنا باید بگویم که پول بلیتم را خودم پرداختم. در واقع، دستمزدی که بابت اجرای برنامه۲۰ گرفته بودم، دادم و بلیت خریدم چون می‌خواستم از اول روی پای خودم باشم. وقتی هم رفتم آمریکا، هیچ‌کس را نداشتم. فقط همان‌روز اول یکی از اقوام دور مادرم به فرودگاه آمد و من را تا خوابگاه همراهی کرد. بعد از آن دیگر خودم بودم و خودم. اول رفتم آریزونا چون می‌خواستم از هر چیزی که مربوط به سینما و بازیگری می‌شود، دور باشم. در‌ آنجا در رشته کامپیوتر شروع به تحصیل کردم اما وقتی یک بار به سینما رفتم، تمام علایقم به این حیطه دوباره برگشت و پس از آن به جنوب کالیفرنیا رفتم و بالاخره توانستم در همان رشته مورد علاقه‌ام یعنی سینما لیسانس بگیرم. بعد از آن هم در رشته اقتصاد و سینما فوق‌لیسانسم گرفتم.

▪ می‌شود گفت به واسطه حضور پدری مثل فرامرز قریبیان، زندگی خاصی داشته‌اید؟

نه، اتفاقا همیشه فضای خانه‌‌مان آرام و ساکت بود چون پدرم معتقدند فضای کار با فضای خانه فرق می‌کند و نباید مسائل کاری را وارد محیط خانه کرد. خیلی هم معاشرت نداشتیم و حریم خانوادگی‌مان خیلی خصوصی بود. به‌خصوص اینکه پدرم هم بسیار آدم آرامی هستند.

▪ بهترین بازی‌های کودکی شما؟

بازی «زو» را خیلی دوست داشتم. فوتبال هم بازی می‌کردم و معمولا هم دروازه‌بان بودم چون لازم نبود بدوم. در دوران دبیرستان هم بازی تنیس برایم خیلی دلچسب بود.

▪ دلم می‌خواهد کمی هم درباره سیستم آموزشی در ‌آمریکا برایمان صحبت کنید.

در آنجا بچه‌ها به جز درس حتما موسیقی و تئاتر را هم باید یاد بگیرند. یعنی این دروس جزو ساعت‌های درسی‌شان محسوب می‌شود. ضمنا تشکل‌های دانش‌آموزی‌ای هم وجود دارد که به بچه‌ها تعامل با یکدیگر و چگونگی ورود به جامعه را می‌آموزد.

▪ به نظر شما چرا طی این سال‌ها با نسل ملتهب‌‌تری روبرو هستیم؟

سوال خوبی پرسیدید. من بعد از بازگشتم به ایران چند ترم در دانشگاه تدریس کردم و متوجه این قضیه شدم. البته به نظرم دخترها بسیار آگاه‌تر و پویاتر از پسرها شده‌اند. می‌شود گفت پسرهای جامعه ما بی‌خیال و باری به هر جهت دارند زندگی می‌کنند. ضمنا بعضی از جوان‌های امروزی با اینکه در دانشگاه تحصیل می‌کنند، بی‌سوادند. حتی من غلط املایی از آنها می‌گرفتم که برایم خیلی جای تعجب داشت! به هر حال زندگی برای جوان‌های امروز چندان جدی نیست و چون خودمان آدم‌های پراسترسی شده‌ایم، طبیعتا در آینده روی بچه‌هایمان هم اثر خواهد گذاشت.

▪ ایرانی‌هایی که در خارج از ایران زندگی می‌کنند، تا چه حد موفق هستند؟

خیلی زیاد. بیشتر ایرانی‌ها در آنجا برای خودشان کسی شده‌اند چون با هدف رفته‌اند. حتی اگر کسی درس نخوانده، حداقل یک مکانیک خوب شده است. ایرانی‌ها خوشبختانه توانسته‌اند از امکانات کشورهای دیگر درست استفاده کنند.

▪ فکر می‌کنید چرا نسل امروز ما نسل تنهایی است؟

چون محدودتر شده‌اند. ما در کودکی حیاط داشتیم و می‌توانستیم هر چقدر که دلمان می‌خواهد، بدویم و بازی کنیم اما کودک امروز یک اتاق کوچک و نهایتا یک لپ‌تاپ دارد، برای همین هم دنیای ساکتی دارد.

▪ بعد از ۱۴ سال که از ایران دور بودید، چه تغییری در ایران بیش از همه نظر شما را جلب کرد؟

اخلاق مردم. به نظرم روحیه و اخلاق ایرانی‌ها خیلی عوض شده و متاسفانه بدتر شده است. من در آمریکا همیشه پز ایرانی بودنم را می‌دادم و از مهمان‌نوازی و مهربانی‌های ایرانی‌ها می‌گفتم ولی وقتی برگشتم، خیلی توی ذوقم خورد! به نظرم مردم ایران عبوس‌تر و بداخلاق‌تر شده‌اند. باور کنید اوایل که آمده بودم وقتی به خرید می‌رفتم، فروشنده حتی جواب سلامم را هم نمی‌داد، خیلی به من برمی‌خورد اما کم‌کم به این وضع عادت کردم.

▪ فکر می‌کنید دلیل این همه بداخلاقی چیست؟

فکر می‌کنم بیشتر مسائل اقتصادی باعث بروز چنین تغییراتی ‌شده، وقتی جیب کسی خالی باشد، دیگر اعصابی هم برایش باقی نمی‌ماند.

▪ بد نیست کمی هم در مورد «گناهکاران» صحبت کنیم. چرا خودتان در گناهکاران بازی نکردید؟

در «گناهکاران» نقشی برای من وجود نداشت. من و پدرم هنگام کار رابطه‌ای کاملا حرفه‌ای داریم و ایشان هیچ‌‌گاه نخواستند پارتی‌‌بازی کنند. ما سرکار با هم تعارف نداریم. ضمنا من اصلا بازیگری را دوست ندارم و این کارهایی هم که انجام می‌دهم، بیشتر شیطنت است.

▪ حرف آخر؟

من تا به حال هر کاری که انجام داده‌ام، نه پیشمان شده‌ام و نه افسوس خورده‌ام چون به همه اتفاق‌هایی که در زندگی‌ام می‌افتد، به چشم یک تجربه تازه نگاه می‌کنم.

محبوبه ریاستی