ازدواج دانشجویی ، خوب یا بد؟

زمانی که همدیگر را در حیاط دانشگاه دیدند، هیچ وقت فکر نمی‌کردند در یک مراسم جمعی، با دیگر هم‌کلاسی‌هایشان، بر سر سفره عقد بنشینند و پیمان زناشویی ببندند. ازدواج‌های دانشجویی …

زمانی که همدیگر را در حیاط دانشگاه دیدند، هیچ وقت فکر نمی‌کردند در یک مراسم جمعی، با دیگر هم‌کلاسی‌هایشان، بر سر سفره عقد بنشینند و پیمان زناشویی ببندند. ازدواج‌های دانشجویی چند سالی است که برای تبلیغ ساده‌زیستی و ترویج فرهنگ ازدواج در دانشگاه‌های آزاد و دولتی رواج یافته است. اما آیا می‌توان گفت برگزاری این‌گونه جشن‌ها به ترغیب جوانان به امر ازدواج، علی‌رغم تمامی مشکلات موجود می‌انجامد؟ در این گزارش، در پی پاسخ به برخی سؤالات از نگاه دانشجویان بوده‌ایم.

محمود امیری، دانشجوی سال آخر دانشگاه تهران، هدف از برگزاری مراسم ازدواج دانشجویی را تبلیغ ساده‌زیستی می‌داند و می‌گوید: «دانشگاه زمینه مشاوره را برای دانشجویان ایجاد کرده و این مرکز می‌تواند به دانشجویان در شناخت یکدیگر و ازدواج به آنها کمک کند. ما سعی کردیم کلاس‌های مشاوره‌ای برای آموزش پیش از ازدواج آنها در نظر بگیریم تا به دانشجویان کمک کند با مشکلات مواجهه بهتری داشته باشند.»

صرف خوش گذرانی در کنار یکدیگر خوشبختی آینده را تضمین نمی کند و باید به جای استفاده از چشم سر، چشم عقل را بیشتر به کار اندازیم.

از سوی دیگر، فاطمه گودرزی، از فعالان دفتر نهاد در دانشگاه‌ها و دانشجوی رشته روان‌شناسی، در خصوص سختگیری‌هایی که در مورد روابط دختر و پسر در محیط دانشگاه صورت می‌گیرد و موجب می‌شود تا به ازدواج ختم نشود تصریح می‌کند: «سختگیری‌هایی که در این زمینه می‌شود برای خود دانشجوست. چه بسا افراد سودجویی باشند که بخواهند از فضا سوء استفاده کنند. این سختگیری‌ها موجب می‌شود که آنها نتوانند از این موقعیت‌ها استفاده نامطلوب کنند. در عین حال، از طریق مرکز مشاوره فضای سالمی وجود دارد تا دختر و پسر بتوانند همدیگر را بشناسند و از این طریق با خانواده‌های یکدیگر ارتباط برقرار کنند.»

از امیر صداقت که از فعالان برگزاری جشن‌های ازدواج دانشجویی در دفتر نهاد است، در خصوص برگزاری جشن دیگری در خانواده زوجین می‌پرسیم. می‌گوید: «طبق بخشنامه، کسانی باید در این مراسم شرکت کنند که جشن ازدواج دیگری نگرفته باشند و با توجه به این موضوع، قاعدتاً نباید جشن دیگری بگیرند. به هر حال، ما از درون خانواده‌ها خبر نداریم.»

مینا رحیمی، ۲۲ ساله و دانشجوی سال آخر رشته علوم اجتماعی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، هدف خود را از شرکت در این جشن دریافت هدیه‌هایی که برای زوج‌های دانشجویی در نظر گرفته شده است ذکر می‌کند و می‌گوید:« یک سکه را حتماً می‌دهند. در مورد هدایای دیگر هم صحبت‌هایی کرده‌اند،‌ اما هنوز قطعی اعلام نشده.» این دختر جوان در مورد برگزاری جشن دیگری در خانواده می‌گوید: «حتماً این کار را می‌کنم، ولی من دوست داشتم این نوع را هم تجربه کنم. اما اگر فردی وضعیت اقتصادی مناسبی نداشته باشد، می‌تواند با کمی اغماض به همین جشن اکتفا کند.»

موسوی اولین و مهم‌ترین مشکل جوانان دانشجویی را که در آستانه ازدواجند، کار می‌داند و خاطرنشان می‌کند: «نداشتن امکانات زندگی نتیجه نداشتن کار و شغل است که موجب مشکلات بسیاری در زندگی جوانان می‌شود.»سمیرا در مورد ازدواج‌های دانشجویی می‌گوید: «ازدواج‌های دانشجویی می‌توانند ازدواج‌های موفقی باشند، به شرطی که منطق خاصی بر آن حاکم باشد، نه مجموعه‌ای از پیش‌فرض‌های بیهوده. در بسیاری از موارد، طرفین با فرهنگ‌ها و باورهای خود جریانی را شروع می‌کنند و بعد از مدتی می‌فهمند اشتباه کرده‌اند و نه زن می‌تواند خودش را با همسرش انطباق دهد، نه مرد حاضر است برای بهبود اوضاع تلاش کند. بعضی‌ها فکر می‌کنند در دانشگاه حتماً باید نیمه دیگرشان را پیدا کنند و برای خوشبختی، اینکه از یک رشته یا یک دانشگاه باشند کافی است. آنها حتی حاضر نیستند وقتی به شهرهای خودشان برمی‌گردند، به فرد دیگری که دانشجو یا هم‌دانشگاهی‌شان نیست فکر کنند.»

حمیدرضا سعیدنیا، معاون دانشجویی دانشگاه آزاد، با اینکه این مراسم را نمادین می‌داند معتقد است هدف از برگزاری این‌گونه جشن‌ها برای تبریک به زوج‌های دانشجوست و در خصوص امتیاز ازدواج دانشجویی معتقد است: ‌«تجربه حضور در دانشگاه این را می‌گوید که وقتی دو نفر در دانشگاه همدیگر را می‌بینند و با رفتارهای یکدیگر آشنا می‌شوند، بهتر مسائل را درک می‌کنند و شاید نسبت به انواع دیگر ازدواج‌ بهتر باشد.» اومی‌گوید: « ما تشکل‌های دانشجویی داریم و آنها می‌توانند در آنجا به ابراز عقیده در مورد مسائل گوناگون بپردازند، فعالیت‌های فوق برنامه انجام دهند و همدیگر را بشناسند.»

با این حال، هنوز پرسش‌های فراوان بی‌پاسخ و مبهمی درباره تأثیرات مثبت و منفی این‌گونه ازدواج‌ها و چگونگی برگزاری جشن‌های دانشجویی وجود دارد که مسئولان و کارشناسان فرهنگی باید به آنها پاسخ بدهند؛ پرسش‌هایی که همواره ساده و سطحی از آن عبور کرده‌ایم.

حالا برگزاری جشن های ازدواج داشجویی خوب باشد یا بد ، اما آیا آنچه در این میان اتفاق می افتد چقدر با ملاک های صحیح و آگاهانه همسر گزینی انجام می شود ؟ جوانانی که در محیط دانشگاه تنها از روی ظواهر و در نگاه اول شیفته هم می شوند و براین اساس ارتباط برقرار می کنند و پس از مدتی تنها به صرف جذابیتی که جنس مخالف برای آنها دارد و تنها بر پایه احساسات ، دلبسته یکدیگر می شوند، آیا می توانند شناختی منطقی داشته باشند و انتخابی آگاهانه و ماندگار نمایند؟

به جاست که در این زمینه دانا تر باشیم و با ارائه اطلاعات به جوانان در زمینه چگونه علاقمند شدن و چه زمانی عاشق شدن ، آنان را از غرق شدن در دام انتخاب های احساسی و اشتباه نجات دهیم و به آنان یاد دهیم که صرف خوش گذرانی در کنار یکدیگر خوشبختی آینده را تضمین نمی کند و باید به جای استفاده از چشم سر، چشم عقل را بیشتر به کار اندازیم و واقع بین باشیم.

سپیده دانایی، همراه با اضافات و تلخیص