پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

انتخابات, سیاست خارجی و خاورمیانه


انتخابات, سیاست خارجی و خاورمیانه

دولت ایران بایستی از هرگونه نگرش یا اقدام قیم مآبانه در قبال شیعیان عراق و یا دیگر گروه های عراقی پرهیز نماید و تنها حمایت از صلح و ثبات كلی عراق در طی یك روند دموكراتیك را خواستار باشد

تحولات سیاسی چند سال اخیر جهان كه به حضور بیش از پیش بازیگران سلطه طلب خارجی در منطقه خاورمیانه انجامیده، تداخل گسترده ای میان تحولات بین المللی و منطقه ای به وجود آورده است. حضور نظامی و سیاسی قدرت های جهانی در منطقه به علت نگرش سلطه طلبانه خود برای كشورهای استقلال طلب منطقه و در راس آن نظام اسلامی ایران همراه با تهدید است و از سوی دیگر به علت دخالت این قدرت های بین المللی و تلاش آنان برای تغییر ساختارهای سیاسی كشورهای منطقه درجهت منافع خود به ویژه در منطقه پیرامون ایران، فرصت هایی را در مرحله گذار به وجود می آورد كه ایران اسلامی به علت داشتنی پایگاه سیاسی و اجتماعی در اكثر جوامع اسلامی منطقه می تواند از طریق افزایش تاثیرگذاری و گسترش پایگاه سیاسی خود، عرصه مانور خود را در سرتاسر منطقه افزایش دهد.

وجود این شرایط سیاسی نشان می دهد كه سیاست خارجی در آینده با مجموعه ای از تهدیدها و فرصت ها روبه روست و شكی نیست كه رییس جمهور آینده در اداره پرونده سیاست خارجی در جهتی باید حركت كند كه تهدیدها را به حداقل برساند و یا به فرصت تبدیل كند و فرصت ها را به اعتبار قدرت پایدار تغییر ماهیت دهد تا با افزایش نفوذ ایران در سطح منطقه همراه باشد كه در چنین وضعیتی نه تنها تهدیدهای خارجی كاهش خواهد یافت كه امنیت داخلی و خارجی كشور را نیز افزایش خواهد داد.

این شرایط پیچیده منطقه ای نمایان می سازد كه یكی از مهمترین شرط های انتخاب رییس جمهور در ۲۷ خردادماه، توان ایشان در فهم شرایط پیچیده سیاسی در عرصه های بین المللی و منطقه ای است. اهمیت این پرونده به این علت است كه قدرت اداره پرونده های سیاست خارجی بر بسیاری از سیاست های داخلی به ویژه در عرصه اقتصادی تاثیر می گذارد و چنانچه رییس جمهور آینده درجهت دستیابی به حداكثر منافع ملی و امنیت ملی حركت كند، زمینه اجرایی بسیاری از سیاست های داخلی و جذب سرمایه گذاران خارجی را فراهم خواهد كرد و چنانچه رییس جمهور آینده خدای ناكرده در اداره پرونده سیاست خارجی ناكام باشد، بسیاری از برنامه ریزی های داخلی دچار مشكل خواهد شد.

هرچند كه ایران تلاش كرده است تا در عرصه بین المللی جایگاهی برای خود یابد اما این تنها منطقه خاورمیانه است كه درحال حاضر ظرفیت آن را دارد تا سكوی پرش ایران به مرحله استقرار كامل و شناسایی آن به عنوان واقعیتی انكارناپذیر و قدرتی منطقه ای باشد. از هنگام پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاكنون رفتار قدرت های سلطه گر بین المللی در برابر این انقلاب مردمی به سه مرحله مشخص قابل تقسیم است. مرحله نخست مرحله براندازی كه حمله طبس، كودتای نوژه، جنگ تحمیلی و توطئه منافقین از مهمترین شاخص های عملی آن به شمار می آید. مرحله دوم مرحله مهار دوجانبه است كه ایران مهمترین هدف آن بود و قانون تحریم ایران و تلاش برای انزوای ایران در سطح بین المللی مهمترین شاخص های عملی این مرحله است. مرحله سوم مرحله فشار سیاسی همراه با دادن جوایز مختلف است كه هم اكنون در این مرحله به سر می بریم. این سه مرحله نشان می دهد كه به رغم اینكه قدرت های سلطه گر و در راس آن آمریكا از هنگام پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاكنون موضع منفی خود را در قبال ایران حفظ كرده اند اما میزان تضاد آمریكا با ایران به علت پایداری و مقاومت كشورمان تابه حال به نفع شناسایی انقلاب اسلامی به عنوان یك واقعیت، كاهش یافته است و این واقعیت ایجاب می كند ایران اسلامی در آینده نیز با ادامه سیاست خنثی سازی تهدیدها و تبدیل آن ها به فرصت و گسترش نفوذ در سطح منطقه، تغییر رفتار را بر دشمن برای همیشه تحمیل سازد.

با درنظرگرفتن واقعیت های فوق وارد منطقه خاورمیانه شویم تا ببینیم چه داریم كه باید حفظ شود و چگونه می توانیم نفوذ خود را در این منطقه افزایش دهیم.

ایران اسلامی به علت ویژگی های مردمی آن از هنگام پیروزی انقلاب اسلامی به طور كلان از جریان های مردمی غیروابسته در سرتاسر منطقه حمایت كرده است و درصورت اصلاح ساختارهای سیاسی رسمی و برپایی انتخابات آزاد، دوستان ایران به قدرت خواهند رسید كه این واقعیت آمریكا را در اجرای طرح خاورمیانه بزرگ دچار چالش جدی كرده است. ایران اسلامی به علت سیاست حمایت از حقوق ملت مظلوم فلسطین از جایگاه ویژه ای در میان جوامع غربی و اسلامی برخوردار است كه این وضعیت نتیجه سرمایه گذاری دو دهه و نیم گذشته است و نباید رییس جمهور آینده، این سرمایه را برباد دهد. همچنین حمایت معنوی ایران از جریان مقاومت در سرزمین های اشغالی فلسطین و در لبنان عملا ایران را از توان بازدارنده ای در برابر اسراییل بزرگترین دشمن قسم خورده انقلاب، برخوردار كرده است و شكی نیست كه اسراییل به علت ترس از واكنش مقاومت فلسطینی و لبنانی در برابر هرگونه حمله هوایی به ایران تاكنون به چنین اقدامی دست نزده است.

همچنین سرمایه گذاری ایران در چند دهه گذشته بر جریان اسلامی و مردمی در عراق با سقوط رژیم صدام حسین در دو سال پیش به ثمر رسیده است و دوستان ایران از طریق صندوق انتخابات درحال حاضر در راس قدرت در عراق قرار دارند. تقویت جریان مردمی طرفدار ایران در عراق با حفظ استقلال آن عنصر بازدارنده دیگری برای نظام اسلامی فراهم می كند تا مرزهای غربی كشور به تهدیدی بالفعل برای امنیت ملی تغییر وضعیت ندهد. جایگاه اجتماعی ایران در دیگر جوامع منطقه دست كمی از ملت عراق، لبنان و فلسطین ندارد با این تفاوت كه نمود آن درحال حاضر بالفعل نیست و درصورت فراهم شدن شرایط سیاسی به طور عینی نمایان خواهد شد.

پایگاه اجتماعی و سیاسی ایران در منطقه خاورمیانه و تداخل منافع ایران و دیگر قدرت های منطقه ای و بین المللی در این حوزه جغرافیایی، یك نوع وابستگی متقابل میان ایران و قدرت های دیگر ایجاد می كند و عرصه مانور ایران را تا حد زیادی گسترش می دهد. رییس جمهور آینده با حسن اداره پرونده سیاست خارجی در این محدوده كه نقطه قوت نظام به شمار می آید می تواند نظام را از بسیاری از فشارهای سیاسی دور سازد و بازدارندگی های بسیاری در مقابل رفتارهای خصمانه دشمنان نظام به وجود آورد.

حسین رویوران